
Blok wil huurder in herzien corporatiebestel centraal stellen
Dat laat Blok in een reactie op het donderdag gepresenteerde commissierapport Ver van Huis weten.
Ook vindt de bewindsman het goed dat de commissie een afbakening heeft gemaakt van de corporatietaken.
"Zo wordt voorkomen dat corporaties in commerciële projecten stappen waarvan de verliezen ten koste gaan van huurders en andere woningcorporaties", laat Blok in een reactie weten.
De commissie wil wat doen aan de constructie dat risicovolle projecten en investeringen van banken en projectontwikkelaars, geen nadelige gevolgen voor hen hebben omdat de sector garant staat. Een faillissement van een corporatie moet daarom een reële optie worden.
Gedegen
"De feiten wisten we al, maar als je het allemaal op een rijtje ziet, valt het weer bepaald niet mee", zegt Roald van der Linde, Tweede Kamerlid voor de VVD.
"Het is een gedegen rapport waaraan je goed ziet hoe het uit de hand kon lopen, zoals met het avontuur met ss Rotterdam. Dat begon binnen de lijntjes en toen het verkeerd ging, bleef iedereen op de handen zitten. Vooral de aanbeveling om terug te gaan naar de kerntaken te gaan, komt overeen met wat de VVD wil: nette huizen voor de doelgroep.''
Goed werk
PvdA-Kamerlid Jacques Monasch vindt dat de enquêtecommissie goed werk heeft geleverd. "Ze toont het failliet aan van de zelfregulering: corporatiedirecteuren konden jarenlang zonder controle hun gang gaan, toezichthouders controleerden niet waar het geld aan werd besteed, en de politiek verzuimde in te grijpen."
De huurder stond volgens Monasch "volledig buitenspel en kreeg de rekening gepresenteerd". Zijn partij steunt het advies van de commissie om "meer macht aan huurders te geven, corporaties weer dienstbaar te maken aan de samenleving en het toezicht veel steviger te maken".
Lessen
SP-Kamerlid Sadet Karabulut stelt dat de politiek lessen moet trekken uit de bevindingen van de commissie. "De commissie heeft een belangrijke analyse gemaakt van een falend systeem dat rampzalige incidenten mogelijk maakt", aldus Karabulut.
"Alleen al bij Vestia is minimaal 2,7 miljard euro in rook opgegaan door speculatie en giftige financiële producten. Er is gegokt met geld van huurders. Het old boys network en de banken hebben zichzelf verrijkt, de huurder moet nu bloeden."
"Politieke partijen die nu klagen over misstanden, hebben sinds de jaren negentig zelf deze misstanden mogelijk gemaakt. De tijd is aangebroken om de volkshuisvesting te verlossen uit de klauwen van de markt. We hebben publiek toezicht nodig en huurders en gemeenten moeten meer zeggenschap krijgen. Het gokken met gemeenschapsgeld is nu echt afgelopen", aldus Karabulut.
Herzien
Volgens PVV-Kamerlid Sietse Fritsma toont het rapport aan dat het corporatiebestel "grondig herzien" moet worden. "De PVV streeft naar kleinschalige woningcorporaties met betrokken bestuurders met een bescheiden salaris die zich enkel bezighouden met de kerntaken: bouwen, verhuren en beheren."
"Daarnaast zou het de sector helpen wanneer zij zich ontdoet van het PvdA-cliëntelisme: paal en perk stelt aan de vriendjespolitiek van de corporatiebobo’s, die vaak uit de PvdA-hoek komen", aldus Fritsma.
Woonautoriteit
D66-Kamerlid Kees Verhoeven stelt dat corporaties terug moeten naar hun kerntaak. "In tegenstelling tot de woningcorporaties en minister Blok heeft D66 steeds gepleit voor één sterke onafhankelijke toezichthouder. D66 ziet zich nu gesteund door de aanbeveling van de enquêtecommissie." Daarom gaat zijn partij bij de behandeling van de corporatiewet het voorstel indienen voor één sterke woonautoriteit.
"Deze autoriteit moet enerzijds dwingend optreden om financiële miskleunen en uitspattingen te voorkomen. Anderzijds bewaakt deze toezichthouder de integriteit en het goede bestuur. Als voorbeeld kan gedacht worden aan de Autoriteit Consument en Markt (ACM)", aldus Verhoeven.
Woningcoöperatie
GroenLinks-Kamerlid Linda Voortman vindt dat het rapport duidelijk maakt dat "het vertrouwen van VVD, CDA en PvdA en hun opeenvolgende ministers in zelfregulering binnen de corporatiesector op niets is gebaseerd".
Voortman wijst erop dat er in te veel gevallen publiek geld over de balk is gesmeten. Zij wil dat huurders meer te zeggen krijgen over de besteding van hun huuropbrengsten en het onderhoud van hun woningen. "GroenLinks wil daarom dat de minister ruimte creëert zodat groepen huurders zélf een woningcoöperatie kunnen starten.''
Misstanden
CDA-Kamerlid Raymond Knops benadrukt dat het helder is dat er "grote misstanden" hebben plaatsgevonden, waar volgens hem verschillende partijen voor verantwoordelijk zijn geweest. Hij stelt dan ook dat er lessen getrokken moeten worden uit de analyses van de commssie.
"Het CDA onderschrijft bovenal dat een cultuuromslag noodzakelijk is binnen de corporatiesector. Dat het toezicht van de voorgestelde Woonautoriteit hierbij scherper en eenduidiger wordt geregeld is goed. Wel wil het CDA waakzaam zijn ten aanzien van extra regelgeving", zegt Knops.
Wangedrag
Carola Schouten, Kamerlid voor de ChristenUnie, noemt de conclusies confronterend. "Door wangedrag van bestuurders, falend toezicht en onvoldoende verantwoordelijkheid van banken zijn er grote tekorten geleden waarvan de huurders de rekening hebben betaald."
Een overreactie van de politiek mag er niet toe leiden dat de huurders opnieuw de dupe worden, zegt Schouten. "De ChristenUnie wil meer inspraak voor de huurders bij corporaties en vindt de ideeën voor nieuwe rechtsvormen waarin de huurder mede-eigenaar wordt, aansprekend."
Tegenkracht
De Nederlandse Woonbond, een belangenvereniging voor huurders, is het in grote lijnen eens met de conclusies uit het rapport. Vooral het gedeelte dat huurders meer rechten en financiële middelen krijgen kan op sympathie van de organisatie rekenen.
"Een grotere tegenkracht van huurders had waarschijnlijk veel uitwassen kunnen voorkomen. Zo kunnen corporatiedirecteuren minder makkelijk gewoon hun gang gaan", zegt Ronald Paping, directeur van de Nederlandse Woonbond.
Woonautoriteit
Eén van de achttien aanbevelingen is het opzetten van een onafhankelijk, krachtige Woonautoriteit. De commissie stelt voor om het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) om te vormen tot deze toezichthouder, iets waar CFV meermalen voor pleitte.
"Het is nu aan de politiek om te zorgen dat het voorstel voor een onafhankelijke externe toezichthouder op woningcorporaties wel de politieke eindstreep haalt", zegt CFV-directeur Daphne Braal.