Regeringsfracties VVD en PvdA denken diametraal anders over een voorstel van de Amsterdamse SP-wethouder Arjan Vliegenthart om gemeenten de schulden van de overheidsdiensten over te laten nemen.

De VVD vreest dat hierdoor het geld nooit meer terugkeert. "Een totaal maar dan ook totaal verkeerd signaal van deze wethouder die voor Sinterklaas meent te kunnen spelen", aldus VVD-Kamerlid Perjan Moors tegen NU.nl.

De PvdA ziet er echter wel wat in. "Bij deze pilot betaalt de schuldenaar zijn schulden af aan de gemeente en de gemeente handelt de zaken af met de schuldeisers. De PvdA is voorstander van dit soort experimenten", aldus PvdA-Kamerlid Keklik Yücel.

"Het helpt om mensen zo snel mogelijk op een effectieve manier uit de schulden te krijgen. Het initiatief van Amsterdam past hier in."

CJIB

Vliegenthart stelde dinsdag in NRC voor dat de gemeente bij wijze van proef de schulden overneemt van het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB).

Volgens Vliegenthart kent de gemeente de schuldenaar beter en kan die dus beter door de gemeente geholpen worden. Indien de proef succesvol zou zijn, zou de gemeente ook de schulden moeten overnemen van Belastingdienst, DUO en UWV.

De wethouder stelt dat uit onderzoeken van gerenommeerde instituten als de Algemene Rekenkamer en de Wetenschappelijke Raad van het Regeringsbeleid blijkt dat de overheid slecht kan omgaan met de schulden. Ze zouden te bureaucratisch werken en te veel verwachten van de schuldenaars. 

Vliegenthart tegen NRC: "Wij bieden ze één loket: voor de incasso's, de hulpverlening en om mensen aan het werk te helpen. Als het nodig is, kunnen ze bijvoorbeeld een tijdje uitstel van betaling krijgen. Het wordt menselijker en je biedt perspectief. Daar krijg je minder huisuitzettingen van en minder kosten voor de maatschappelijke opvang."

Belastingbetaler

VVD'er Moors is echter niet te houden. "De belastingbetaler mag weer eens de rekening betalen. Het ergste is natuurlijk dat mensen op deze manier niets leren van hun fouten. Als je mensen wilt helpen, moet je ze helpen op een betere manier met hun geld om te gaan."

Yücel roept op haar beurt ook gemeenten op om eerder problematische schulden te herkennen. "Te veel mensen worden te lang door de gemeente aan het lijntje gehouden voor bijvoorbeeld de toegang tot de schuldhulpverlening. Dit is onwenselijk. Gemeenten moeten mensen sneller helpen", aldus de PvdA-politica.

De SP krijgt ook steun van D66 voor een proef, maar D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya is wel terughoudend. "Ik zie ook vaak hoe mensen vastlopen in 'het systeem'. Maar vervolgens de stap zetten naar: 'we nemen de schulden over' gaat wel heel snel. Een pilot is prima, want dan leer je wat wel werkt en wat niet."

Koser Kaya roept daarnaast staatssecretaris Jetta Klijnsma (Sociale Zaken) op om in kaart te brengen waar de knelpunten zitten in het schuldenbeleid.

"Ik wil weten welke regels botsen en elkaar tegenwerken. Daar worden mensen gek van en zij kunnen daardoor door de bomen het bos niet meer zien. Ik zal daar een motie over indienen."

Adempauze

Vorige maand botsten de coalitiefracties ook al over een voorstel om schuldenaars een adempauze te gunnen. "Schuldhulpverlening is bedoeld om financieel orde op zaken te stellen, niet om te pamperen, te pappen en nathouden", vond Moors tijdens een Kamerdebat.

Yücel reageerde gepikeerd: "In de simpele wereld van de VVD bestaan er dus alleen belastingcenten en hard en nog harder straffen".

De Tweede Kamer debatteert woensdag met Klijnsma over armoede- en schuldenbeleid.

SP-Kamerlid Sadet Karabulut zal de staatssecretaris daarbij niet sparen. "De schuldenproblematiek is een tikkende tijdbom die zwaar wordt onderschat door het kabinet." Volgens haar zou het kabinet veel meer moeten doen om schulden "te voorkomen in plaats van te veroorzaken".