"CO2-heffing is de effectiefste, de meest voor de hand liggende en efficiëntste manier te verduurzamen", zei Wiebes in de nacht van woensdag op donderdag in de Tweede Kamer.

"Ik verwacht voorstellen vanuit de industrie, maar die gaan niet zo hard als het voorbeeld van DNB", aldus de bewindsman.

DNB stelde eerder deze week voor elke ton CO2-uitstoot te beboeten met 50 euro, om de vervuiler ook het meest te laten betalen. De toezichthouder op de financiële markten verwacht met de maatregel voor de Nederlandse economie als geheel geen grote gevolgen, maar een aantal sectoren krijgt wel te maken met een slechtere internationale concurrentiepositie.

De Kamer debatteerde met Wiebes over het concept-klimaatakkoord dat door ruim honderd partijen uit het veld aan vijf zogenoemde klimaattafels is opgesteld. Het kabinet moet deze tafels (Elektriciteit, Gebouwde omgeving, Industrie, Mobiliteit en Landbouw en Landgebruik) nu richting geven, zodat er nog aan het eind van dit jaar een definitief akkoord zal zijn. De Kamer en het kabinet kunnen daar nog een finaal oordeel over velllen.

Het kabinet heeft de energietransitie voor zichzelf als grootste opgave bestempeld. In het regeerakkoord is afgesproken dat de CO2-uitstoot in 2030 met ten minste 49 procent moet zijn verminderd ten opzichte van 1990. De ambitie is een vermindering van 55 procent, maar dat percentage is afhankelijk van de voortgang van andere EU-lidstaten.

Wiebes kon niet vaak genoeg benadrukken dat de energietransitie betaalbaar en kostenefficiënt moet zijn. Dat gebeurde zelfs zo vaak, dat PVV'er Alexander Kops argwaan kreeg. Kops maakte zich juist wel zorgen over de kosten. De energierekening stijgt volgens hem in 2019 met 150 euro per jaar. "Hoezo betaalbaar?", aldus de PVV.

Ook Thierry Baudet (Forum voor Democratie) behoort tot de sceptici in de Kamer als het om klimaatverandering en de invloed van Nederlandse maatregelen daarop gaat. Volgens Baudet is Nederland op den duur 1.000 miljard euro kwijt aan klimaatkosten in plaats van de 3 tot 4 miljard euro per jaar vanaf 2030 waar het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) mee rekent.

Wiebes veegde die cijfers echter van tafel. De energierekening stijgt volgend jaar volgens de berekeningen van het PBL met ruim 100 euro. De 1.000 miljard euro waar Baudet het over had, is volgens de bewindsman gebaseerd op een rekenfout. "Baudet telt investeringen, kosten, subsidies en belastingen bij elkaar op. Dan krijg je dubbeltellingen. Dat zijn niet de bedragen waar wij de burgers bang mee willen maken."

Verder werd er een andere manier van CO2-beprijzing geïntroduceerd: de Vergoeding Externe Kosten (VEK). Dit kan worden gezien als een soort btw op CO2. Alle producenten die betrokken zijn bij het productieproces, moeten hun CO2-uitstoot daarbij opgeven en doorberekenen. Zo worden vervuilende producten vanzelf duurder.

Het is een idee van Frans Rooijers, directeur van milieuadvies- en onderzoeksbureau CE Delft. Wiebes noemde het plan "het ei van Columbus", maar tegelijkertijd "buitengewoon complex".

GroenLinks-leider Jesse Klaver drong aan op grotere stappen. Zo moeten de kolencentrales volgens de partij volgend jaar al dicht in plaats van in 2030. En zouden de twee oudste centrales in 2024 de deuren al moeten sluiten. Verder moet er wat Klaver betreft gekeken worden naar de invoering van rekeningrijden, volgens het PBL een efficiënte manier van CO2-besparing.

Wiebes deed deze plannen echter af als te veel en te snel. In het regeerakkoord zijn bovendien andere afspraken op deze punten gemaakt.

Klaver zag zich gesteund door de zogenoemde Urgenda-zaak. Het kabinet moet volgens die uitspraak meer doen om de uitstoot van CO2 in 2020 met 25 procent te verminderen ten opzichte van 1990.

Ook D66-leider Rob Jetten noemde het eerder sluiten van de kolencentrales "een logische optie". Hij opperde eveneens om de maximumsnelheid op de wegen te verlagen.