De Tweede Kamer moet in een hoorzitting met deskundigen en betrokkenen worden bijgepraat over wie wat kan en doet in het geheime inlichtingenwerk.
Dat vindt D66. Ook de PvdA en SP eisen opheldering over de praktijken van inlichtingendiensten.
"Niemand weet wat de AIVD wel en niet doet. Maar er moet toch wel enige controle op zijn. Als de overheid maar iedereen kan aftappen, komt de discussie over in wat voor wereld we willen leven'', aldus D66-Kamerlid Kees Verhoeven dinsdag.
PvdA-Kamerlid Jeroen Recourt zei op Radio 1 dat hij wil weten wat er precies is gebeurd. SP-Kamerlid Ronald van Raak vermoedt dat Nederland net als de VS ook gegevens aftapt. Hij heeft hier vragen over gesteld aan minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk (PvdA), die verantwoordelijk is voor de AIVD.
Informatie
Ook GroenLinks wil weten over welke informatie de AIVD kan beschikken. "Als al onze e-mails, chats en telefoontjes afgeluisterd kunnen worden omdat bijna alle softwareontwikkelaars en elektronicafabrikanten meewerken, wil ik graag weten waar de AIVD meeluistert", zegt Kamerlid Liesbeth van Tongeren.
Dinsdag stak het bericht de kop op dat ook Nederlandse geheime diensten informatie kunnen krijgen uit het omstreden surveillanceprogramma PRISM, dat de Amerikaanse overheid de mogelijkheid biedt te kijken in e-mails, chats, uitgewisselden bestanden en dergelijke. D66 hoopt dinsdagmiddag ook nog vragen hierover te stellen aan minister Ronald Plasterk, tijdens het mondelinge vragenuur in de Tweede Kamer.
Privacy
De woordvoerder van Plasterk was dinsdagochtend niet bereikbaar voor een reactie. Plasterk zei vrijdag nog in reactie op het Amerikaanse schandaal dat het 'nooit zo kan zijn dat de overheid zo maar rond kan shoppen op internet'. "Privacy is een grondrecht", zei Plasterk. Volgens hem was de vrijheid van meningsuiting in het gedrang.
De parlementaire controle op de AIVD, en dan met name op activiteiten van de dienst die niet in de publiciteit mogen komen, gaat via de commissie voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, beter bekend als de 'commissie stiekem'. Hierin zitten de fractievoorzitters van alle partijen. Onduidelijk is of dit onderwerp daar ook besproken is.
'Schandaal'
De burgerrechtenbeweging Bits of Freedom eist een einde aan het gebruik van aftapprogramma PRISM door Nederlandse inlichtingendiensten. De organisatie noemt dit een 'schandaal' en zegt dat minister Plasterk zo snel mogelijk ingrijpt.
"We zijn geschokt dat de Nederlandse veiligheidsdiensten ook toegang hadden tot dit digitale sleepnet dat de Amerikaanse overheid in het geheim heeft uitgerold over miljoenen onverdachte burgers", aldus Simone Halink, surveillance-expert van Bits of Freedom.
De organisatie stelde zondag nog in een interview met NUtech.nl dat ook Nederland werkt aan het massaal bespieden van burgers. Directeur Ot van Daalen zei toen nog 'opgelucht' te zijn dat Plasterk zich hiertegen uitsprak.
Verdenking
Kees Verhoeven van D66 vindt dat afluisteren minstens moet gebeuren op basis van gerede twijfel of verdenking. Wat wordt afgeluisterd en opgeslagen, kan later weer worden opgedoken. "Zeggen: we hebben die data, maar we doen er niks mee... hoe is dat dan geregeld, hoe lang wordt het materiaal bewaard?'' Ook dat soort dingen is hem veel te onduidelijk.
Verhoeven vindt ook dat Nederland in Europees verband aan Amerika kenbaar moet maken waar onze grenzen liggen voor de uitwisseling van data.
De Kamer verwacht binnenkort een evaluatie op de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten uit 2002.
