Al twintig jaar zit de SP in de oppositiebanken, maar volgens SP-leider Emile Roemer is het een kwestie van tijd voordat de SP gaat regeren. Dat kan zelfs met de VVD, mits er wat te halen valt.

Tot die tijd hoeft geen kabinet bij hem aan te kloppen voor akkoorden of begrotingsonderhandelingen. "Het is je reinste flauwekul dat je meelopend moet zijn met het kabinet om constructief te zijn."

Aan de vooravond van de Provinciale Statenverkiezingen, die invloed heeft op de samenstelling van de Eerste Kamer, sprak NU.nl met Roemer over het economisch herstel, regeringsdeelname en de ambities van de SP-leider.

U wilt veel zetels in de Eerste Kamer pakken, maar volgens de peilingen profiteert u niet van de regeringsdeelname van de PvdA. Die linkse kiezer loopt niet en masse over.

"De SP en PvdA zijn geen communicerende vaten. De kiezer is grillig geworden."

"Mensen kiezen afhankelijk van het thema dat zij dan belangrijk vinden op welke partij ze stemmen. Dat kan de ene keer de SP zijn, maar ook de VVD. Dat was 15 jaar geleden ondenkbaar. Voor alle duidelijkheid, in alle peilingen staan wij gewoon op een prima winst." 

Bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen stond u heel hoog in de peilingen, maar verloor de strijd uiteindelijk van de VVD en PvdA. Ook bij de afgelopen politieke beschouwingen liet u zich uit het veld slaan. Kijkt u ook naar uw eigen optreden?

"Natuurlijk doe je dat. Natuurlijk kijk je je optredens terug en ben je de grootste criticaster van jezelf, omdat je altijd wil verbeteren."

"Bij iedere politicus kun je mindere momenten uit het verleden vinden.Vorig jaar heb ik twee keer de verkiezingen [Europese Parlementsverkiezingen en gemeenteraadsverkiezingen red.] gewonnen. De beste verkiezingen ooit voor de SP."

"De SP zit pas twintig jaar in de Kamer, maar zijn inmiddels een partij van formaat die niet meer weg te denken is uit dit parlement. Het is niet de vraag of de SP landelijk gaat regeren, maar wanneer.”

Heeft u het kabinet al gefeliciteerd? De economie trekt namelijk weer aan.

Lachend: "Nee. Dat de economie aantrekt heeft niets te maken met intern beleid in Nederland. De wereldeconomie trekt weer aan, vanwege de lage olieprijzen. Dat is in ons voordeel, omdat wij een exportland zijn."

"Als de economie door het kabinetsbeleid is gegroeid, zou je dat terug moeten zien in de binnenlandse bestedingen en het aantrekken van het midden- en kleinbedrijf. Dat blijft nog steeds ver achter. Dit kabinet remt de groei van de economie en dat neem ik ze echt kwalijk."

Het kabinet wil de belasting op arbeid verlagen zodat er meer mensen aan de slag kunnen. U bent dus een tevreden mens, uw beleid wordt uitgevoerd.

"Ik weet inmiddels wat ze allemaal roepen voor de verkiezingen. Kijk liever naar wat ze gedaan hebben, en niet naar wat ze willen. Lastenverlichtingen? Voor volgend jaar staat ruim 3 miljard lastenverzwaringen voor het bedrijfsleven op de rol. Dit kabinet verhoogt de belasting op arbeid juist met 0,5 procent."

Het is duidelijk dat u minder optimistisch bent over de groei van de economie dan de VVD en PvdA. Zijn zij dan oneerlijk over het geschetste beeld?

"Ja."

U heeft het over eerlijkheid. Als we naar verkiezingsprogramma’s van de SP kijken, zien we dat er altijd wordt uitgegaan van staand beleid. Dan accepteert de SP de maatregelen waar zij tegen was.

"Als ik tegen de bouw van een huis naast mijn huis zou zijn en ik verlies die strijd, staat dat huis er wel. Ik kan dat huis daarna niet meer afbreken. We hebben ons verzet tegen de euro, maar die is er nu en dan heb je een nieuwe situatie. Sommige wetten kun je dan wel terugdraaien."

Welke huizen breekt u wel af als u aan de knoppen zit.

"De marktwerking in de zorg. Opdracht nummer één als wij aan de knoppen zitten is het afbreken van de macht van de zorgverzekeraars en te zorgen dat er één publieke zorgverzekering komt.”

De sociale werkplaatsen? Worden die weer geopend?

"Ja. Op het moment dat je de bestaande plekken gaat afbreken en je hebt nog niks nieuws, gooi je je oude schoenen weg, terwijl je nog geen nieuwe hebt. Die mensen vallen dan in de bijstand."

Met deze plannen staat u dan wel alleen in de Kamer.

"De SP heeft ín de Kamer wel vaker alleen gestaan. Wij zien problemen vaak wel als eerste, die valse bescheidenheid durf ik hier wel neer te zetten. Kijk bijvoorbeeld naar de topinkomens in de publieke sector, inmiddels is er Kamerbrede steun dat aan te pakken."

Is dat ook de reden waarom de SP niet constructief meewerkt met het kabinet?

"Wij voeren constructief oppositie. In een democratie heb je recht op een goede coalitie en een sterke oppositie. Goeie wetten steunen wij, bijvoorbeeld de verhoging van de arbeidskorting of de wet die meer zeggenschap voor huurders regelt."

U bent dus wél een constructieve oppositiepartij.

"Je bent een constructief parlementariër als je voor stemt waar je voor bent, tegen waar je tegen bent en als je zelf met voorstellen komt. Het is je reinste flauwekul dat je meelopend moet zijn met het kabinet om constructief te zijn."

"Lokaal en provinciaal nemen wij verantwoordelijkheid en zie je dat wij het goed doen."

Daar besturen jullie met partijen als de VVD en D66. Acht u het uitgesloten landelijk met deze partijen samen te werken?

"Het voordeel van regeren op lokaal niveau is dat je niet te maken hebt met vraagstukken over de arbeidsmarkt; stimuleren van de economie of de inkomstenverdeling. Dan kun je goede afspraken maken."

"Als je heel reëel bent zie je dat landelijk het verschil tussen de VVD en de SP gigantisch is."

Maar premier Rutte is als een windvaan. Die regeert net zo makkelijk met de PVV als met de PvdA. Waarom niet met de SP?

"Dat hangt af van de punten die SP kan binnen halen. Landelijk met de VVD sluit ik niet uit, maar nogmaals, die kans is heel erg klein."

"We moeten eerst kijken hoe groot onze invloed is op mogelijke regeringsdeelname en wie mogelijke partners kunnen zijn. Als er voor ons voldoende inzit, gaan we dat zeker doen. Als er niks te halen valt, ga ik mijn principes niet verloochenen."

Achtergrond: Hierom draaien de Provinciale Statenverkiezingen