Het risicomodel werd gebruikt om risico's op fraude of onterecht gebruik van toeslagen in te schatten. Nu is bekend geworden dat het model ook werd ingezet door een speciaal team binnen de afdeling Toeslagen. Dat team beoordeelde signalen van misbruik en bepaalde vervolgens of daar verder onderzoek door speciale fraudeteams voor moest worden ingesteld.

In december werd nog aan de Tweede Kamer gemeld dat het model daar juist niet voor werd gebruikt. Nu maakt staatssecretaris De Vries bekend dat dit dus wel zo was. Ook is daar melding van gemaakt bij de AP.

Met behulp van het omstreden risicomodel bepaalde de Belastingdienst welke aanvragen voor huur- of kinderopvangtoeslag handmatig behandeld moesten worden. Daarbij keken medewerkers van de Belastingdienst onder meer naar nationaliteit, gezinssamenstelling en de hoogte van het inkomen. De AP oordeelde eerder al dat de Belastingdienst zich hiermee schuldig maakte aan discriminatie. Het model wordt sinds juli 2020 niet meer gebruikt.

"Dat de risicoscore van het model breder is gebruikt is zorgelijk en daarom is de AP hierover geïnformeerd", schrijft De Vries. De staatssecretaris laat extern onderzoeken hoe uitgebreid het risicomodel is ingezet, met wie de uitkomsten zijn gedeeld en welke gevolgen dit voor burgers heeft gehad. De staatssecretaris kan niet uitsluiten dat mensen "een verhoogde kans op onevenredig nadeel hebben ondervonden".

Verder onderzoek moet ook uitwijzen of eventueel een tegemoetkoming moet worden geboden. Daarbij wordt bijvoorbeeld gekeken of de mogelijke gedupeerden al een aanvraag voor compensatie in verband met het toeslagenschandaal hebben gedaan. Ook wordt gekeken of ze op de omstreden zwarte lijst van vermeende fraudeurs staan die de Belastingdienst jarenlang bijhield.