
Deel oppositie verliest vertrouwen in Blok, coalitie steunt minister
In het kort:
- Minister Blok krijgt motie van wantrouwen van GroenLinks, SP, PvdA, PvdD en Denk.
- Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en CU steunen de minister. Ook 50PLUS en SGP houden vertrouwen.
- Blok zei in debat niet meer achter eigen woorden te staan: "Ik meende niet wat ik zei."
"Deze minister heeft het aanzien van Nederland beschadigd", zei DENK-leider Tunahan Kuzu. Jesse Klaver (GroenLinks) concludeerde na het debat dat Blok het geschonden vertrouwen niet heeft weten te herstellen.
Lilian Marijnissen herinnerde Blok aan zijn voorganger Halbe Zijlstra, die bij zijn vertrek zei dat een minister van Buitenlandse Zaken "boven iedere twijfel verheven moet staan". "Die twijfel heeft hij niet weggenomen", aldus Marijnissen.
De partijen vinden Blok niet de man die in staat is om de schade die hij heeft aangericht te herstellen. De coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en CU blijven achter de minister staan. Ook 50PLUS en SGP houden vertrouwen.
'Ik meende het niet'
Blok zei tijdens het debat niet langer achter zijn controversiële uitspraken over de multiculturele samenleving, genetica, Suriname en Oost-Europa te staan.
"De woorden die onzorgvuldig waren had ik niet moeten gebruiken en neem ik terug", zei Blok. "Die woorden meende ik dus niet."
De VVD-minister verdedigt zich in het debat over de uitspraken die hij tijdens een informele bijeenkomst gedaan heeft. Blok bood een aantal weken geleden zijn excuses al aan voor de ophef die ontstaan is, maar onduidelijk was of hij nog achter zijn woorden stond.
In het debat nam Blok alsnog volledig afstand van zijn eigen opvattingen, waarvan hij nu zegt dat hij niet meende wat hij destijds zei. "Ik geef dat ruiterlijk toe."

Blok uit onvrede over multiculturaliteit in gelekte video
Vier eisen van D66
Voor de coalitiepartijen is dat voldoende. D66 had voor aanvang van het debat vier eisen voor Blok; de minister moet de uitspraken terugnemen, zijn excuses aanbieden en duidelijk maken dat hij zijn uitspraken niet meent.
Ook moet Blok een boodschap uitdragen waarin de kracht van de multiculturele samenleving wordt verwoord. "Als hij daar niet in gelooft, dan past hij niet in dit kabinet", dreigde Alexander Pechtold.
PVV-leider Geert Wilders merkte op dat Blok aan alle vier D66-eisen tegemoet is gekomen en concludeerde dat Blok daarmee zijn politieke toekomst veilig heeft gesteld. Volgens de PVV-leider is Blok "politiek gecastreerd" en heeft een verder debat geen nut.
Klaver concludeerde dat na de harde woorden van Pechtold de minister "vleugellam" is.
'Dit zeg je niet om te prikkelen'
Toch zijn er nog de nodige vragen. Zo wilde CDA-leider Buma weten wat Blok precies bedoeld heeft. De minister zei zijn uitspraken gedaan te hebben om "te prikkelen", maar volgens Buma gaat dat niet op.
Blok noemde Suriname een failed state, wat het gevolg is van de etnische verdeeldheid, analyseerde Buma. En dat zou betekenen dat multiculturele samenlevingen niet werken als gevolg van een genetische afkeer van verschillende groepen mensen om met elkaar te binden, zo vatte de CDA'er de woorden samen. "Dit is niet zomaar iets wat je zegt om te prikkelen."
GroenLinks bleef twijfels houden over de spijtbetuiging. Klaver wilde van Blok weten waarom hij zijn ambtenaren heeft gevraagd om uit te zoeken of er vreedzame multiculturele samenlevingen zijn als hij niet meende wat hij zei. Ook wil hij weten hoe de minister het vertrouwen van zijn ambtenaren terug wil winnen. Een deel van die ambtenaren beklaagde zich in een brief over het gebrek aan diversiteit.
Is minister Blok nog geloofwaardig?
Ook blijven er vragen over de geloofwaardigheid van de minister. Zo zei hij dat hij er niet in gelooft dat Oost-Europese lidstaten zich aan een eerlijke herverdeling van vluchtelingen zullen houden. Nu duidelijk is hoe de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken erover denkt, kan dat de Nederlandse onderhandelingspositie verzwakken. "Mijn inzet blijft om de Oost-Europese landen mee te laten werken", antwoordde Blok.
Volgens een deel van de oppositiepartijen SP, GroenLinks PvdA, PvdD en DENK kan Blok na de controverse internationaal gezien niet geloofwaardig minister blijven.
Voor D66 hoeft dat geen probleem te zijn. Volgens Pechtold is de kwestie een "pijnlijke start van het ministerschap". De VVD herhaalde dat de woorden van Blok "lomp" zijn geweest, maar verwachtte verder geen excuses van de partijgenoot.
'Waarom zit deze man niet bij de PVV?'
Alleen de PVV en FvD zijn tevreden met de uitspraken van Blok. "Waarom zit deze man niet bij de PVV?" aldus Wilders. Hij vindt het teleurstellend dat de VVD'er zijn excuses heeft aangeboden en zijn woorden heeft teruggetrokken. "Hij heeft geen ruggengraat, maar wel goede ideeën."