Logo NU.nlNU.nl
  • Voorpagina
  • Net binnen
  • Populair
  • Algemeen
  • Economie
  • Sport
  • Media en Cultuur
  • Achterklap
  • Shop
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • NUfolder
    • NUshop
    • Tickets
Donderdag 8 juni 2023 | Het laatste nieuws het eerst op NU.nl
Wat tien jaar macht met iemand als Rutte doet (en hoe je dan nog verandert)

Wat tien jaar macht met iemand als Rutte doet (en hoe je dan nog verandert)

Door Robbert Blokland

02 apr 2021 om 22:01Update: 2 jaar geleden
nujij comment228 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
De kritiek op de manier waarop Mark Rutte de afgelopen tien jaar leiding gaf aan zijn kabinetten klinkt steeds luider. Is het voor iemand die zo gewend is aan de macht überhaupt mogelijk om zijn manier van doen te veranderen? En hoe zou Rutte het vertrouwen van de Kamer kunnen terugwinnen?

Het bezitten van macht verandert mensen. Dat stelt professor Janka Stoker, hoogleraar leiderschap aan de Rijksuniversiteit Groningen (RuG). "Het kan een positief effect hebben: je bent optimistischer en daadgerichter dan anderen en komt sneller in beweging als de situatie daar om vraagt. Maar het kan ook leiden tot negatieve effecten: je kan overmoedig worden en de illusie hebben dat je alles onder controle hebt, ook als dat niet het geval is."

Dit kan mede verklaren waarom Rutte er niet over peinst om op te stappen, ook al steunde vrijwel de hele Tweede Kamer een motie van afkeuring tegen hem en haalde een motie van wantrouwen bijna een meerderheid.

Stoker: "Hij heeft feitelijk gelijk als hij zegt dat de Kamer hem niet weggestuurd heeft. Hij is de lijsttrekker van de grootse partij en de kiezer heeft hem een mandaat gegeven. Maar er zijn ook genoeg redenen om te zeggen dat hij misschien beter de eer aan zichzelf had kunnen houden, zoals Sigrid Kaag suggereerde."

  • Hoe moet de zwaar gehavende Rutte nu verder in de formatie?
    Zie ookHoe moet de zwaar gehavende Rutte nu verder in de formatie?

VVD bouwde hele campagne op rond leiderschap Rutte

Die eclatante overwinning bij de verkiezingen creëert een raar spanningsveld, stelt imagodeskundige Zabeth van Veen. "De VVD heeft de hele campagne opgebouwd rond het leiderschap van Mark Rutte", legt ze uit. "Dus een groot deel van de kiezers waardeert de manier waarop hij het land leidt. Het is raar om als winnaar opeens een heel ander mens te worden, dat zou ook ongeloofwaardig zijn."

De kracht van Rutte schuilt mede in het feit dat hij al tien jaar zichzelf lijkt te zijn. "Zelfs onder deze pittige omstandigheden blijft hij de optimistische teambuilder", merkt Van Veen. "Door die positieve energie komt Rutte met meer weg dan de meeste andere politici. Hij heeft natuurlijk zijn zwakke plekken, zoals zijn gebrek aan transparantie. Maar hij speelt geen rol: dit is wie hij is. Anders houdt iemand zo'n zware baan als deze ook niet tien jaar vol."

Van Veen denkt dat de meest voor de hand liggende potentiële coalitiepartners - Kaag en Wopke Hoekstra - erg opletten hoe het publiek oordeelt over het optreden van Rutte tijdens het debat van donderdag. "Als de bevolking Rutte blijft steunen, is het heel lastig om hem helemaal aan de kant te schuiven", denkt ze. "Maar het is niet handig als zich nu nog meer achterkamertjesincidenten aandienen. Hij kan echt geen enkele steek meer laten vallen."

Beeld uit video: Dit gebeurde er vannacht: motie van afkeuring en Rutte maakt excuus4:06
Afspelen knop

Dit gebeurde er vannacht: motie van afkeuring en Rutte maakt excuus

Dit gebeurde er vannacht: motie van afkeuring en Rutte maakt excuus

'Verandering bewijs je met daden, niet met woorden'

Rutte beloofde de Kamer donderdag dat hij zijn bekritiseerde gedrag gaat veranderen. "Verandering moet je in daden bewijzen, niet in woorden", beklemtoont hoogleraar Stoker. "Een kabinet met een premier die niet wordt geleverd door de grootste partij is een reële optie. Zijn eventuele premierschap zal grotendeels van Sigrid Kaag en Wopke Hoekstra afhangen."

Voordat er überhaupt sprake kan zijn van een kabinet Rutte IV, moeten de partijen eerst gaan bespreken hoe de bestuursstijl die de afgelopen tien jaar de norm was, kan worden veranderd. "Er komen nog drie parlementaire enquêtes die allemaal gaan over de manier waarop Rutte met anderen de afgelopen tien jaar leiding gaf. Het gebrek aan transparantie is al vaker genoemd als probleem. Wat wil Rutte concreet gaan doen om die verandering te bewerkstelligen? Het heeft geen enkele zin om te gaan formeren als hiervoor geen concreet plan op tafel ligt."

