De maatregel leidt niet tot gedwongen ontslagen. Het personeel uit de vier gevangenissen in Almere, Zwaag, Zoetermeer en Zeist wordt overgeplaatst.

De leegstand is het gevolg van ''de daling van de geregistreerde criminaliteit'', aldus het ministerie van Justitie en Veiligheid. De gevangenissen openhouden, zou jaarlijks miljoenen euro's kosten. Minister Sander Dekker (Rechtsbescherming) benadrukt dat de te sluiten gevangenissen in de Randstad liggen en dat de regio met dit besluit wordt ontzien. Zo is het ook afgesproken in het regeerakkoord.

Momenteel is er plaats voor 13.622 gevangenen. Volgens de laatste berekeningen blijkt dat de behoefte aan cellen de komende jaren daalt naar 9.810 in 2023.

Met de sluiting van de vier gevangenissen daalt het aantal cellen met vijftienhonderd, maar er blijft volgens het ministerie van Justitie en Veiligheid "genoeg capaciteit over om onverwachte schommelingen op te vangen".

Burgemeester Jan Nieuwenburg van Hoorn, waar Zwaag onder valt, maakt zich zorgen over het verlies van 250 arbeidsplaatsen in de regio Noord-Holland Noord. "Ik ben verbaasd over het besluit van het kabinet om de gevangenis in Zwaag te sluiten. Nog niet alle feiten liggen op tafel en er loopt nog een onderzoek naar de impact van nieuwe maatregelen op de toekomstige capaciteitsvraag.''

In het Drentse Veenhuizen haalt Klaas Smid wel opgelucht adem. Hij is burgemeester van de gemeente Noordenveld, waar Veenhuizen onder valt. De gevangenissen Esserheem en Norgerhaven blijven open.

''Ik sprong een gat in de lucht toen ik het nieuws hoorde. Een geweldig bericht voor de medewerkers van de Penitentiaire Inrichting én voor het dorp Veenhuizen'', aldus Smid. ''De mensen hebben heel lang in onzekerheid gezeten en ik ben blij dat aan die onzekerheid nu een einde is gekomen.'' Of jeugdgevangenis Juvaid in Veenhuizen ook open mag blijven, is nog niet duidelijk.