Binnen de coalitie van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie nemen de laatste twee partijen het voortouw om de druk op het kabinet op te voeren, nu blijkt dat de klimaatdoelen niet worden gehaald. Premier Mark Rutte laat weten dat concrete plannen in april zullen worden gepresenteerd.

In 2020 moet de CO2-uitstoot met een kwart zijn afgenomen ten opzichte van 1990. Een rechter heeft de Staat dit doel zelfs opgelegd in een door de duurzaamheidsorganisatie Urgenda aangespannen zaak.

Maar met het huidige beleid komt de reductie niet verder dan 21 procent, meldt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) vrijdag.

De laatste jaren is de uitstoot van broeikasgassen zelfs toegenomen door de economische groei. Dit betekent dat het kabinet extra maatregelen moet nemen.

D66: ondenkbaar dat overheid zich buiten de wet plaatst

D66 en ChristenUnie, de twee partijen die binnen de coalitie staan voor een voortvarend klimaatbeleid, voeren de druk op minister Eric Wiebes (Klimaat) op.

"Er is nu geen uitstel meer mogelijk: minister Wiebes moet snel maatregelen nemen voor een schone toekomst", laat D66-leider Rob Jetten in een reactie op de PBL-cijfers weten.

"De overheid is verplicht haar burgers te beschermen en moet die uitspraak daarom nu naleven. Als de overheid dat niet doet, plaatst de overheid zich buiten de wet en wordt het fundament van onze democratische rechtsstaat aangetast. Dat is ondenkbaar", aldus Jetten.

ChristenUnie-Kamerlid Carla Dik-Faber wil "alles op alles" zetten om de klimaatdoelen alsnog te halen. "We willen daarom dat het kabinet maatregelen voorbereidt om de voor 2020 gestelde klimaatdoelen alsnog te halen. Het is de opdracht van de minister om heel snel met plannen te komen voor hoe we dat gaan doen."

CDA en met name de VVD stellen zich terughoudender op in de klimaatdiscussie. "We gaan nu kijken of we maatregelen kunnen nemen om de vervuiling verder terug te dringen. Maatregelen die uitvoerbaar en haalbaar zijn", laat VVD-Kamerlid Dilan Yesilgoz weten. De christendemocraten hebben niet gereageerd. 

Rutte: 'Rechtelijke uitspraak moeten we gewoon uitvoeren'

Premier Mark Rutte denkt dat er maatregelen genomen kunnen worden zonder aan het regeerakkoord te tornen. De premier wilde op geen enkele manier ingaan wat er moet gebeuren, behalve dat het “een enorme klus” is.

Het doel moet uiteindelijk wel gehaald worden, vindt Rutte. "Er ligt een rechtelijke uitspraak, die hebben wij gewoon uit te voeren."

In Europees verband roept Rutte op om de CO2-uitstoot te verlagen tot 55 procent. Daarmee is hij ambitieuzer dan de doelen die er liggen. Dat Nederland nu zelf een gesteld doel niet haalt, ondergraaft niet zijn internationale geloofwaardigheid op dit dossier. "Het laat zien hoe taai dit is", aldus Rutte.   

Urgenda voorlopig nog niet naar de rechter

Urgenda-directeur Marjan Minnesma laat aan NU.nl weten dat ze nog niet naar de rechter stapt. "Ik geef het kabinet nog een kans om te doen wat de rechter zegt."

Maar dan moet de overheid wel met concrete plannen komen, vindt Minnesma. Er liggen volgens haar genoeg voorstellen voor het oprapen die veel CO2 reduceren en de burgers weinig tot geen geld kosten.

Als voorbeelden noemt ze het verlagen van de maximumsnelheid op de wegen en het overstappen van kolen- naar gascentrales. Ook denkt ze aan het schrappen van de verhuurdersheffing voor woningcorporaties, zodat die meer kunnen investeren in de verduurzaming van huurwoningen. 

De overheid heeft volgens Minnesma geen excuus om de doelen niet te halen. "Het zou wat zijn als ik even geen belasting wil betalen en dat vervolgens ook niet doe."

Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver denkt dat de klimaatdoelen gehaald kunnen worden. Zijn partij wil daarvoor vier van de vijf kolencentrales sluiten. Klaver: "De kabinetten-Rutte hadden jarenlang de tijd om íets te doen om het klimaatdoel te halen. Maar wat deden ze? Bar weinig. En nu blijkt de uitstoot zelfs toegenomen."