In een tijdsbestek van ongeveer drie jaar waren er zes momenten dat Asscher werd gewaarschuwd voor de fouten in het te strenge beleid van de Belastingdienst, somde de ondervragingscommissie die onderzoek doet naar de toeslagenaffaire maandag op.

Daarbij waren er Kamerleden, brancheorganisaties en ambtenaren die aan de bel trokken. Hoe kan het dat Asscher daar niet op aansloeg met bijvoorbeeld een nieuw wetsvoorstel?

"Ik snap dat dat moeilijk te plaatsen is", zei Asscher. "Ik ben het ermee eens dat het niet in de haak is."

Oud-staatssecretaris Frans Weekers verklaarde eerder op de dag dat hij Asscher een memo had gegeven met nieuwe plannen voor een minder streng toeslagenbeleid, maar daar gebeurde niets mee.

Het fenomeen keerde regelmatig terug: belangrijke documenten over de toeslagen of gesprekken binnen de ambtelijke top die uiteindelijk op een dood spoor belandden.

"Ik heb het idee dat ik naar het WK bestuurlijk onvermogen heb zitten kijken", zei commissievoorzitter Chris van Dam (CDA) tenslotte na ruim drie uur. "Hoe overkomt ons dit nou in Nederland?"

Asscher kon daar net als Weekers en zijn opvolger op Financiën Eric Wiebes (nu minister) geen sluitend antwoord op geven. Hij had met de kennis van nu wel veel dingen anders willen doen.

Asscher kreeg bijvoorbeeld een document onder ogen dat het "zuur" voor ouders is wanneer zij alle verkregen toeslagen moesten terugbetalen als zij hun eigen bijdrage niet helemaal hadden betaald. Ook als dit per ongeluk gebeurde. De alles-of-niets-behandeling.

"Ik wist niet dat ouders die ter goeder trouw waren, de dupe zouden zijn. Als ik ergens spijt van heb, dan is dat wel dat ik niet heb doorgevraagd hoe dat kan."

Zo had Asscher achteraf ook liever anders gereageerd op een brief die hij eind 2013 kreeg van een bezorgde grootouder die zag dat haar zoon en schoondochter in de problemen waren gekomen door het beleid. "Er werd een hulpsignaal uitgezonden, maar ik stuurde een koude brief terug dat ik niet op individuele signalen kon ingaan."

Er is tijdens deze verhoren al regelmatig gesproken over een beleidsstuk van Financiën (verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag) en Sociale Zaken (verantwoordelijk voor de kinderopvang) waarin plannen stonden om de toeslagenaanpak minder streng te maken, maar dat document zou Asscher nooit hebben bereikt, zei een hoge oud-ambtenaar vorige week.

De huidige PvdA-leider zei nu ook dat het document hem "naar mijn beste weten" niet had bereikt. "Niet formeel of informeel."