Het crisisoverleg over het zorgconflict tussen de regeringspartijen VVD en PvdA gaat donderdag door in het Torentje van premier Mark Rutte. De coalitie werkt koortsachtig aan een oplossing van de kwestie.
De PvdA heeft donderdagavond mede namens de VVD een debat met Rutte aangevraagd over de "verwerping van de wijziging van enkele zorgwetten."
Martijn van Dam van de PvdA stelt dat er nog geen oplossing is. "Maar we vinden het als coalitie logisch dat er wel gedebatteerd wordt voor het kerstreces, na het verschijnen van een brief van het kabinet." Eerder op de dag had de oppositie al een debat aangevraagd, maar dat was tegengehouden door de coalitie.
RTL-journalist Frits Wester meldt op basis van bronnen dat de partijen "er uit gaan komen". Daarmee zou een kabinetscrisis zijn afgewend.
Torentjesoverleg
Rutte, minister Edith Schippers (Volksgezondheid) en VVD-fractieleider Halbe Zijlstra spraken voorafgaande aan het Torentjesoverleg onderling met elkaar. Dat gebeurde op de werkkamer van Zijlstra in het gebouw van de Tweede Kamer. Daarna zijn ze naar het Torentje, de werkkamer van Rutte, gegaan.
Later arriveerde een zware delegatie van de VVD bij het torentje, met onder meer partijvoorzitter Henry Keizer en diverse bewindspersonen. Deze verlieten het Torentje in het verloop van de avond weer.
Ook PvdA-vicepremier Lodewijk Asscher en PvdA-leider Diederik Samsom en PvdA-minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) zouden in het Torentje zijn.
Op de werkkamer van Zijlstra besprak de VVD-top of ze genoegen kunnen nemen met de verwachtingen die de PvdA-senatoren hebben geschapen. Rutte zei bij aankomst dat het in het belang van het proces beter is dat hij niets zegt.
Geen garanties
De drie dissidente PvdA-senatoren die dinsdag de zorgwet van Schippers afstemden, weigeren op voorhand in te stemmen met een nieuw voorstel. Ze zijn inhoudelijk wel dichter bij elkaar gekomen.
PvdA'ers Marijke Linthorst, Guusje ter Horst en Adri Duivesteijn kunnen niet op voorhand garanties geven dat ze met een nieuwe wet wel instemmen.
Volgens Ter Horst is door haar en Duivesteijn en Linthorst wel duidelijk gemaakt wat hun voorwaarden zijn. ''We hebben gezegd: als aan die en die voorwaarden voldaan is, dan mag je de verwachting hebben dat de PvdA-Senaatsfractie instemt."
"Inhoudelijk zijn we heel dicht bij elkaar gekomen, maar het laatste zetje dat geëist wordt, dat wij van tevoren ja zeggen tegen een tekst die we nog niet hebben gezien, dat kan en mag staatsrechtelijk helemaal niet", aldus Ter Horst donderdag.
VVD
Het is de vraag of de VVD hier genoegen mee neemt. Voor Schippers is de zorgwet de manier om de groeiende kosten in de zorg te drukken waardoor de premies voor de burgers zullen dalen.
Ter Horst: "Iedereen doet zijn best om er uit te komen, maar er zijn grenzen aan wat acceptabel is.'' De voorwaarden waar ze op doelt, gaan over het ''herstellen van de machtsbalans tussen verzekeraars, zorgverleners en de verzekerden'', en over de vrije artsenkeuze.
Voor Ter Horst is het niet duidelijk hoe de zaken er nu voor staan. ''Ik hoop dat het goed komt. Niemand heeft er baat bij dat het kabinet valt. Ik zou het zeer betreuren als het hierop zou mislopen.''
Schippers zei in een reactie "niet elke vijf minuten" te willen reageren op de gesprekken die gaande zijn. Ze was in de Kamer voor een debat.
Video: Reactie minister Schippers
Optimisme
In de loop van donderdag groeide op het Binnenhof juist het optimisme dat een akkoord mogelijk was.
De top van de coalitie kwam rond het middaguur weer bijeen in het Torentje. Daarna zeiden VVD-minister Schippers en VVD-fractievoorzitter Halbe Zijlstra nog dat er duidelijk sprake was van voortgang.
Woensdag werd door met name vicepremier Lodewijk Asscher stevig op de senatoren ingepraat.
Rutte heeft donderdag zijn geplande bezoek aan de Europese Raad afgezegd om beschikbaar te zijn voor een Kamerdebat. Hij blijft in Den Haag om te werken aan een oplossing voor de zorgcrisis.
Op het Binnenhof heerst sinds dinsdag onverwacht een crisissfeer, omdat Schippers het wegstemmen van haar wet niet accepteerde. Het voorstel sneuvelde in de Eerste Kamer met 38 stemmen tegen en 33 voor; 4 leden waren afwezig.
Schippers is geenszins van plan aan de kern van haar wetsvoorstel te tornen. De PvdA-senatoren stellen echter dat in de nieuwe zorgwet de macht van de zorgverzekeraars te groot wordt. Ze benadrukken dat in het verkiezingsprogramma van de partij staat dat de partij tegen meer marktwerking in de zorg is.
Wat de VVD betreft is het echter de PvdA die zich niet aan de afspraak heeft gehouden. Dit leidde ook tot ergernis van de constructieve oppositie (D66, ChristenUnie en SGP), die ondanks hun bezwaren hun senatoren wel zover wisten te krijgen voor de wet te stemmen. Volgens de VVD ligt daarom nu ook de bal bij de PvdA om tot een oplossing te komen.
CDA-leider Sybrand Buma zegt in het EO-radioprogramma Dit is de dag dat het kabinet lijdt aan "betonrot".
"Maar als het kabinet de draad op een goede manier alsnog kan oppakken, dan moet dat gebeuren. De werkloosheid moet aangepakt, de lasten moeten omlaag en de uitvoering van grote hervovingen moet nog beginnen", aldus Buma. "Kan het kabinet dat aan, dan moet het door. Kan het dat niet, dan moeten we naar de kiezer. Ik stuur veel liever nu vanuit de oppositie bij dan dat heel Nederland naar de stembus moet en we weer maanden bezig zijn voor er een nieuw kabinet zit.''
