Dat willen diverse partijen in de Tweede Kamer, blijkt uit een rondgang van NU.nl.

"Het is een puinhoop bij de NVWA", zegt D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya. Zij wil dat de verantwoordelijke bewindspersonen, staatssecretaris Martijn van Dam (Economische Zaken) en minister Edith Schippers (Volksgezondheid), direct actie ondernemen.

De D66-politica vindt dat politieke aansturing flink te wensen overlaat. Omdat de verantwoordelijke bewindspersonen in haar ogen de problemen niet op kunnen lossen, moet de NVWA onder curatele worden gesteld van de Algemene Rekenkamer. Daarnaast moet de Raad voor het openbaar bestuur kijken of de organisatie op de juiste manier is ingericht.

"De situatie is de afgelopen jaren alleen maar slechter geworden. De voedselveiligheid loopt op deze manier gevaar", aldus Koser Kaya.

De NVWA heeft al ruim tien jaar te maken met bezuinigingen, fusies en reorganisaties. Dat heeft zijn weerslag op de kwaliteit van de inspecties en het toezicht. Dat werd pijnlijk duidelijk bij voedselschandalen zoals de salmonellazalm van visbedrijf Foppen en de fraude met paardenvlees.

Sinds december 2013 is er een verbeterplan ingezet om het toezicht op ons voedsel structureel te verbeteren. In een evaluatie over dit proces, die Van Dam vorige week naar de Kamer stuurde, staat dat er bij de uitvoering van het toezicht vrijwel overal knelpunten zijn.

Ook andere oppositiepartijen sluiten zich aan bij de kritiek van D66. "De NVWA brengt de Nederlandse concurrentiepositie in gevaar, omdat de dienst hoge controlekosten doorberekent aan bedrijven. Die kosten zijn in Duitsland en België veel lager", zegt Tweede Kamerlid Jaco Geurts (CDA).  

Van Dam schreef dat de NVWA er structureel ruim 23 miljoen euro per jaar bij krijgt, maar het is volgens Geurts niet alleen een kwestie van geld. De effectiviteit laat ook te wensen over.

"Het personeelsbeleid is niet van deze tijd, werknemers mogen nog gebruikmaken van dure, goudomrande regelingen. Daarnaast zijn de computersystemen ouderwets en sluiten niet goed op elkaar aan."

Nieuwe onderzoeksrapporten hoeven er van het CDA niet te komen, die zijn er al genoeg gemaakt. Wel wil Geurts duidelijkheid over de aansturing vanuit het ministerie. 

SP'er Henk van Gerven vindt het jammer dat er de afgelopen jaren weinig in de NVWA is geïnvesteerd. De reorganisatie waar het bedrijf al jaren middenin zit gaat uiteindelijk ten koste van de kwaliteit. "Veel werknemers moesten vertrekken. Het kabinet kiest er niet voor om zaken wezenlijk te verbeteren", zegt Van Gerven.

Ook hij is tot nu toe niet positief over het verbetertraject. "Ik zie nog geen omslagpunt dat het beter gaat. De inspectiedienst is nog te veel een lam in plaats van een leeuw", aldus Van Gerven.

PvdA-Kamerlid Sjoera Dikkers weet wel een positief punt te noemen over de organisatie die onder de verantwoordelijkheid van haar partijgenoot valt. "Ik ben blij dat Van Dam kijkt naar wat de NVWA wel en niet kan", zegt Dikkers. 

De staatssecretaris oordeelde wat haar betreft terecht dat het takenpakket niet paste bij de begroting van de NVWA. Ook is Dikkers tevreden over de verhoging van het boeteplafond, zodat de NVWA beter zijn tanden kan laten zien aan bedrijven die de wet overtreden. De organisatie is complex en heeft het te lang met te weinig geld moeten doen, zegt de PvdA-politica.

Dikkers vertrouwt erop dat de inspectiedienst er weer bovenop komt met het ingezette verbeterplan, maar het tempo mag ook van de PvdA omhoog. "Het gaat allemaal wat trager dan we willen. Dat zorgt soms voor chagrijn, maar het is niet anders", aldus Dikkers.

Donderdag debatteert de Tweede Kamer met Van Dam over de NVWA.