Als Diederik Samsom de volgende lijstrekker van de PvdA wordt, dan vreest Lodewijk Asscher dat de sociaal-democraten na de verkiezingen geen rol van betekenis zullen spelen in de formatie van een nieuw kabinet. 

Volgens Asscher gaan dan PVV-leider Geert Wilders en VVD-leider Mark Rutte de dienst uitmaken. 

Dat zei hij maandag in het eerste PvdA-lijsttrekkersdebat in de Haagse Schilderswijk.

Volgens Asscher vraagt het huidige politieke klimaat voor een ander type leiderschap. "Heel veel kiezers hebben ons verlaten, maar delen wel onze idealen: eerlijk delen en omkijken naar elkaar", zei hij.  Asscher, de huidige minister van Integratie, ziet dat er groepen in de samenleving tegen elkaar worden uitgespeeld. "Bindend leiderschap" is volgens hem de oplossing.

Contouren

Tot harde aanvaringen kwam het tijdens het debat verder niet, maar de contouren van de verschillen tussen de twee sociaal-democraten beginnen langzaam duidelijk worden.

De PvdA’ers benadrukten hun sterke en daarmee ook de zwakke punten van hun tegenstander. Samsom schermt met de ervaring die hij als fractievoorzitter van de PvdA heeft opgedaan. "Ik zal de laatste zijn om te zeggen dat het makkelijk was. Maar ik heb alles gegeven, en met resultaat: Nederland klimt weer omhoog", zei Samsom.

Tegelijkertijd vindt hij dat de volgende partijleider niet alleen naar de economie moet kijken. "Mensen verwachten meer van de politiek […] Beleid is niet genoeg. De PvdA heeft teveel als ingenieurskabinet geopereerd", aldus Samsom. Hij wil van de PvdA een partij maken waarvan mensen weten dat die er zal zijn voor de kiezer. "Dat hebben Asscher en ik te weinig laten zien." Tegelijkertijd zou Samsom het niet anders gedaan hebben.

Dat kon Asscher niet begrijpen, vooral omdat de PvdA er nu slecht voorstaan in de peilingen. "Van fouten moet je leren, dan kun je niet zeggen: ik zou precies hetzelfde doen."

Samsom stoorde zich aan "loze beloftes" die Asscher zou doen. Zo wil Asscher een einde maken aan de Europese arbeidsmigratie die ervoor zou zorgen dat Nederlandse bouwvakkers verdrongen worden door Roemenen. Het kwam hem op een reprimande van een PvdA-lid te staan die hem erop wees dat hij vier jaar de minister van Sociale Zaken is geweest.

Verschillen

Voor aanvang van het debat was het de vraag in hoeverre de twee sociaal-democraten zich ten opzichte van elkaar zouden profileren. De kritiek op de lijsttrekkersverkiezing is dat er niet veel te kiezen valt tussen Samsom en Asscher. Beiden zijn verantwoordelijk voor de koers van de partij die ruim drie jaar met de VVD regeert; het slecht doet in de peilingen en de laatste gemeenteraads-, Provinciale Staten- en Europese verkiezingen verloor. Samsom als fractievoorzitter en Asscher als vice-premier.

De kandidaatslijsttrekkers zullen nog drie keer met elkaar in debat gaat. Op 19 november in Tilburg, 26 november in Groningen en 3 december in Amsterdam.

De leden bepalen wie de kar op 15 maart 2017 mag gaan trekken. Ook niet-leden mogen een stem uitbrengen. Voor deze groep heeft de partij een flits-lidmaatschap waarmee voor 2 euro meebeslist mag worden over de volgende lijsttrekker.

Op 9 december wordt bekend wie de lijsttrekkersverkiezing heeft gewonnen.