Het doel van de nieuwe wet, voluit de Wet arbeidsmarkt in balans, is een eerlijker ontslagrecht en een sterkere positie voor flexwerkers. De balans tussen flex en vast moet hersteld worden, stelde minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken. 

Volgens werknemersorganisatie CNV is er echter geen sprake van een balans. "Wij vinden de Arbeidswet ontoereikend en teleurstellend", zegt CNV-bestuurslid Arend van Wijngaarden tegen NU.nl. Vakbond FNV beaamt dit: "Deze wet brengt de arbeidsmarkt juist verder uit balans", zegt FNV-vicevoorzitter Kitty Jong in een verklaring.

De Raad van State liet zich woensdagmiddag ook negatief uit over de overheidsplannen. Volgens het adviesorgaan zijn de plannen "weinig kansrijk om daadwerkelijk een nieuwe balans op de arbeidsmarkt tot stand te brengen".

De kritiek richt zich met name op de hervorming van het ontslagrecht. Momenteel moet een werkgever één goede reden hebben om iemand te ontslaan. In de nieuwe arbeidswet is het mogelijk om iemand te ontslaan vanwege meerdere, minder belangrijke redenen.

"De ontslagbescherming is een hele zware ingreep voor ons", vervolgt Van Wijngaarden. De vakbond stelt dat het nu wel erg makkelijk wordt om iemand te ontslaan. "De onderbouwing voor ontslag kan nu op de achterkant van een bierviltje."

Ook de FNV ziet niets in der versoepeling van het ontslagrecht. "Door de ontslagbescherming te verminderen, zouden werkgevers meer macht krijgen ten koste van werknemers", schrijft Jong. "Veel meer mensen worden nu onzeker over hun baan en het aantal rechtszaken zal toenemen, omdat er meer onduidelijkheid over de ontslaggronden komt."

Van Wijngaarden ziet een vergelijkbare trend ontstaan. Volgens hem kwamen ontslagzaken vaak voor de rechter, omdat er een duidelijke grond voor het ontslag moest zijn. "Daarom werden er vaak, buiten de rechtbank om, schikkingen getroffen." Dat zal nu veranderen, denkt hij.

Werkgeversorganisatie VNO-NCW en MKB-Nederland is daarentegen juist voorzichtig positief over de versoepeling van het ontslagrecht. "Wij zien het als een noodzakelijke reparatie van de Wet werk en zekerheid (Wwz)", zegt woordvoerder Edwin van Scherrenburg van de werkgeversorganisatie. "Voor ondernemers is dit vaak erg ingewikkeld qua bewijslast, waardoor zowel werknemer als werkgever langer in onzekerheid zit."

Ook voor flexwerkers verandert er veel. "De nieuwe wet leidt tot flexibilisering en biedt werknemers nog minder zekerheid dan nu het geval is. Dat is dus achteruitgang", vervolgt Van Wijngaarden.

Voor flexwerkers geldt dat de opeenvolging van tijdelijke contracten wordt verruimd. Werkgevers mogen nu maximaal drie tijdelijke contracten achter elkaar geven in twee jaar tijd, dat wordt nu drie jaar. Naast de verruiming van de tijdelijke contracten, wordt ook de proeftijd voor flexwerkers verruimd naar vijf maanden.

"Nog langer onzekerheid dus", schrijft FNV-vicevoorzitter Jong. "Na twee jaar weet je toch prima wat je aan iemand hebt en of het werk structureel is? Daarbij kan een langere proeftijd tot misbruik leiden, werknemers kunnen hierdoor tot op de laatste dag zonder reden op straat worden gezet."

De Vakcentrale voor Professionals (VCP) reageert ook negatief op het veranderde speelveld voor flexwerkers. "Deze werknemers verkeren alleen maar langer in onzekerheid voordat ze een vast contract krijgen", schrijft VCP in een verklaring.

De maatregelen voor flexwerkers zijn juist positief, beargumenteert VNO-NCW. "Dit geeft ondernemers meer mogelijkheden om te bezien of er voldoende werk is en blijft voor een vast contract", aldus Van Scherrenburg. "De verlengde proeftijd van vijf maanden die er komt, geeft een betere mogelijkheid om te beoordelen of iemand past in het bedrijf en in de functie."