AMSTERDAM - David Cameron wil een referendum in Groot-Brittannië toestaan over de vraag of het land binnen de Europese Unie moet blijven. Dit heeft hij woensdag in zijn langverwachte speech gezegd.

"Ik laat het Britse volk de keuze of we gaan of blijven", aldus Cameron. Het referendum zal wel pas in 2017 plaatsvinden, mits hij in 2015 de parlementaire verkiezingen wint. 

Cameron zal dan eerst opnieuw onderhandelen over de verdeling van bevoegdheden tussen Londen en Brussel. "Daarna geven we het Britse volk de keuze." Wel stelt hij duidelijk dat het in het Brits belang is om te blijven.

Het referendum vindt niet eerder plaats, omdat Cameron vreest dat er nu geen eerlijke keuze zou worden gemaakt. De Europese Unie is volgens hem in de laatste jaren door de financiële crisis zo veranderd dat het eerst de tijd moet krijgen te herstellen. "We weten nu nog niet wat de toekomst brengt."

Zorgvuldig

"Deze keuze moeten we heel zorgvuldig maken. Zonder de Europese Unie zijn we vrij om onze eigen beslissingen te maken."

"Maar als we uit de Europese Unie vertrekken, zijn we nog niet weg uit Europa. Is het echt het beste om te vertrekken?", zo vraagt de Britse premier zich af. 

Cameron wijst erop dat toegang tot de interne markt essentieel is voor de Britse economie. Het economische voordeel om te blijven weegt wat hem betreft op tegen de nadelen.

Hij waarschuwt dat de beslissingen die binnen de EU worden gemaakt een groot effect op Groot-Brittannië hebben. "Als we vertrekken, hebben we geen enkele stem meer in die beslissingen." 

Negeren

Cameron wil het referendum wel toestaan omdat het vertrouwen en geloof in de Europese Unie onder Britten momenteel historisch laag is.

"Dat gevoel negeren, maakt het alleen maar erger. We moeten als politici onze kop niet in het zand steken."

Bekijk fragment speech:

Verandering

De Britse premier stelt dat de EU wat hem betreft moet veranderen. Hij pleit voor een nieuw verdrag met meer bevoegdheden voor nationale parlementen.

Daarbij refereerde hij aan Nederland. "Zoals de Nederlandse premier onlangs nog heeft gesuggereerd: het is nu de tijd om goed te onderzoeken wat de EU moet doen, en wat de EU moet nalaten."

Interne markt

Dat de EU steeds meer richting een politieke unie verandert, wijst hij af. Hij gelooft in de 'sterke economische basis' van Europa en in het versterken van de interne markt.

"Laten we onze economische en politieke toekomst veilig stellen", zo roept hij de Britten op.

PVV-leider Geert Wilders roept premier Mark Rutte op ook in Nederland een referendum over de Europese Unie te houden.  Binnenkort houdt de Tweede Kamer een debat over de toespraak van Cameron.

Volgens Angela Merkel moeten de EU en Groot-Brittannië bereid zijn tot compromis over de door Cameron gewenste hervormingen. 

"Europa betekent ook altijd dat men eerlijke compromissen moet vinden'', aldus de Duitse regeringsleidster. "Duitsland en ook ik persoonlijk wensen dat Groot-Brittannië een belangrijk onderdeel en belangrijk lid van de Europese Unie is.''

Onderhandelen

Als uit een referendum uiteindelijk blijkt dat Groot-Brittannië de EU gaat verlaten, dan zal het land daar nog wel over moeten onderhandelen. Dat is geregeld in artikel 50 van het Europees Verdrag. 

Na onderhandelingen wordt dan een akkoord gesloten over de voorwaarden voor terugtrekking. Daarbij wordt ook rekening gehouden met de toekomstige relatie van het vertrekkende land met de unie.

Lees de volledige speech (in het Engels)

Lees de reacties vanuit de Nederlandse politiek op de speech