Het nieuwe PvdA-standpunt om de Groningse gaskraan ook na de zomer verder dicht te draaien heeft VVD-minister Henk Kamp (Economische Zaken) in een lastig parket gebracht. Blijft hij zijn gasbesluiten baseren op onderzoeken, of zwicht hij voor de politieke druk van de PvdA?

Maandag maakte minister Kamp bekend de gaswinning in Groningen voor het eerste half jaar van 2015 terug te schroeven. 16,5 miljard kuub mag er nog maar uit de grond worden gepompt. Dat lijkt weinig, maar het besluit geldt voor de eerste zes maanden van het jaar. 

Kamps gasbesluit over heel 2015 blijft namelijk staan: er mag maximaal 39,4 miljard kuub gas worden gewonnen. In juni zal de toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) opnieuw kijken of dat een veilig maximum is en of de gaskraan eventueel verder moet worden dicht gedraaid.

Oppositiekamp

Afgelopen weken hebben oppositiepartijen hun positie duidelijk gemaakt. Die gaskraan moet verder dicht, vinden zij. Naar maximaal 30 miljard kuub per jaar.

Dinsdagavond zette de PvdA een voet in het oppositiekamp. Diederik Samsom maakte toen bekend zich niet te kunnen voorstellen dat ook in de tweede helft van het jaar weer meer gas wordt gewonnen.

Met het oog op de veiligheid van de Groningers, moet het kabinet de gaskraan zover mogelijk dichtdraaien dat in ieder geval de leveringszekerheid (binnenlandse vraag en exportverplichtingen) gegarandeerd is. Volgens Samsom ligt die op 35 miljard. Dat betekent dat Kamp zijn gasbesluit nu al moet aanpassen.

Onderzoeken

Door daags voor het debat van donderdag als coalitiepartner met zulke wensen te komen, brengt Samsom minister Kamp daarmee in een lastig parket. 

Kamp stelt zijn gasbesluiten vast op basis van rapporten en onderzoeken. Toezichthouder SodM adviseert Kamp over wat een veilig maximum is om gas te winnen. 

Voor 2015 is dat 39,4 miljard kuub. De toezichthouder blijft de situatie in Groningen monitoren en komt in juni met een nieuw advies voor de tweede helft van 2015. Kamp sluit niet uit dat de winning terug geschroefd zal worden naar 35 miljard kuub. Hij wil wel eerst dat advies afwachten. 

Op die onderzoeken hoeft Samsom niet af te wachten. De gaskraan kan nu al worden dichtgedraaid, vindt hij.

Verkiezingen

Dat de PvdA zo duidelijk afstand neemt van de VVD-minister, kan niet worden los gezien van van de Provinciale Statenverkiezingen en de daaraan gelieerde Eerste Kamerverkiezingen. 

De laatste vijf Tweede Kamerverkiezingen was de PvdA steevast de grootste partij in het noorden. Dat de PvdA bij de aankomende verkiezingen in maart ook op de rode stem kan rekenen, is echter niet zo vanzelfsprekend meer. 

PvdA-gedeputeerde van de provincie, William Moorlag, dreigt met de provincie naar de hoogste bestuursrechter, de Raad van State, te stappen om het gasbesluit aan te vechten en voorzitter van de lokale PvdA-afdeling van de kleine gemeente Ten Boer roept de kiezer op niet op de PvdA te stemmen bij de komende verkiezingen als de partij geen afstand neemt van het gasbesluit.

Gebaar

De PvdA zal daarom donderdag een gebaar willen maken naar de Groningers. De Groningse stem gaat niet alleen de sociaal-democraten aan, ook voor de VVD is de noordelijke provincie van belang.

Kamp moet er rekening mee dat de coalitie, die naar het zich laat aanzien geen meerderheid in de Eerste Kamer zal halen, alle stemmen in het land hard nodig heeft. 

De vraag is of VVD-minister Kamp de PvdA dat politiek gebaar zal gunnen, of dat bestuurder Kamp vast blijft houden aan besluitvorming op basis van onderzoeken. 

Dit moet u weten over het Groningse gas en de bevingen | Dossier gaswinning