D66, VVD, SP en GroenLinks in Amsterdam moeten samen onderzoeken of ze een nieuw college van burgemeester en wethouders kunnen gaan vormen.

Dat is de uitkomst van een verkenning door Roger van Boxtel (D66-prominent) en Arjan Vliegenthart, Eerste Kamerlid voor de SP, zo bleek maandag.

De twee voerden de afgelopen dagen gesprekken met de fractievoorzitters van alle acht partijen in de Amsterdamse gemeenteraad. De bal ligt nu bij de fractievoorzitters, aldus Van Boxtel. ''Dit is een basis, geen uitgangspunt.''

De verkenners zien eerdere besprekingen tussen D66, GroenLinks en VVD niet als een belemmering voor mogelijke samenwerking. De voorgestelde coalitie lijkt ze het meest voor de hand, op basis van de opgegeven eerste en tweede voorkeuren van de partijen.

Geen van de vier partijen heeft blokkades gelegd op deze coalitie. Hoewel het proces tot nu toe volgens Van Boxtel en Vliegenthart niet eenvoudig was, zien ze dat een succesvolle samenwerking tussen de voorgestelde partijen zeker mogelijk moet zijn.

Twee maanden na de gemeenteraadsverkiezingen heeft Amsterdam nog steeds geen nieuw stadsbestuur.

Nadenken

D66, GroenLinks en VVD stonden aanvankelijk aan de basis van de nieuwe coalitie, maar de onderhandelingen liepen stuk toen GroenLinks zich terugtrok. Die partij van fractievoorzitter Rutger Groot Wassink vond de standpunten te ver uit elkaar liggen.

Groot Wassink wilde maandag nog niet op de zaken vooruitlopen. ''We gaan hier eens goed over nadenken.'' Hij sluit de optie op voorhand overigens niet uit. SP-leider Laurens Ivens liet weten ''enigszins verrast'' te zijn.

''Het is niemands eerste voorkeur, dus ik denk wel dat iedereen zich zal afvragen: wil ik dit wel?'' Ook de VVD geeft aan dat het niet de eerste voorkeur heeft, maar dat wat die partij betreft de onderhandelingen kunnen beginnen.

D66-leider Jan Paternotte noemde het ''een logisch en ook het meest democratische advies''. ''Er lijken nu geen blokkades meer te zijn. Alle partijen denken dat dit mogelijk is. Ik zou zeggen: aan de slag.''

De PvdA, die in dit advies wordt buitengesloten, had zelf andere opties aangedragen maar die zijn niet opgenomen in het advies van de verkenners. De partij vergadert maandagavond over het advies.