De voltallige Tweede Kamer wil dat er een parlementaire ondervraging komt over de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst waardoor duizenden ouders ten onrechte als fraudeur werden bestempeld. Alle partijen stemden dinsdag in met het voorstel van GroenLinks.

De Kamer wil onder meer dat betrokken ministers, staatssecretarissen en topambtenaren worden gehoord, zodat duidelijk wordt welke politieke besluitvorming aan de basis lag van het fraudebeleid rond de kinderopvangtoeslag.

Het ligt daarom voor de hand dat oud-staatssecretarissen van Financiën Eric Wiebes en Menno Snel worden opgeroepen. Dat geldt ook voor PvdA-leider Lodewijk Asscher, die als minister van Sociale Zaken in het vorige kabinet verantwoordelijk was voor de kinderopvangtoeslag.

Steun, maar ook vragen rond mini-enquête

Bij een parlementaire ondervraging, of mini-enquête, zijn getuigen verplicht op te komen dagen en worden zij onder ede gehoord. Het is na de parlementaire enquête het zwaarste onderzoeksmiddel dat de Kamer kan inzetten.

Een nadeel van de mini-enquête is dat er geen stukken kunnen worden gevorderd, zo merkte PvdA'er Henk Nijboer vorige week nog op. Ook vindt hij het lastig om bewindspersonen te horen, omdat de uitspraken die onder ede gedaan zijn niet gebruikt zouden kunnen worden in een strafzaak.

SP'er Renske Leijten zei te vrezen voor geheugenverlies bij de betrokken bewindspersonen en topambtenaren. Toch is er steun, al ziet zij meer in een grondig onderzoek middels een parlementaire enquête.

In de toeslagenaffaire werd de kinderopvangtoeslag van ouders onterecht en vaak om onduidelijke redenen geweigerd. De toeslag werd stopgezet en in sommige gevallen moest het voorgeschoten bedrag worden terugbetaald. Dat ging om duizenden euro's, waardoor gezinnen in zware financiële problemen kwamen.

Aangifte tegen Belastingdienst wegens beroepsmatige discriminatie

De toeslagenaffaire speelt al ruim een jaar in politiek Den Haag, maar de problemen van de gedupeerden duren al veel langer. Verschillende organisaties, zoals de Ombudsman en de Raad van State, hebben inmiddels geoordeeld dat het optreden van de Belastingdienst niet deugde. Een adviescommissie onder leiding van oud-minister Piet Hein Donner heeft bepaald dat de ouders recht hebben op compensatie, maar sommige ouders wachten hier nog steeds op.

Recent erkende de fiscus dat er sprake was van etnisch profileren: een tweede nationaliteit was reden om bij deze mensen strenger te controleren.

Uiteindelijk besloot het ministerie van Financiën om aangifte tegen de Belastingdienst te doen vanwege knevelarij (het misbruiken van je ambtelijke positie om iemand financieel te benadelen) en discriminatie in de periode 2013 tot en met 2017 - een zeer uitzonderlijke stap. Het Openbaar Ministerie (OM) onderzoekt de aangifte.