NU.nl
De starterslening is zo'n effectief middel om de woningmarkt een impuls te geven, dat het kabinet het budget voor deze lening met 100 miljoen euro zou moeten uitbreiden.
Deze oproep doet Taco van Hoek, directeur van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB), tegenover NU.nl.
De starterslening verbetert uiteindelijk de overheidsfinanciën en het levert ook nog eens vijfduizend banen op, zo stelt Van Hoek na onderzoek van het EIB naar de effecten van startersleningen. Het zou twee jaar lang een extra bouwproductie van 565 miljoen euro opleveren en geeft een impuls aan de doorstroming op de woningmarkt, aldus het EIB.
Met een starterslening kan een woningzoekende een hypotheek financieel aantrekkelijk aanvullen als hij of zij niet voldoende kan lenen van de bank.
In februari van dit jaar breidde minister Stef Blok (Wonen) de bijdrage van het Rijk aan de starterslening al met dertig miljoen euro uit tot vijftig miljoen.
Effectief
"Ik heb nog nooit een regeling gezien die zo effectief is", zo laat Van Hoek weten. Volgens hem zijn de kosten van de regeling bovendien minimaal.
Hij roept daarnaast gemeenten op om de regels voor het toewijzen van de starterslening minder streng te maken.
De starterslening wordt gefinancierd door het kabinet via het Stimuleringsfonds voor de woningmarkt (SVn) en wordt aangevuld door een gelijke bijdrage van gemeenten waar de lening wordt aangevraagd.
Gemeenten
Maar veel gemeenten hanteren volgens Van Hoek regels die niet binnen de richtlijnen van het Rijk passen, waardoor veel minder starters van de regeling gebruik kunnen maken dan zou kunnen.
"In sommige gemeenten mogen bijvoorbeeld alleen bestaande bewoners gebruik maken van de regeling of geldt de regeling alleen voor nieuwbouwwoningen. Gemeenten proberen met de starterslening vaak woningen uit probleemprojecten te verkopen", aldus Van Hoek.
De strenge eisen van de gemeenten beperken dan ook de effectiviteit van de regeling, aldus het EIB.
Geen rente
Over de starterslening hoeft de eerste drie jaar geen rente worden betaald. Als het inkomen voldoende is gestegen, dan moet na het derde jaar wél rente en aflossing worden betaald. Een starterslening kent een rentevaste periode van 15 jaar met een maximale looptijd van 30 jaar en valt onder de Nationale Hypotheek Garantie.
Volgens het EIB zijn kosten van de regeling voor het kabinet laag, omdat het vooral gaat om de rentekosten in de eerste drie jaar die door het fonds betaald worden.
Terwijl de regeling de overheidsfinanciën uiteindelijk juist verbeteren in plaats van verslechteren, omdat de aankoop van huizen extra belastinginkomsten oplevert.
Sociale huursector
Het EIB onderzocht welk effect de starterslening had naar aanleiding van cijfers uit Amersfoort en Arnhem. Daaruit blijkt dat naast de positieve effecten op de bouwproductie 60 procent van de starters die gebruik maken van een starterslening, een huis achterlaten uit de sociale huursector.
"De regeling is dus ook nog eens heel goed voor de doorstroming in de huursector", aldus Van Hoek. Hij wijst erop dat iedere nieuwe huiseigenaar sowieso een kettingreactie oproept in de woningmarkt. Dit komt in het onderzoek van het EIB neer op 20.000 extra woningverkopen.
Sneller
Het EIB gaat ervan uit dat een kwart van de kopers die gebruik maken van de starterslening sneller een huis kopen dan ze anders hadden gedaan. Driekwart zou anders ook een woning hebben gekocht, maar zijn met de starterslening nu voor een kwalitatief hoogwaardiger huis gegaan.
Maar het effect van het kwart dat door de regeling eerder een huis koopt op de woningmarkt, is volgens het EIB het grootst voor de extra bouwproductie (driekwart van het totaal).
