'Bezuinigingen AIVD raken aan staatsveiligheid'
De minister stelde tijdens een persbijeenkomst bij de presentatie van het jaarverslag van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheids Dienst (AIVD) invulling te kunnen geven aan ongeveer 25 miljoen van de bezuinigingsopdracht.
Plasterk zei echter zeer op te zien tegen de overige 50 miljoen die vanaf 2018 moet worden doorgevoerd.
Op de vraag of dit effect zal hebben op de staatsveiligheid, stelde hij: "Daar ontkom je niet aan. Die hele dienst is er voor de veiligheid", aldus de minister.
"Je kan niet zomaar een derde van het budget weghalen zonder dat het raakt aan de veiligheid. De vraag is nog de mate waarin, daar moeten we goed naar kijken."
Plasterk zei verder dat binnenlandse deelonderzoeken zullen worden stopgezet, bijvoorbeeld naar linkse en rechtse radicalen. Ook zal in ICT en de juridische afdeling worden gesneden en de pandbeveiliging.
Dreiging
In het jaarverslag schrijft de AIVD dat door internationalisering en technologisering het dreigingsniveau steeds onvoorspelbaarder wordt.
Door de ontwikkelingen in de technologie en de communicatie is fysieke aanwezigheid steeds minder vaak nodig om een bedreiging voor de nationale veiligheid te vormen.
"Het wegvallen van fysieke grenzen leidt tot een voortschrijdende internationalisering van het veiligheidsterrein doordat gelijkgestemden over de hele wereld gemakkelijk met elkaar verbonden kunnen raken", schrijft de AIVD.
Volgens de veiligheidsdienst is het daarom van 'absolute noodzaak' om menselijke bronnen te combineren met nieuwe technieken, zoals het onderscheppen van informatiestromen.
Cyberspionage
De AIVD waarschuwt er verder voor dat het aantal cyberaanvallen zal toenemen. Omdat Nederland tot de top vijf van concurrerende kenniseconomieën ter wereld behoort, en bovendien een uitstekende ICT-infrastructuur heeft, vormt Nederland een aantrekkelijk doelwit voor cyberspionage.
Onder meer vanuit China, Rusland en Iran wordt Nederland aangevallen om economische- en technisch-wetenschappelijke spionage.
Om de dreiging te lijf te kunnen gaan is daarom in 2012 de samenwerking tussen de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en het Nationaal Cyber Security Centrum (NCSC) geïntensiveerd.
Jihad
De AIVD stelt ook vast dat het jihadistisch terrorisme door internet is toegenomen. Gedachtewisselingen en propaganda op internet zou veel potentiële jihadisten inspireren om mee te doen aan de strijd.
De AIVD omschrijft dit als 'een virtuele marktplaats' waar jihadistische vraag en aanbod elkaar ontmoeten.
Het aantal jihadstrijders dat vanuit Nederland naar Syrië is afgereisd is, mede daardoor, eind 2012 enorm toegenomen. Zij vormen een gevaar bij terugkomst gezien hun opgedane contacten en vaardigheden. Ook kunnen zij getraumatiseerd zijn.
Een aantal pogingen is verijdeld en een aantal aanhoudingen heeft plaatsgevonden, schrijft de veiligheidsdienst.
Bezuinigingen
Permanente investeringen in kennis en ICT zijn volgens de AIVD nodig om de trend van technologisering te kunnen volgen. Ook is de samenwerking met buitenlandse inlichtingendiensten uitgebreid.
In het jaarverslag waarschuwt de AIVD voor de gevolgen van mogelijke bezuinigingen.
"De geschetste trends van technologisering, internationalisering en het diffuser worden van het dreigingsbeeld maken het domein van de AIVD steeds breder. De beschikbare budgetten zijn echter onderhevig aan forse taakstellingen."
De AIVD moet flink snijden in de budgetten. De komende jaren blijft van de 195 miljoen die de dienst jaarlijks te besteden heeft ongeveer 125 miljoen over.
Dat de bezuinigingen ertoe leiden dat vooral de internationale spionagenetwerken van Nederland grotendeels verdwijnen, zoals AIVD-watcher Roger Vleugels beweert, noemt Plasterk "hele grote flauwekul, totale nonsens".
Bekijk een interview met Plasterk:
