"Ik ga vrijdag met de koepelorganisaties in gesprek over welk perspectief we kunnen bieden", zei Grapperhaus dinsdag in de Tweede Kamer tijdens het Vragenuur.

"Maar we zitten deze weken echt even met de strenge regels die voor iedereen gelden en waar kerken, dat wil ik benadrukken, zich vrijwillig aan houden."

Afgelopen zondag kwamen tijdens drie kerkdiensten met zo'n zeshonderd mensen per bijeenkomst bijeen in de Hersteld Hervormde Kerk in het Overijsselse Staphorst, waarbij binnen ook gezongen werd.

"Dat ging niet zoals we dat graag zouden willen. Daar had ik zorgen over", zei Grapperhaus daarover.

Met name (binnen) zingen kan tot verdere verspreiding van het coronavirus leiden, al is dat volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) nog niet bewezen. Uit voorzorg gelden wel strenge maatregelen voor bijvoorbeeld bezoeken aan concerten en voetbalstadions. Aanwezigen mogen niet meezingen of juichen.

Er volgde veel kritiek, ook vanuit de politiek, maar op papier deed de kerk niets verkeerd. De geldende coronaregels werden nageleefd. Er was bijvoorbeeld een gezondheidscheck, kerkgangers moesten van tevoren een plek reserveren en binnen gold de afstandsregel.

Toch besloot Grapperhaus de uitzonderingspositie die religieuze instellingen hebben terug te draaien. Op vrijwillige basis, want godsdienstvrijheid is een grondrecht. Voortaan mogen nog maximaal dertig mensen een religieuze bijeenkomst bijwonen, net zoals dat voor iedereen geldt, en er mag niet worden gezongen.

Ook andere gebedshuizen, zoals moskeeën en synagogen, is gevraagd zich aan deze regels te houden. Grapperhaus noemde dat "een groot offer dat wordt gebracht".

Vanuit de Kamer klonk kritiek bij de christelijke partijen. "Driest en drastisch", vond SGP-leider Kees van der Staaij. "Waarom is er zo overhaast een beslissing genomen?"

Gert-Jan Segers van de ChristenUnie vindt dat kerken "onheus bejegend" worden. "Kerken willen hun best doen en hebben hun verantwoordelijkheid genomen. Dat was voorbeeldig." Segers vroeg Grapperhaus om lokale maatregelen toe te passen.

D66, GroenLinks en VVD waren juist sterk in hun veroordeling over het gedrag van de kerkgangers in Staphorst. "Hoe behoud je het draagvlak van de coronamaatregelen in de samenleving?", vroeg D66-fractieleider Rob Jetten zich af. "Godsdienstvrijheid is belangrijk, maar op een verantwoorde manier daarmee omgaan is minstens zo belangrijk."

Kathalijne Buitenweg (GroenLinks) wilde weten of de vrijheid van vereniging, net als de godsdienstvrijheid een grondrecht, dezelfde aandacht krijgt van Grapperhaus.

"Bent u in ook in overleg met het verenigingswezen zoals u dat bent met de religieuze organisaties?", vroeg Buitenweg.

Grapperhaus beloofde in antwoord hierop om binnen een week ook met deze organisaties in gesprek te gaan. "We hebben geen rangorde gemaakt in grondrechten", aldus de minister.