"Had de commissie-Donner er überhaupt moeten komen? Wellicht niet", zei staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Toeslagen) woensdagavond tijdens een Kamerdebat over de belastingplannen van het kabinet.

Van Huffelen werd bijna tot die uitspraak gedwongen door CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt. Er zijn namelijk stukken (memo) uit maart 2017 naar de Kamer gestuurd waarin precies staat wat de eerste commissie-Donner daarna is gaan onderzoeken: deugde de fraudejacht van de Belastingdienst?

Dat was niet het geval, concludeerde Donner in november 2019. De hele zaak draait er juist om dat gedupeerde ouders onterecht als fraudeur zijn bestempeld door de fiscus. Het stopzetten en terugvorderen dat daarop volgde, zorgden voor grote financiële problemen.

De memo is ook niet verstrekt aan de commissie. Overigens denkt Van Huffelen niet dat Donner met het document tot een andere conclusie was gekomen.

"Als de memo naar de Kamer was gestuurd, dan hadden we Donner niet nodig gehad. Dan hadden we gelijk kunnen overgaan tot rechtsherstel", zei Omtzigt. Hij had de stukken al twee jaar geleden opgevraagd, maar nooit gekregen. Een patroon in dit dossier waar Omtzigt "moedeloos" van wordt.

"Donner is een schaamlap geweest omdat de top van de Belastingdienst pertinent geweigerd heeft deze exclusieve memo op dat moment te openbaren. Daarmee hebben ze het leed van de ouders verlengd", was het harde oordeel van de CDA'er over de ambtenaren van Financiën.

In de betreffende memo waarschuwde een ambtenaar de top van de Belastingdienst over wat nu inmiddels algemeen bekend is. De ouders die klaagden dat hun toeslag onterecht was beëindigd hadden gelijk en zij hadden recht op compensatie.

Wat Omtzigt ook steekt, is dat de memo bij de volle omvang van de top van de Belastingdienst bekend was. Topambtenaren hebben er zelfs voor moeten tekenen dat ze het document onder ogen hebben gehad. Alleen het parlement werd niet ingelicht. "De Kamer kreeg een commissie die moest onderzoeken wat in die memo stond, namelijk dat CAF 11 (zoals de zaak rondom de toeslagenaffaire wordt genoemd, red.) fout was."

Volgende week starten de verhoren in de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag naar de problemen rond de fraudeaanpak. Onder anderen premier Mark Rutte, PvdA-leider Lodewijk Asscher en minister Eric Wiebes (oud-staatssecretaris Belastingdienst, inmiddels Economische Zaken) worden gehoord. Ook (oud-)topambtenaren dienen aanwezig te zijn.