Het kabinet heeft de enorme opgave van de schade- en hersteloperatie sinds 2012 "vanaf het begin volstrekt onderschat", zei Rutte dinsdagavond in de Tweede Kamer tijdens een debat over de recente forse aardbeving in de provincie Groningen. Ook lag de nadruk volgens hem te veel op een "juridische zekerheid".

De premier noemt het "verschrikkelijk" wat er is gebeurd en benadrukt dat de gaswinning zo snel mogelijk naar nul moet. Dat is geen kwestie van geld, benadrukte Rutte, maar heeft met de leveringszekerheid te maken.

Begin 2018 bood Rutte ook zijn excuses aan voor de problemen in Groningen. Het ging toen specifiek over het uitblijven van een nieuw schadeprotocol.

Oppositiepartijen konden de excuses waarderen, maar vroegen zich gelijk af wat de Groningers eraan hebben. Zo kon Rutte niet beloven dat de gaswinning volgend jaar al wordt teruggeschroefd naar 12 miljard kubieke meter in plaats van in 2022, zoals het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) onlangs adviseerde.

"Wat koop je ervoor?", vroeg PvdA-Kamerlid Henk Nijboer zich hardop af. "Wat betekent het?", reageerde SP'er Sandra Beckerman. Tom van der Lee (GroenLinks) vindt dat er iets concreets tegenover die excuses moet staan.

Een deel van de oppositie diende aan het einde van het debat een motie van afkeuring in tegen minister Eric Wiebes (Economische Zaken), die ook bij het debat aanwezig was, vanwege zijn schade- en versterkingsbeleid in de provincie Groningen. De oproep van de SP kreeg steun van PvdA, PvdD, 50PLUS en PVV, goed voor ruim een derde van de Kamer.

Omdat toezichthouder SodM concludeerde dat er sprake is van "langdurige, maatschappelijke ontwrichting" en dat daarmee de "veiligheid en zekerheid" van de Groningers niet wordt gegarandeerd, vinden de partijen het te rechtvaardigen dit één na zwaarste parlementaire middel in te zetten.

Het is voor het eerst dat Wiebes op dit dossier te maken krijgt met zo'n stevige uitspraak van een deel van de Kamer. Alleen met een motie van wantrouwen komt een bewindspersoon nog meer in de problemen.

Wiebes moest sowieso al door het stof. Hij zei nogmaals sorry voor het feit dat hij twee weken geleden over een "bevinkje" sprak terwijl de Groningers te maken hadden met een beving met een magnitude van 3.4. "Dat was een heel domme verspreking", zei Wiebes in de Kamer. Eerder bood hij de Groningers via een videoboodschap zijn excuses aan.

Over het SodM-advies om de gaswinning volgend jaar naar 12 miljard kuub te brengen, schreef Wiebes maandag dat het "een enorme uitdaging" zal worden. Tijdens het debat laat de bewindsman weten dat hij wel mogelijkheden ziet om dat doel te halen, maar dat het "buitengewoon ingewikkeld" is.

Wiebes gaat in kaart brengen wat de mogelijkheden zijn. Dat moet wel voor 1 oktober duidelijk zijn, want dan begint het gasjaar. "Ik ga puzzelen", aldus de minister.