Koenders gaat steun zoeken voor onderbreken EU-gesprekken Turkije

De minister deed de toezegging woensdag aan de Kamer in een overleg over de toetreding van onder andere Turkije tot de Europese Unie.

Koenders benadrukte dat de toetredingsgesprekken op dit moment al stil liggen. Er zouden geen nieuwe onderhandelingshoofdstukken worden geopend en van toetredingsgesprekken is op dit moment geen sprake. "Het is geen revolutionaire stap die u voorstelt, want de onderhandelingen zijn al comateus", aldus Koenders.

Dinsdag haalde de oproep van de SP om de onderhandelingen op te schorten nog geen meerderheid in de Kamer. Coalitiepartijen VVD en PvdA vinden dat de EU in gesprek moet blijven met de Turken om op die manier nog enige mate van invloed uit te oefenen op Ankara.

CDA en D66

Volgens CDA en D66 blijkt uit de praktijk dat de EU geen invloed heeft op de Turkse regering. Na de mislukte coup zijn duizenden overheidsfunctionarissen en rechters ontslagen, worden Koerdische parlementsleden opgepakt en is er zo goed als geen vrije pers meer over in Turkije, zeggen de SP, CDA, PVV en D66. 

De symbolische toezegging van Koenders om in Brussel te pleiten voor een formele stellingname om de huidige status quo formeel te handhaven, kon wel op de steun van de PvdA rekenen. Volgens PvdA'er Marti Maij is er een verschil tussen het opschorten en bevriezen van gesprekken. D66-Kamerlid Kees Verhoeven noemde dat "juridisch geneuzel".

Merkel

Eerder op de dag meldde de Duitse omroep ARD op basis van bronnen dat de Duitse Bondskanselier Angela Merkel wil dat de EU de gesprekken met Turkije over toetreding 'bevriest'. Merkel zou zich scharen achter de resolutie van het Europees Parlement die donderdag werd aangenomen. 

Het parlement wil dat de EU de gesprekken staakt, vanwege "disproportionele maatregelen" in Turkije na de mislukte couppoging van juli.

In Turkije zijn sinds de couppoging zo'n 125.000 overheidsmedewerkers ontslagen of opgepakt vanwege vermeende banden met de geestelijke Fethullah Gülen, die wordt gezien als het brein van de couppoging.

Ook gaan er in Turkije stemmen op voor herinvoering van de doodstraf. Als dat gebeurt, dan moeten de gesprekken definitief worden stopgezet, vindt het Europees Parlement. Ook voor het Nederlands kabinet is dat een rode streep.

De resolutie van het parlement is niet bindend. President Recep Tayyip Erdogan noemde de resolutie bij voorbaat al "waardeloos" en ziet de overeenkomst als een dreigement.

Vluchtelingendeal

Gelijktijdig met het sluiten van de vluchtelingendeal tussen de EU en Turkije werden de toetredingsgesprekken met Ankara nieuw leven ingeblazen. In de deal is geregeld dat de Turkse autoriteiten vluchtelingen en migranten tegenhouden die naar Europa willen.

Met het bevriezen van gesprekken komt die deal in gevaar, waarschuwt Turkije. Erdogan zei dat Turkije de grenzen zal openstellen voor vluchtelingen als de EU "nog verder gaat".

Koenders benadrukte donderdag dat wat het kabinet betreft de vluchtelingendeal en de toetredingsgesprekken volledig losstaan van elkaar.