NU.nl
De top van de Belastingdienst werd al in 2017 op de vingers getikt over de aanpak van fraude met de kinderopvangtoeslag. In een memo schreef Sandra Palmen, een hooggeplaatste jurist bij de fiscus, dat ouders recht hebben op compensatie. Dinsdag werd tijdens de tweede dag van de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag pas echt duidelijk hoe hard de kritiek was.
"Hoe is het mogelijk geweest toeslagen voor driehonderd burgers op deze wijze stop te zetten?", las Palmen op verzoek van de commissie voor.
Het ontbrak volgens Palmen onder meer aan goede rechtsbescherming, zorgvuldigheid en bewijslast. Ook maakte de Belastingdienst een potje van de bezwaarprocedures, iets dat de ouders al lang aan den lijve hadden ondervonden. "Hoe is het mogelijk geweest dat bezwaren twee jaar zijn blijven liggen?", staat er in het memo.
Grote delen van Palmens memo waren weggelakt toen staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) het op 20 oktober naar de Tweede Kamer had gestuurd. Door de ontbrekende stukken nu voor te lezen, wordt het beeld duidelijker.
De afdeling Toeslagen binnen de Belastingdienst heeft volgens Palmen "laakbaar gehandeld". Het geheel "verdient zeker geen schoonheidsprijs".
Memo toont aan dat Belastingdienst belangrijk advies negeerde
Er was al veel te doen over het advies van Palmen. Het toonde namelijk aan dat de top van de Belastingdienst in 2017 al wist dat de aanpak in de ontspoorde jacht op fraudeurs niet deugde. De top greep echter niet in.
Bovendien werd het document niet gedeeld met de commissie onder leiding van Piet Hein Donner, die precies ging onderzoeken wat uit dat memo bleek. Ook de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag kreeg het stuk niet.
Nadat Van Huffelen het stuk had toegestuurd, werd ook Palmen opgeroepen voor een verhoor onder ede.
Jurist adviseerde fiscus 'met klem' werkwijze aan te passen
Palmen was in 2016 en 2017 een hooggeplaatste jurist bij de Belastingdienst en moest erop toezien dat bij de afdeling Toeslagen de regels goed werden nageleefd.
Dat bleek nodig, want enkele dagen voordat ze haar advies gaf, had de fiscus een belangrijke rechtszaak bij de Raad van State over de kinderopvangtoeslag verloren.
Palmen schreef daar in het memo het volgende over: "Hoe is het mt (het managementteam, red.) tot de conclusie gekomen dat hoger beroep wenselijk was ondanks het afbreukrisico?"
De jurist adviseerde "met klem" de werkwijze van de afdeling aan te passen, de klachten van ouders gegrond te verklaren en hen een vorm van compensatie aan te bieden. Ze ziet dan al aankomen dat de zaak zal escaleren zodra die op het bordje van de politieke leiding terechtkomt.
Uiteindelijk vertrekt Palmen uit onvrede over de handelwijze bij Toeslagen.
Timing van publicatie is opvallend
De timing van de uitgebreide verklaring over wat er in het memo staat, is saillant. Uitgerekend woensdag moeten enkele oud-bestuurders van de Belastingdienst voor de Parlementaire ondervragingscommissie Kinderopvangtoeslag verschijnen.
Het gaat om Peter Veld (directeur Belastingdienst tussen 2010 en 2015), Gerard Blankestijn (directeur Toeslagen 2011-2018) en zijn opvolger Agaath Cleyndert.
Blankestijn heeft het stuk in 2017 onder ogen gehad, maar het belandde in een la. "Ik kwam er niet doorheen", zei Palmen. "De escalatielijn stopte bij mij."
Hoe het kan dat er niets met het memo is gedaan, blijft ook voor Palmen een raadsel. "Ik heb dit nog nooit meegemaakt bij de Belastingdienst. En ik werkte er al sinds 1997."
