
Lijsttrekkers kruisen degens in eerste televisiedebat
Van de prominente partijen liet alleen de PVV verstek gaan. Ook bleef VVD-lijsttrekker Mark Rutte thuis. In zijn plaats kwam de huidige fractievoorzitter: Halbe Zijlstra.
Het debat, georganiseerd door de drie noordelijke provincies Groningen, Friesland en Drenthe, stond in het teken van de noordelijke regio. Met name de gaswinning in Groningen kwam aan bod.
Daar kwamen direct al enkele partijen met elkaar in aanvaring. Zijlstra verdedigde Rutte die een avond eerder op televisie het beleid ten aanzien van de gaswinning verdedigde.
Zijlstra is van mening dat de gaskraan verder dichtgedraaid moet worden. Maar, zo waarschuwt de liberaal, als je dat te snel doet, neemt de kans op bevingen toe.
Ereschuld
Wat PvdA-leider Lodewijk Asscher betreft gaat de gaskraan echter zo snel mogelijk dicht. "Nederland heeft een ereschuld aan al die Groningers".
Ook Alexander Pechtold (D66), Emile Roemer (SP), Jesse Klaver (GroenLinks) en Sybrand Buma (CDA) vinden dat het veel te langzaam gaat. "Als deze gasbel onder Den Haag had gezeten, was de kraan al lang dichtgedraaid", zei Buma.
Kritiek
Asscher kreeg tijdens het debat felle kritiek te verwerken toen hij pleitte voor 100.000 extra publieke banen en het tegengaan van flexwerk en misbruik van arbeidsmigratie. Punten die de partij al langer uitdraagt.
Roemer vond deze geste van de PvdA ongeloofwaardig. De SP'er ziet het zoveelste banenplan van de sociaal-democraten voorbijkomen, terwijl Asscher als vicepremier de afgelopen vier jaar aan de knoppen zat. "U had harder moeten werken", beet Roemer Asscher toe.
Ook Buma sprak Asscher erop aan dat onder zijn ogen als minister van Sociale Zaken het aantal flexibele banen juist is toegenomen.
Tesla
Klaver ging in tegen de plannen van de noordelijke provincies om een autofabriek van Tesla naar Noord-Nederland te halen. Veel partijen leken die oproep te ondersteunen. "Er wordt hier van alles uitgedeeld", zegt de GroenLinks-leider over deze beloftes van zijn collega's.
Hij pleit in plaats daarvan voor meer duurzame energie voor lagere werkgeverslasten zodat er meer banen ontstaan.
"Ik maak me er hier misschien niet geliefd mee, maar als we lijstjes maken van wat we allemaal willen geven, verandert er geen snars", aldus Klaver.
Andere partijen benadrukken dat het niet aan de politiek is om bedrijven naar Nederland te halen, maar zij zijn wel van mening dat Den Haag de plannen moet ondersteunen waar dat kan.
De politiek heeft wel invloed op de overheidsdiensten, benadrukken de partijen. Haal om de werkgelegenheid te bevorderen bijvoorbeeld een deel van de Belastingdienst naar Groningen, opperde 50Plus-leider Henk Krol.
Onvrede
Ondertussen is de onvrede over de financiële afhandeling van de bevingsschade in de regio groot. Een avond eerder waren er nog duizenden mensen op de been om te protesteren tegen het beleid.
Alle aanwezige partijen zijn het erover eens dat de bevolking gecompenseerd moet worden en dat de gaswinning moet worden teruggeschroefd. Over de manier waarop en met welke snelheid werd men het niet eens.
Het is de partijen een doorn in het oog dat gaswinningsbedrijf NAM de schadevergoedingen afhandelt. "Zorg dat de Nationaal Coördinator Groningen de schade afhandelt. Niet de organisatie die de schade veroorzaakt", zei Pechtold.
Klaver pleitte voor meer duurzame energie zodat er tijdens koude winters niet extra gas uit de grond gehaald hoeft te worden. Tegelijkertijd wil hij gas extra belasten om zo'n project te kunnen financieren.
Klimaatinstituut
Het voorstel van Pechtold om het op te richten Klimaatinstituut naar Groningen te halen, kon rekenen op veel steun. "Er komt een internationaal Klimaatinstituut naar Nederland. De vraag is alleen waar", zei de D66'er.
Hij pleit voor Groningen omdat de regio de werkgelegenheid goed kan gebruiken. Bovendien is er al veel kennis over energie en innovatie aanwezig.
Het kenniscentrum, opgericht door VN-milieuorganisatie UNEP, moet landen adviseren hoe ze het beste om kunnen gaan met de gevolgen van klimaatverandering.
"Een topplan", zei Buma. Hij wil de investering verbreden naar de leefomgeving zoals extra steun voor scholen.
Ook Gert-Jan Segers (ChristenUnie) wil zich hier voor inzetten. "Nederland heeft een ereschuld aan de Groningers." Volgens Zijlstra en Pechtold liggen er enorme kansen in Groningen en is het de taak van de politiek de provincie daarbij te helpen.