Er komt een onafhankelijk onderzoek naar hoe jeugdbescherming omging met gedupeerden van de toeslagenaffaire. Dat schrijft demissionair minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer.

Het onderzoek wordt geleid door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) en de Inspectie Justitie en Veiligheid. Zij onderzoeken ook of de ouders "vaker dan anderen" geconfronteerd werden met kinderbeschermingsmaatregelen.

Vanuit de Kamer was gevraagd om een dergelijk breed, onafhankelijk onderzoek. Het demissionaire kabinet wil niet dat een politieke commissie de zaak onder de loep neemt, omdat een dergelijk onderzoek te lang zou duren.

"Dat terwijl de inspecties beschikken over de noodzakelijke bevoegdheden, deskundigheid, onafhankelijkheid en mogelijkheden om de werking van de jeugdbeschermingsketen grondig te onderzoeken", schrijft Dekker.

De resultaten van het onderzoek worden eind volgend jaar verwacht. De onafhankelijkheid van het onderzoek "is ook bij de inspecties geborgd", stelt de minister. Als ouders inderdaad een andere behandeling kregen, gaan inspecties uitzoeken "hoe dat kon gebeuren".

In vijf jaar tijd ruim duizend kinderen van slachtoffers uit huis geplaatst

Tussen 2015 en 2020 zijn 1.115 kinderen van slachtoffers van de toeslagenaffaire ondergebracht bij een pleeggezin of in een instelling. Dat concludeerde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in oktober.

Sinds 2015 werden ieder jaar zo'n vijfhonderd "unieke gevallen" behandeld. De afhandeling van één zaak kon jaren in beslag nemen. Meestal werd de situatie van mensen van onder de 18 jaar besproken, maar soms kregen ook personen tot 23 jaar hulp of zorg.

Het is niet duidelijk of alle kinderen uit huis werden geplaatst vanwege de financiële problemen van hun ouders als gevolg van de toeslagenaffaire.

Die financiële problemen ontstonden omdat de fiscus ouders onterecht aanmerkte als fraudeur. Daardoor moesten zij ineens duizenden euro's aan belastinggeld teruggeven, waarmee zij de crèche en buitenschoolse opvang bekostigden. Tevens was er bij de Belastingdienst sprake van etnisch profileren.

De combinatie van fouten zorgde er uiteindelijk voor dat veel Nederlanders in de schulden belandden. Vorig jaar werd in een vernietigend rapport uitgehaald naar de politiek en de fiscus, die informatie zou hebben verzwegen.