  • Kamervoorzitter Arib komt na Pasen met voorstel voor verdere formatieproces
    Zie ookKamervoorzitter Arib komt na Pasen met voorstel voor verdere formatieproces

In de VS mag president bewust maar twee termijnen blijven

Is het eigenlijk gezond om zo lang de macht in handen te hebben? Hoogleraar Stoker lacht. "Het is geen wetmatigheid dat macht corrumpeert. Maar het is wel heel belangrijk dat er tegenmacht is, dat je mensen om je heen verzamelt die je kunnen tegenspreken als dat nodig is, ook om te voorkomen dat je in de valkuilen van de macht stapt."

Er valt iets te zeggen voor bijvoorbeeld het Amerikaanse systeem: presidenten, hoe populair ook, mogen niet vaker dan twee termijnen in het Witte Huis zitten. "Kaag heeft iets soortgelijks voor het premierschap in Nederland gesuggereerd. Maar ook in dit geval zijn er weer uitzonderingen op de regel. Angela Merkel is al zeventien jaar bondskanselier en zij is altijd effectief gebleven."

Eerder

  • 02 apr 2021 om 14:54
    Kamervoorzitter Arib komt na Pasen met voorstel voor verdere formatieproces
    Kamervoorzitter Arib komt na Pasen met voorstel voor verdere formatieproces
  • 02 apr 2021 om 13:06
    Hoe moet de zwaar gehavende Rutte nu verder in de formatie?
    Hoe moet de zwaar gehavende Rutte nu verder in de formatie?
  • 02 apr 2021 om 03:07
    Rutte zwaar beschadigd na debat over Omtzigt-notitie
    Rutte zwaar beschadigd na debat over Omtzigt-notitie
Beeld: ANP
nujij comment228 reacties
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail

Lees meer over:

PolitiekMark RutteFormatie 2021


Aanbevolen artikelen


NUjij-reacties

nujij comment228 reacties

Net binnen

  • 00:53
    Trein richting Amsterdam geëvacueerd wegens brand in tunnel in Tirol
  • 00:18
    Opnieuw een explosie in Rotterdam: bewoner raakt lichtgewond
  • 00:00
    Steeds meer Nederlanders maken zich zorgen over hun geldzaken in de toekomst
  • 23:18
    Spider-Man-acteur Tom Holland neemt jaar pauze na opnames The Crowded Room

Meest gelezen

  • 1
    Let op voor tropisch weekend: zwemmen afgeraden en gratis zonnebrandcrème
  • 2
    Damdoorbraak Oekraïne leidt af van groot tegenoffensief
  • 3
    Messi slaat FC Barcelona en oliedollars af en verkast definitief naar Inter Miami
  • 4
    Topduif van 1 miljoen euro verliest waarde doordat ringetje wordt afgeknipt
  • 5
    Ridouan Taghi heeft een nieuwe advocaat: Michael Ruperti vervangt Inez Weski


Nieuwsvideo's

  • Wagner-baas blijft maar razen en tieren: waarom grijpt Poetin niet in?
    Wagner-baas blijft maar razen en tieren: waarom grijpt Poetin niet in?
  • Hawaïaanse krater verandert in ‘lavameer’ na uitbarsting
    Hawaïaanse krater verandert in ‘lavameer’ na uitbarsting
  • Drone filmt ontploffing van oude sluis in Terneuzen
    Drone filmt ontploffing van oude sluis in Terneuzen
  • Het klinkt vrolijk, maar zijn vogels blij als ze zingen?
    Het klinkt vrolijk, maar zijn vogels blij als ze zingen?

  • Voorpagina
  • Economie
  • Sport
  • Media en cultuur
  • Overig
  • Voorpagina
    • Net binnen
    • Meest gelezen
    • Oorlog Oekraïne
    • Binnenland
    • Buitenland
    • Algemeen
    • Politiek
    • Uit andere media
    • Video
    • Podcast
    • Weer
  • Economie
    • Klimaat
    • Tech
    • Wonen
    • Geld
    • Werk
    • Auto
    • Aandelen
  • Sport
    • Voetbal
    • Formule 1
    • Scorebord
    • Sportspellen
  • Media en cultuur
    • Films en series
    • Muziek
    • Boek en cultuur
    • Media
    • Achterklap
    • Koningshuis
    • TV gids
  • Overig
    • Het Woord
    • Kind en Gezin
    • Dieren
    • Eten en drinken
    • Gezondheid
    • NUcheckt
    • Opmerkelijk
    • Wetenschap
    • Over NU.nl
    • Copyright
    • Disclaimer
    • Privacy en cookiebeleid
    • Adverteren
    • Werken bij NU.nl
    • Verzekeringvergelijker
    • Privacy instellingen
  • Over NU.nl
  • Copyright
  • Disclaimer
  • Privacy en cookiebeleid
  • Adverteren
  • Werken bij NU.nl
  • Verzekeringvergelijker
  • Privacy instellingen

Volg ons op:

©2023 DPG Media B.V. – alle rechten voorbehouden