Rutte noemt gedrag Rusland 'zeer zorgwekkend'
De regeringsleiders en staatshoofden van de Europese Unie bespreken de Russische steun voor de pro-Russische rebellen in het oosten van Oekraïne. Russische troepen vechten daar mee met de separatisten.
Rutte uitte zijn zorgen. Rusland doet niets om de situatie te stabiliseren, aldus de premier.
Rutte heeft, voordat alle EU-leiders bijeenkomen, nog een apart overleg met de Oekraïense president Petro Porosjenko. Hij wil daar afspraken maken voor verder onderzoek naar de vliegramp met vlucht MH17.
Sancties
Mogelijk besluit Europa zaterdag nieuwe economische sancties te gaan voorbereiden.
Volgens de Franse president François Hollande gaat dat zeker gebeuren. Hij benadrukte bij aankomst op de top dat Europese leiders ''zich gedwongen kunnen zien'' de sancties aan te scherpen als Moskou doorgaat met zijn militaire inmenging in Oost-Oekraïne.
''Wat er in Oekraïne gebeurt is zo ernstig dat de Europese leiders zich verplicht kunnen voelen om de reageren met meer sancties als de zaken zo blijven als ze zijn'', aldus het Franse staatshoofd.
De Litouwse president Dalia Grybauskaite was nog stelliger over het gedrag van Moskou. ''Rusland voert oorlog met een land dat toenadering zoekt tot Europa. En dus is Rusland praktisch in staat van oorlog met Europa.'' Ook wil zij dat Europa wapens gaat leveren aan Oekraïne, zodat het land zich kan verdedigen.
Effect
Rutte wil dat de Europese Commissie gaat onderzoeken welk effect de Europese sancties hebben op Rusland. Zo zei hij zaterdag ook.
"Ik kan me voorstellen dat we de commissie vragen nader te bezien wat de impact is van de huidige sancties, wat de politieke en economische effecten zijn", zei Rutte.
Volgens Rutte zijn de economische gevolgen voor Rusland groot, maar trekt president Vladimir Poetin zich daar vooralsnog niets van aan.
"Het effect op de gedragsverandering van Rusland stelt niet tevreden. We zien dat Rusland doorgaat met het destabiliseren van Oost-Oekraïne. Dat is buitengewoon ernstig en zorgelijk."
Behalve sancties spreken de Europese staatshoofden en regeringsleiders ook over de humanitaire situatie in Oost-Oekraïne. "Die is zorgelijk, en Nederland is altijd bereid een steentje bij te dragen."
Stevig antwoord
Porosjenko drong zaterdag in een overleg met voorzitter van de Europese Commissie José Manuel Barroso aan op een stevig antwoord van de EU op de crisis in Oekraïne. Dat is volgens hem nodig, omdat zijn land onderworpen is aan 'militaire agressie' en 'terreur'.
"Duizenden buitenlandse militairen en honderden buitenlandse tanks bevinden zich nu op het grondgebied van Oekraïne. Er is een groot risico, niet alleen voor de vrede en stabiliteit in Oekraïne, ook voor de vrede en stabiliteit in Europa", aldus Porosjenko.
Barroso zei voorafgaand aan het overleg dat sancties geen doel op zich moeten zijn, maar een middel om Rusland ervan te weerhouden zich nog verder te bemoeien met Oekraïne.
"Rusland moet de wil en de vastberadenheid van de Europese Unie om vast te houden zijn normen en waarden niet onderschatten", aldus Barroso. Hij voegde daaraan toe dat de escalatie van het conflict afgelopen week niet onbestraft mag blijven.
Porosjenko hoopt dat de EU zal besluiten om Oekraïne militair te ondersteunen en meer inlichtingen te delen.
Uitnodiging
Porosjenko heeft Rutte tijdens de top uitgenodigd voor een bezoek aan Oekraïne. Dat meldt de officiële website van het Oost-Europese staatshoofd.
