De Tweede Kamer heeft dinsdag verdeeld gereageerd op de manier waarop het kabinet omgaat met de uitkomst van het referendum over de nieuwe Wet op de inlichtingen en veiligheidsdiensten (Wiv).
Vrijdag maakte het kabinet bekend een zestal aanpassingen te doen om 'tegemoet te komen' aan de zorgen van de kiezers die in meerderheid tegen de inlichtingenwet heeft gestemd.
"Er verandert helemaal niks", concludeert PVV-Kamerlid Martin Bosma in het Kamerdebat over de kabinetreactie op het referendum. Ook de SP en PvdD zijn ontevreden over de aanpassingen.
De oppositiepartijen houden kritiek op het delen van data met buitenlandse diensten zonder dat die door de Nederlandse diensten bekeken zijn. PvdD-Kamerlid Femke Merel Arissen noemt de criteria voor het delen "te vaag". "Wie gaat bepalen welk land democratisch genoeg is?".
Cosmetisch
Ook is er kritiek op de bewaartermijn, die zou veranderen. Het kabinet is voornemens om data niet langer automatisch drie jaar te bewaren, maar stelt nu voor om te vereisen dat de minister om het jaar toestemming moet geven voor die opslag. "Cosmetische aanpassingen", aldus Arissen.
SP-Kamerlid Ronald van Raak noemt de aanpassingen "boterzachte toezeggingen". Hij wijst erop dat de Wiv op 1 mei gewoon zal ingaan, zonder wetswijzigingen.
Ook GroenLinks is kritisch, maar vindt wel dat er wel degelijk aanpassingen van betekenis zijn doorgevoerd en dat er nog meer wijzigingen zullen volgen. Die aanpassingen zullen op een later tijdstip, waarschijnlijk na de zomer, via een wetswijziging worden doorgevoerd. Buitenweg ziet in dat traject nog ruimte om de Wiv verder aan te scherpen. "We zijn er nog lang niet."
Het in drieën opknippen van de bewaartermijn wordt echter niet in de wet verankerd. Dat zal een zogenoemde beleidsregel worden, die niet door de Tweede Kamer, maar wel door de minister kan worden aangepast. Het voorstel van PvdA-Kamerlid Attje Kuiken om de onafhankelijke toezichthouder CTIVD bij dat proces te betrekken werd door verantwoordelijk minister Kajsa Ollongren overgenomen.
Aanwinst
PVV en Forum voor Democratie vinden de aanpassingen niet in lijn staan met het raadgevend referendum. Volgens deze partijen moet de Wiv na het ‘nee’ gewoon van tafel. Het kabinet kan daarna eventueel met een nieuwe wet met de aanpassingen daarin verwerkt indienen.
PVV’er Martin Bosma kijkt wel met tevredenheid terug op het verloop van het referendum en de aanloop daar naartoe. Volgens de PVV’er neemt het enthousiasme over referenda toe en ziet hij het als een aanwinst voor de democratie dat het referendum heeft gezorgd voor een breed maatschappelijk debat.
De PvdA kijkt met tevredenheid terug op het referendum en is blij dat er geluisterd is naar de grieven van de tegenstanders. Des te spijtiger vinden de sociaaldemocraten het dat het raadgevend referendum wordt afgeschaft. Ook GroenLinks vindt dat het referendum zijn meerwaarde heeft laten zien.
Coalitiepartijen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie zijn tevreden met de aanpassingen die door het kabinet zijn voorgesteld. Het referendum heeft geen van de vier partijen anders doen denken over het afschaffen van het raadgevend referendum. De Tweede Kamer heeft al ingestemd met de afschaffing van de volksraadpleging. De Eerste Kamer moet nog een besluit nemen.
