Het aanpakken van 'shariawijken' is een taak van de gemeente. Dat zegt minister Lodewijk Asscher (Sociale Zaken) tegen NU.nl.

"Het moet in de eerste plaats van de lokale overheid komen. Die hebben een beeld en kunnen snel ingrijpen", aldus de minister. 

"Het moet duidelijk zijn dat de overheid één lijn trekt: als de vrijheid van ons allen wordt aangetast zullen we niet schromen om in te grijpen."

Afgelopen week presenteerde Asscher zijn Schilderswijkbrief, een kijk op de situatie in de Haagse wijk waar orthodoxe moslims steeds meer de dienst zouden uitmaken. Aanleiding was een reportage in Trouw. De krant beschreef de wijk als een moslimenclave waar gematigde moslims of niet-moslims werden aangesproken op roken, alcoholgebruik of het eten van varkensvlees.

Gesluierde vrouwen zouden hun afkeuring uitspreken over meisjes met korte rokjes of jurkjes met spaghettibandjes. De politie werd uit de buurt worden geweerd, omdat de bewoners incidenten zelf wel zouden aanpakken, aldus de krant.

De Tweede Kamer reageerde geschrokken en zowel PVV-leider Geert Wilders als minister Asscher vereerden de wijk met een bezoek.

De brief van Asscher geeft vooral aan waar de problemen zitten en hoe de situatie zou moeten zijn. Concrete maatregelen noemt hij niet, maar hij legt de bal vooral bij de gemeente.

Hoe zijn zulke extreme vormen van segregatie aan te pakken?

"In de brief gaat het over de vraag: wie is de baas op straat? De politie. Maar ook: is er in de Schilderswijk sprake van een sharia? Volgens mij niet." 

"En als mensen zich ongemakkelijk voelen bij uitingen van orthodoxie, wat kunnen mensen dan doen? Dat zijn geen zwart-wit-vragen."

"Niemand heeft het recht om religieuze normen op te leggen. Mensen hebben het recht om te stoppen met geloven of niet te geloven." 

"De politie is het gezag, dus als er strafrechtelijke gedragingen zijn kan het niet zo zijn dat de politie niet ingrijpt. Op al die punten geeft de brief helderheid."

"Verder zien we dat steeds meer mensen naar Syrië trekken om daar te gaan strijden. Je moet de ronselaars vervolgen en een voedingsbodem voor deze praktijken vermijden."

Die radicalisering is niet te voorkomen, schreef u.

"Die individuele radicalisering is vaak een ontsporing van zo'n jongere. Maar we moeten kijken of er een voedingsbodem is waarin dat sneller kan gebeuren. En of een buurt die zo eenzijdig is opgebouwd daar niet extra toe kan leiden."

Maar vanuit Den Haag aanpakken is dus moeilijk?

"Dat is waar, maar het ontslaat ons niet van de plicht er wat aan te doen. Het kan niet allemaal vanuit de Rijksoverheid komen, dat klopt." 

"Het moet in de eerste plaats van de lokale overheid komen. Die hebben een beeld en kunnen snel ingrijpen. Het moet duidelijk zijn dat de overheid een lijn trekt: als de vrijheid van ons allen wordt aangetast zullen we niet schromen om in te grijpen."

Dat klinkt stevig, maar veel problemen vinden ver achter de voordeur plaats. Maakt dat het niet extra moeilijk?

"Daarom hebben we een agenda integratie. Die ook niet makkelijk is, maar die gaat over groepsdruk, over de vrijheid om je daaraan te onttrekken." 

"Dat betekent dat het niet van vandaag op morgen is opgelost. Je moet mensen helpen om zich te ontworstelen aan de groep die ze onder druk houdt. Dat is niet makkelijk, maar het moet wel gebeuren."

Zou het helpen als de politie veel strenger zou kunnen optreden? Om duidelijk te maken: wij zijn hier de baas en laten het niet gebeuren dat jullie anderen opleggen hoe je je in de wijk moet gedragen.

"Mijn indruk is dat de politie dat gezag ten volle uitoefent. Ik ben ook met de politie meegeweest om dat te kunnen vaststellen. Ik denk dat het belangrijk is: grenzen gelden voor iedereen."

Zo'n Trouw-reportage komt toch niet uit het niets vallen?

"Dat geef ik ook aan in de brief. Er is weliswaar geen sharia, maar het is wel een buurt met problemen." 

"De hele infrastructuur van seculiere hulpverlening en jongerenwerk is verdwenen en vervangen door allemaal groepen die religieus geïnspireerd zijn. Prima vanuit die groep bezien, maar voor anderen kan dat erg ongemakkelijk zijn."

Ziet u wel een positieve trend in de integratie, of is het volgens u de laatste jaren alleen maar slechter gegaan?

"Dat kun je niet zo algemeen zeggen. Met sommige groepen gaat het beter. Maar het SCP heeft ook aangegeven dat culturele integratie bij grote groepen hapert. Dat baart mij zorgen."

Bent u optimistisch?

"Ik ben van nature optimistisch, maar ook realistisch."

Bent u in dit geval realistisch of optimistisch?

"Realistisch."