De Tweede Kamer wil nog voor woensdag 16.00 uur opheldering van minister Ard van der Steur (Veiligheid en Justitie) over het bericht dat klokkenluiders op zijn ministerie zouden worden tegengewerkt.

VVD, PvdA, SP, CDA, PVV, D66 en ChristenUnie willen weten of de berichtgeving in NRC over "strafexpedities" tegen ambtenaren die misstanden aan de kaak stellen, klopt.

Ambtenaren die zich meldden, werden bijvoorbeeld niet gepromoveerd of kregen heel vervelend werk te doen.

In de krant doet de voormalige Vertrouwenspersoon Integriteit van het ministerie, Sjaak Jansen, een boekje open over de werkwijze op het departement. Die werkwijze was volgens hem vooral gericht op het schoonhouden van het eigen blazoen.

Openheid

SP-Kamerlid Michiel van Nispen eist dat Van der Steur openheid van zaken geeft. "Wat is er aan de hand op dat ministerie?" wil hij van de minister weten. Volgens de SP’er moeten klokkenluiders de garantie hebben dat zij worden beschermd als zij misstanden aan de kaak stellen. "Anders kom je nooit achter de waarheid."

CDA'er Madeleine van Toorenburg: "Een cultuur waarin fouten en misstanden niet gemeld kunnen worden is niet toelaatbaar."

D66 wil weten of het klopt dat er sprake is van klassenjustitie op het ministerie. Jansen laat in de krant weten dat klokkenluiders werden ontslagen omdat zij oude printers zouden hebben gestolen, wat achteraf niet bleek te kloppen.

"Zijn er echt vergrijpen verzonnen tegen klokkenluiders door de leiding?", wil D66'er Sjoerd Sjoerdsma weten. "Het lijkt erop dat diegenen die binnen Veiligheid en Justitie voor de waarheid strijden praktisch vogelvrij zijn."

ChristenUnie-leider Gert-Jan Segers ziet het al zorgelijke beeld van het ministerie versterkt worden. "Het ministerie van Veiligheid en Justitie moet de hoeder van de rechtstaat zijn, maar zelfs vertrouwenspersonen lijken daar niet veilig", zegt Segers.

De Kamer debatteert woensdagmiddag met de minister over de nieuwe onderzoeksopdracht van de Commissie Oosting. Dat debat wordt met een uur verlengd, zodat Van der Steur ook de ruimte wordt geboden om de situatie rond de klokkenluiders op te helderen.

Teeven-deal

Het ministerie van Veiligheid en Justitie ligt al onder vuur na onthullingen van het programma Nieuwsuur over de zogenoemde Teeven-deal. 

Na nieuwe onthullingen van Nieuwsuur blijkt dat uit uit interne e-mailcorrespondentie van de ICT-afdeling van het ministerie dat iemand van hogerhand opdracht had gegeven om de zoektocht naar het bonnetje van de omstreden deal te staken.

De berichtgeving in NRC is volgens Van Nispen illustratief voor hoe de nasleep rond de Teeven-deal zich heeft ontvouwen. "Ook daar zijn zaken onder het tapijt geschoven." Sjoerdsma: "Als klokkenluiders actief zijn tegen gewerkt door leidinggevenden op het ministerie, dan roept dat de vraag op of ambtenaren zich echt vrij voelen om uit zichzelf informatie over te dragen aan de Commissie Oosting."

Bonnetje

Nieuwsuur kwam in maart 2014 met onthullingen over de afspraken. Ondanks het instellen van een onderzoek lukte het toenmalig minister Ivo Opstelten van Justitie niet het bewuste bonnetje van de afspraken van H. en Teeven, die inmiddels staatssecretaris van Justitie was, boven tafel te krijgen.

Bovendien informeerde Opstelten de Tweede Kamer onvolledig over onder meer het geldbedrag dat was betaald. Het onderzoek van commissie-Oosting naar de hele totstandkoming van de deal en de afhandeling van de zaak in 2014 leidde vorige jaar tot het aftreden van Opstelten en Teeven.

Ook Kamervoorzitter Anouchka van Miltenburg moest aftreden vanwege haar rol in de nasleep van de affaire. Zij had volgens de commissie-Oosting verkeerd gehandeld toen zich eind 2014 een klokkenluider bij de Tweede Kamer meldde met informatie over de omstreden deal.

Motie van afkeuring

Ook Van der Steur moest diep door het stof. Vrijwel de gehele oppositie steunde een motie van afkeuring, tegen Rutte en de nieuwe justitieminister. Het werd Van der Steur kwalijk genomen dat hij als Kamerlid meedacht over de informatieverstrekking naar de Kamer.

Daar bleef het niet bij. Van der Steur moest onlangs andermaal zijn excuses aanbieden vanwege zijn handelen in de kwestie rond het ontslag van de MH17-professor George Maat. Dat was overigens de derde keer dat hij door het stof ging.

Eerder moest hij erkennen dat hij fouten had gemaakt in de informatievoorziening naar de Kamer in de kwestie rond de foto van Volkert van der Graaf.