Tot dusver zei het demissionaire kabinet dat naast de Nederlanders die nog in het land vastzitten en de tolken ongeveer zeventig Afghanen recht zouden hebben op evacuatie naar Nederland. Zij stonden al op de evacuatielijst, maar konden eind augustus het vliegveld niet op tijd bereiken.

Tijdens het vorige Kamerdebat kwam er vanuit de Kamer hevige kritiek op dit genoemde aantal. Het zou niet stroken met de aangenomen motie waarin het kabinet wordt opgeroepen alle Afghanen die voor Nederland hebben gewerkt of door hun werkzaamheden groot gevaar lopen asiel te verlenen.

Het kabinet laat nu weten drie verschillende groepen in beeld te hebben voor evacuatie. Daarmee lijkt de motie uitwerking te krijgen, maar ook meer afgebakend te worden. Het gaat allereerst om zo'n achthonderd mensen, onder wie driehonderd Nederlanders, van wie al is vastgesteld dat ze in aanmerking komen voor evacuatie.

Volgens Knapen onderzoekt Nederland alle mogelijke opties om een veilige uitreis mogelijk te maken, maar blijft het een "zeer risicovolle onderneming". Vooral voor mensen met alleen een Afghaans paspoort en mensen zonder reisdocumenten. Voor het verschaffen van nooddocumenten en uitreismogelijkheden is Nederland afhankelijk van het beleid van de Taliban. "Wat met de mond wordt beleden, wordt in de praktijk niet altijd uitgevoerd", schrijft Knapen.

Daarnaast gaat Nederland zich inspannen voor naar schatting achthonderd ngo-medewerkers en hun kerngezinnen en voor zo'n vijfhonderd personen (inclusief kerngezinnen) die in de afgelopen twintig jaar voor de Nederlandse missies hebben gewerkt. Wel moeten zij een zichtbare functie in een hoog profiel hebben gehad en substantiële werkzaamheden hebben verricht. Ook moet hun identiteit kunnen worden vastgesteld.

Het is de bedoeling dat de ngo's medewerkers die aan bepaalde criteria voldoen voordragen voor de evacuatielijst. Op grond daarvan zal het ministerie toetsen of zij in aanmerking komen om naar Nederland te komen. Het ministerie van Defensie en het ministerie van Justitie en Veiligheid zullen de andere groep in kaart brengen. Dat doen de departementen mede op basis van beschikbare data en meldingen van veteranen.

Tot slot wil het kabinet een extra inspanning leveren voor journalisten, fixers van journalisten (lokale contactpersonen) en mensenrechtenverdedigers. Het gaat naar verwachting om enkele tientallen personen.

Sinds de val van Kaboel zijn ongeveer 2.500 mensen vanuit Afghanistan in Nederland in veiligheid gebracht.

Of het kabinet alle Afghanen die door hun band met of werkzaamheden voor Nederland gevaar lopen nu in beeld heeft, is niet duidelijk. Voor deze evacuatie komen enkel Afghanen in aanmerking die aan bepaalde voorwaarden voldoen.

Na de val van Kaboel werd een speciaal e-mailadres in het leven geroepen waar Afghanen zich konden melden die volgens de Kamermotie recht zouden hebben op asiel. Daarop kwamen zo'n twintigduizend mails van unieke adressen binnen, die na een eerste lezing betrekking hadden op de aangenomen motie. In de motie werd geen onderscheid gemaakt tussen de functie of duur van de werkzaamheden.

Veel informatie in de e-mails is echter onvolledig, schrijft minister Knapen. De mails van Nederlanders, tolken en mensen die in een hoog profiel werkzaamheden voor Nederland hebben uitgevoerd, zijn apart genomen. De overige mails blijven bewaard in een database.

Uit de brief wordt niet duidelijk hoe het kabinet de ruim tweeduizend mensen naar Nederland gaat halen. In de afgelopen weken hebben maar mondjesmaat mensen - die overigens al in beeld waren - met hulp van het ministerie de grens met Pakistan weten over te steken. Het gaat om enkele tientallen vluchtelingen.

Het kabinet heeft meerdere gesprekken met de vluchtelingenorganisatie van de VN (UNHCR) en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) gevoerd om te onderzoeken of zij kunnen helpen. Beide organisaties hebben echter laten weten dat ze op dit moment geen ondersteuning kunnen bieden.

Meerdere hulporganisaties, waaronder VluchtelingenWerk Nederland en Oxfam Novib, maken zich zorgen over de groepen Afghanen die dreigen niet geëvacueerd te worden, terwijl zij nog wel gevaar lopen vanwege hun voormalige werk voor Nederland. Dat schrijven ze maandag in een brief, die ook is ondertekend door Cordaid, Free Press Unlimited, CARE en de oud-voorzitter van de militaire vakbond AFMP Anne-Marie Snels.

Vanuit Kaboel is maandag een vlucht met aan boord 43 Nederlanders aangekomen in Doha, de hoofdstad van Qatar. Zij kunnen vervolgens naar Nederland gaan.