De chaos en onzekerheid bij FVD had onmogelijk nog groter kunnen zijn. Het voortbestaan van de partij hing aan een zijden draadje. Vanuit alle politieke lagen in Nederland en die in Brussel wilden FVD'ers af van Thierry Baudet. Maar de bedenker en oprichter van de partij wilde van geen wijken weten en heeft nu de steun van de partijleden. Wat blijft er over?

Bij Forum voor Democratie ging de afgelopen weken niets zonder verbaal of juridisch geweld.

Ook het referendum, waarmee Baudet de touwtjes van de partij weer in handen krijgt, is omstreden. De uitslag was pas net binnen, of (oud-)partijleden meldden al dat zij naar de rechter stappen in een poging de ledenraadpleging ongeldig te verklaren.

Wie door zijn oogharen door de chaos heen kijkt, ziet dat Baudet uiteindelijk zijn zin heeft gekregen. Hij wordt nu omringd door de mensen die hem steunen. Critici zijn weggelopen of weggestuurd. Baudet ís de partij.

'Zonder Baudet is FVD ongestructureerd'

Dat beaamt ook Chris Aalberts, de journalist die FVD vanaf de eerste uren volgt. "Als Baudet was weggestemd, dan zou dat ook gelden voor FVD." Eigenlijk was er helemaal geen keuze, vindt Aalberts.

"Als Baudet er niet meer is, is FVD even ongestructureerd als al die afsplitsers nu. Er is geen organisatie, geen idee en geen gemeenschappelijke filosofie."

Aalberts bracht recent een boek uit over FVD en Baudet: De partij dat ben ik. De titel had op dit moment niet treffender kunnen zijn.

Nu ruim drie kwart van de partijleden voor Baudet als partijleider heeft gekozen, heeft hij het recht om een nieuw bestuur samen te stellen, een nieuwe kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen te maken en de politieke agenda te bepalen.

Baudet werd regelmatig in verband gebracht met extreemrechtse ideeën

Wat kunnen we van die agenda verwachten? In de succesvolle campagne voor de Provinciale Statenverkiezingen in het voorjaar van 2019 hamerde de inmiddels weggestuurde Henk Otten op drie thema's: klimaat, immigratie en koopkracht.

Het verhaal van Otten is inmiddels bekend. Hij kon zich niet meer vinden in de koers van Baudet na zijn 'boreale speech' in Zeist na de verkiezingsoverwinning en richtte zijn eigen partij in de Eerste Kamer op: GO.

De duidelijke campagnethema's konden niet voorkomen dat Baudet meerdere keren in het nieuws kwam omdat hij in verband werd gebracht met extreemrechtse ideeën en opvattingen.

Zo nam hij niet duidelijk afstand van een bewering van een FVD'er dat er een link is tussen intelligentie en ras, had hij een lange ontmoeting met de extreemrechtse Jared Taylor en beschuldigde hij in januari "vier Marokkanen" ervan dat zij in een trein "dierbare vriendinnen" hadden lastiggevallen, terwijl het in werkelijkheid om een kaartcontrole ging.

'Het wordt een heel klein incestueus netwerkje'

"Al die zaken kon je nog zien als een slip of the tongue, maar dat is nu doorgeprikt", zegt Aalberts. Hij ziet dat er nu een partij overblijft met allemaal mensen die "zeer innig" met elkaar verbonden zijn. "Het wordt een heel klein incestueus netwerkje", zegt Aalberts. Het voordeel, zegt hij, is dat kiezers nu weten waar ze aan toe zijn. Het is de vraag of dat ook een voordeel voor Baudet is.

"Er is steeds meer associatie met extremisme en daar stemmen de meeste mensen niet op", zegt Aalberts. Een klein voorproefje daarvan werd afgelopen zondag duidelijk toen Maurice de Hond FVD op drie zetels peilde. Dat waren er op het hoogtepunt in april vorig jaar 28. Verschillende peilingen laten sindsdien een dalende trend zien.

De coronacrisis zal de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen domineren, maar dat is nu juist een thema waar Baudet niet veel mee bezig is. Hij laat zich in met complotdenkers.

"Hij krijgt daarin weinig steun. Eigenlijk alleen van mensen uit de boreale bunker", zegt Aalberts. "FVD had een brede partij op rechts moeten zijn, maar het antisemitisme en discriminatie zijn blijven hangen."