De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Pavlo Klimkin is woensdag in gesprek gegaan met verschillende fractieleiders van de politieke partijen in de Tweede Kamer. Hij hoopt genoeg draagvlak te vinden om het associatieverdrag met de Europese Unie en Oekraïne te ratificeren.

"Het is nu aan het Nederlands parlement om een oplossing te vinden", zei hij na een overleg met minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken) in Den Haag.

Die oplossing moet tegemoet komen aan de bezwaren van de nee-stemmers. Tegelijkertijd constateert Klimkin dat het Oekraïnereferendum niet ging over het verdrag, maar over de houding van een deel van Nederland ten opzichte van de Europese Unie.

Klimkin sprak eerder op de dag met CDA-leider Sybrand Buma en Eerste Kamervoorzitter Ankie Broekers-Knol en doet later op de dag nog andere fractieleiders aan. 

In de gesprekken benadrukt Klimkin dat het verdrag niet enkel een juridisch inhoudelijke overeenkomst is, maar dat het voor de Oekraïners ook een “fundamenteel symbolische” en “emotionele” lading heeft.

"Veel Oekraïners hebben op het Maidanplein hun leven gegeven voor dit verdrag, dat de vorige president niet wilde ondertekenen. Zij hebben hun leven gegeven voor de droom van vooruitgang", aldus de Oekraïense buitenlandminister.

Volgens Klimkin legt het associatieverdrag een stevig fundament onder de hervormingen die nodig zijn om van Oekraïne een stabiele moderne democratische rechtstaat te maken. 

Als Den Haag besluit niet te ratificeren, zal dat ten koste gaan van de geloofwaardigheid van Nederland, waarschuwt hij. Ook zou het funest zijn voor besluitvorming in de Europese Unie.

Toevoeging

Premier Rutte staat voor de lastige klus om voor 1 november met een besluit te komen het associatieverdrag met Oekraïne al dan niet te ratificeren. 

Rutte wil dat het verdrag een bindende toevoeging krijgt die nog eens expliciet benoemt dat het verdrag geen opmaat is voor een Oekraïens EU-lidmaatschap, dat er geen sprake zal zijn van militaire samenwerking en dat er geen extra miljarden naar het oost-Europese land zal worden overgemaakt.

Hij vindt dat hij op die manier recht doet aan de bezwaren van de nee-stemmers. Als Nederland het verdrag simpelweg niet ratificeert, dan zal de samenwerking toch wel doorgaan, alleen dan zonder Nederland en ook zonder de bezwaren van de nee-stemmers, waarschuwt de premier.

Wat Klimkin betreft kan een dergelijke toevoeging acceptabel zijn, mits dat niet betekent dat alle andere 27 EU-lidstaten en Oekraine het verdrag opnieuw moeten ratificeren.

Steun vinden

Rutte moet voor zijn plan steun vinden bij de overige EU-lidstaten, die al hebben ingestemd met het associatieverdrag. Zij zouden kunnen leven met het voorstel van de premier, maar alleen als hij de steun van het parlement heeft. 

En die heeft hij vooralsnog niet. De Tweede Kamer is geen probleem; de VVD en PvdA hebben daar een meerderheid. Maar het verdrag moet ook nogmaals langs de senaat. Daar heeft de coalitie geen meerderheid.

CDA, D66, GroenLinks en ChristenUnie zouden de premier te hulp kunnen schieten, maar die partijen toonden zich dinsdag nog zeer sceptisch over het plan van de premier. Voor het CDA is nee ook echt nee. D66 vindt dat de uitslag moet worden opgevolgd, maar staat open voor oplossingen van de premier. Echter heeft Pechtold nog geen definitief voorstel gezien. 

Ook GroenLinks acht de kans klein dat zij een compromis zullen steunen en de ChristenUnie vindt dat er zwaarwegende redenen moeten zijn om de referendumuitslag naast zich neer te kunnen leggen, maar die heeft de partij niet langs horen komen.