Premier Mark Rutte is het oneens met zijn partijgenoten in de Tweede Kamer die pleiten voor een wijziging van het EU-verdrag. Dat bleek donderdag in een Kamerdebat.

Rutte herhaalde het standpunt dat het kabinet niet voor een nieuw EU-verdrag is, tenzij het echt onvermijdelijk is geworden. Op dat moment heeft hij wel een wensenlijst, maar initiatief voor een wijziging van het verdrag zal het kabinet niet nemen.

Rutte zei dat het ''uiterst complex'' is om het met 28 EU-landen eens te worden over een nieuw verdrag en dat de energie in Europa beter besteed kan worden. Ook de PvdA in de Kamer ziet geen aanleiding voor een verdragswijziging.

VVD-Kamerlid Mark Verheijen had er juist voor gepleit het verdrag te wijzigen, omdat dat van vóór de financiële en economische crisis is en inmiddels niet meer zou voldoen. Verheijen vindt dat een wijziging "onvermijdelijk'' begint te worden.

Niet terugschrikken

"Wanneer wij op een aantal gebieden minder Brussel willen, gehele beleidsterreinen weg willen halen, moeten we niet terugschrikken voor optie van verdragswijziging", aldus VVD'er Verheijen.

Voorbeelden waar een verdragswijziging voor nodig is, zijn volgens Verheijen het stoppen met de maandelijkse en kostbare vergaderingen die door het Europees Parlement gehouden worden in Straatsburg in plaats van in Brussel.

Ook is een wijziging nodig voor het mogelijk maken van een exit uit de euro voor landen die zich niet aan de afspraken houden, stelt de VVD'er.

"Nu Europa langzaam in een rustiger vaarwater lijkt te geraken en de rook van de crisis langzaam optrekt denk ik dat het na de aanstaande Europese Parlementsverkiezingen zaak is het debat hierover te openen", aldus Verheijen. Deze verkiezingen worden in mei volgend jaar gehouden.

Timmermans

Minister Frans Timmermans van Buitenlandse Zaken zei dat hij er ''weinig fiducie'' in heeft dat een nieuw verdrag of een debat daarover het vertrouwen van de burger in de EU kan verbeteren. ''Het is geen panacee voor alle problemen van Europa.''

Daar komt volgens de minister bij dat in Europa op dit moment vooral de economische problemen moeten worden opgelost en dat moet snel gebeuren.

De hele procedure van een nieuw EU-verdrag kost al snel vijf jaar en die tijd hebben we niet, zei Timmermans. Hij hamert in Brussel wel op wijzigingen van het gedrag van Europese instellingen. Eurocommissarissen moeten hun neiging om nieuw beleid te maken onderdrukken. 

Oppositie

De oppositiepartijen in de Kamer reageerden verrast op de opstelling van Verheijen. Kamerlid Jesse Klaver (GroenLinks) stelde "blij verrast en vol dankbaarheid" te zijn dat de partij zich bij de opstelling van zijn partij aansluit.

Klaver vroeg of de VVD een nieuw verdrag via een referendum dan ook wil voorleggen aan de bevolking, maar daarop reageerde Verheijen afwijzend.

Ook de PvdA heeft in het verleden al eens gesteld dat bij een nieuwe verdragswijziging dit via een raadgevend referendum aan de Nederlandse bevolking moeten worden voorgelegd.

Niet eerlijk

Volgens GroenLinks is het kabinet er niet eerlijk over dat er steeds meer bevoegdheden naar Brussel worden overgedragen. "Ik vind het niet gek dat mensen de overheid niet meer vertrouwen", zo stelde Klaver.

"Want aan de ene kant zegt het kabinet dat we bevoegdheden moeten afdragen, terwijl het aan de andere kant juist meer bevoegdheden overdraagt."

Grondwet

In 2005 werd in Nederland voor het eerst een raadplegend referendum gehouden over een Europees verdrag. Inzet hierbij was de vaststelling van een Europese grondwet. Uiteindelijk sprak een meerderheid van de bevolking zich hiertegen uit. Dit legde de regering toen echter naast zich neer.