VVD-leider Mark Rutte denkt niet dat er op korte termijn een doorbraak in de formatie zal plaatsvinden. Rutte vreest dat het "nog wel even" kan duren voordat de impasse doorbroken kan worden. Er moet volgens de liberaal zelfs rekening worden gehouden met nieuwe verkiezingen.
"Je kunt het niet uitsluiten”, zei hij woensdag in een livesessie op Facebook van de VVD. Het zou volgens Rutte wel een ”brevet van onvermogen” zijn als een nieuwe stembusgang nodig is. "De kiezer heeft ons deze uitslag gegeven. Hier moeten we het mee doen."
De formatie telt inmiddels negentig dagen en na de tweede mislukte onderhandelingen met GroenLinks is er geen zicht op een meerderheidscoalitie, omdat de overgebleven partijen ieder hun eigen bezwaren hebben. "Wij snappen er ook weinig meer van", aldus Rutte.
Resterende opties
Informateur Herman Tjeenk Willink ontving eerder op de dag Rutte en daarna CDA-leider Sybrand Buma. Beide partijleiders gaven na afloop van het gesprek aan dat er nog drie opties overblijven: een coalitie met de VVD, CDA en D66 aangevuld met ChristenUnie, de SP of de PvdA.
D66 en ChristenUnie concludeerden eerder dat de onderlinge verschillen te groot zijn, de SP wil niet met de VVD en de PvdA vindt na het recordverlies van 29 zetels dat zij niet aan de beurt is om te regeren.
Rutte put hoop uit het feit dat D66 de ChristenUnie niet heeft uitgesloten en dat er nu een nieuwe fase in de formatie aanbreekt.
Pijn
Hij roept de partijen op om verantwoordelijkheid te nemen en het nationaal belang boven het partijbelang te plaatsen. Rutte: "Verkiezingen zijn er om zoveel mogelijk zetels te halen en dat om te zetten in beleid." Hij wijst erop dat geen enkele partij haar volledige verkiezingsprogramma zal kunnen uitvoeren. "Regeren betekent ook pijn lijden, maar dat hoort erbij."
De VVD’er bespeurt bij andere partijen de vrees om electoraal te worden afgestraft voor het nemen van regeringsverantwoordelijkheid. Hij wijt het afhaken van GroenLinks-leider Jesse Klaver aan "koudwatervrees" waar Rutte maar weinig van begrijpt.
Hij verwijst naar de meet-ups van Klaver die duizenden sympathisanten op de been bracht. "Dan hoort er ook bij dat je dingen voor elkaar krijgt", aldus Rutte.
PVV
Zelf sluit de VVD overigens de PVV uit, omdat de ideeën van Geert Wilders volgens Rutte in strijd zijn met de liberale rechtstaat.
Fractievoorzitter van de liberalen Halbe Zijlstra zei in de facebooksessie dat de VVD de belofte niet met Wilders samen te werken voor de verkiezingen heeft gemaakt en niet van plan is deze, in tegenstelling tot andere gebroken verkiezingsbeloftes, te breken.
