"Ik laat me niet voor een appel en een ei in een gedoogconstructie rommelen", zei PvdA-leider Lilianne Ploumen op de vraag van PVV-leider Geert Wilders of ze het demissionaire kabinet gaat steunen.

Een paar uur eerder was de toon heel anders. Toen wilde D66-vicefractievoorzitter Rob Jetten met Ploumen meedenken om het verschil tussen het salaris van leraren in het primair onderwijs en dat van hun collega's in het voortgezet onderwijs te verkleinen. "Dat vind ik hoopgevend", aldus Ploumen.

Het was tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen, het debat na Prinsjesdag, niet eenvoudig te ontdekken met wie je nu precies kon zakendoen over de kabinetsplannen voor 2022. "Het is best ongemakkelijk om met een demissionair kabinet dat in verregaande staat van ontbinding is nog zulke fundamentele begrotingsdiscussies te voeren", zei Ploumen.

Veel nieuwe plannen waren er dan ook nauwelijks. De coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie, sinds de verkiezingen nog steeds rustend op een Kamermeerderheid, bestaat eigenlijk niet meer, zei VVD-leider en premier Mark Rutte dinsdag.

Dat bleek de afgelopen weken vooral uit het stemgedrag van de ChristenUnie. De partij voelt geen enkele verplichting jegens de oude coalitiepartners meer.

Ondertussen praten VVD, D66 en CDA met elkaar over de mogelijkheden van een minderheidskabinet, maar die gesprekken willen niet vlotten.

Om de begroting toch door het parlement te krijgen, werd VVD-Kamerlid Sophie Hermans met 1 miljard euro op pad gestuurd om partijen te verleiden met eigen voorstellen te komen in ruil voor steun voor de kabinetsplannen.

Dat is in de woorden van Ploumen misschien ongemakkelijk, het biedt volgens Jetten ook kansen om de begroting op sommige punten aan te passen. "Als dat niet in de formatie gebeurt, dan is het aan de Kamer om eventueel nog wijzigingen door te voeren."

Er was ook irritatie over de gang van zaken voordat er überhaupt werd onderhandeld over wat Ploumen "het miljard van Hermans" is gaan noemen. "Dat geld is niet van de VVD", zei GroenLinks-leider Jesse Klaver. "Het is van ons allemaal. Het is van de belastingbetaler."

De uiteindelijke poging om een gezamenlijke bestemming voor het geld te vinden, verliep nogal stroef. Ploumen vroeg, ook namens Klaver, de extra heffing voor woningcorporaties (verhuurderheffing) à 2 miljard euro in één keer te schrappen. Maar Hermans had alleen een versnelling van de afbouw in de aanbieding.

"Ik moet concluderen dat de VVD niet bereid is de problemen in Nederland op te lossen", zei Ploumen daarop. Het antwoord van Hermans: "Ik moet concluderen dat mevrouw Ploumen alleen wil samenwerken als ze 100 procent haar zin krijgt en haar eisen aan mij kan dicteren en opleggen."

De verwijten gingen ook daarna nog door. "Bent u bereid om de loonkloof tussen leraren in het primair en in het voortgezet onderwijs te dichten?", beet Ploumen Hermans toe. Het VVD-Kamerlid kaatste de bal terug: "Bent u dan ook bereid om te luisteren naar wat wíj belangrijk vinden?"

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers bood de VVD, D66 en CDA meer hoop. Hoewel hij door D66 naar de zijlijn van de formatie is geschoven, een plek die hij inmiddels zelf heeft omarmd, wil hij constructief meedenken. "Iets doen is beter dan niets doen."

Donderdag verdedigt Rutte namens het kabinet de plannen voor volgend jaar. Dan zal moeten blijken of 'het miljard van Hermans' genoeg wisselgeld is.