AMSTERDAM - Het is de vraag of de plannen voor een inkomensafhankelijke zorgpremie volgens de Europese Unie door de beugel kunnen. 

Dit zei voorzitter van Zorgverzekeraars Nederland André Rouvoet donderdag in Goedemorgen Nederland op Radio 1. Het kabinet en de Tweede Kamer zouden er goed aan doen eerst juridisch te toetsen of de plannen wel mogelijk zijn. Zorgverzekeraars Nederland gaat dat ook doen.

Hij wijst erop dat zorgverzekeraars private ondernemers zijn. In de plannen van VVD en PvdA zouden hun inkomsten voor 85 procent bestaan uit belastinggeld. Dat zou door Brussel gezien kunnen worden als staatssteun.

''Ik zeg niet dat het zo is, maar ik heb gerede twijfels'', aldus de ex-leider van de ChristenUnie en voormalige vicepremier.

Voorkomen

"Ik zou willen voorkomen dat we een heel ingewikkeld traject in gaan met het parlement, daar een jaar mee bezig zijn met veel gedoe over de inkomenspolitieke gevolgen en dan aan het eind van de rit ontdekken dat het Europees niet kan", betoogt Rouvoet.

"Het lijkt me verstandiger die toets vooraf aan te leggen."

Nu komt de helft van de inkomsten van zorgverzekeraars uit belastingen. Bij de invoering daarvan in 2006 was Rouvoet nog Kamerlid voor de ChristenUnie. "Toen werd ons verteld dat dit nog nét kon."

Goedkoper

Een ander nadeel van het nieuwe stelsel is volgens Rouvoet dat de lagere inkomens straks kunnen denken dat de zorg goedkoper is geworden.

Hij wees erop dat ze nu nog honderd euro per maand betalen en dat dit straks twintig euro wordt. "Ze zien niet zo snel dat de rest op een nieuwe manier wordt verrekend."

Keuzevrijheid

Brussel zou ook kritiek kunnen hebben op het afschaffen van de keuzevrijheid bij het basispakket. Wie meer betaalde, kon hierdoor tegen een gedeeltelijke vergoeding terecht bij een zorgverlener naar eigen keuze. "Dit is een maatregel die fors ingrijpt in de huishouding van de zorgverzekeraars.

Rouvoet geeft met zijn uitspraken een nadere reactie op de eerste bevindingen van Zorgverzekeraars Nederland. Vorige week zette de brancheorganisatie de eerste vraagtekens bij de verenigbaarheid van de plannen met Europees recht.

Onderzoek

Het kantoor van eurocommissaris Joaquín Almunia (Concurrentie) zei donderdag nog niet te weten of er al een onderzoek loopt naar dit Nederlandse plan.

De Europese Commissie kan een onderzoek beginnen als een EU-lidstaat of een concurrent erom vraagt, maar kan dat ook op eigen gezag doen.

Ook een klacht van de oppositiepartijen in de Tweede Kamer zou aanleiding kunnen zijn het plan onder de loep te nemen.

Van tafel

Het kabinet moet het omstreden plan voor de inkomensafhankelijke zorgpremie nog deze week van tafel halen. Anders gaat het debat over de regeringsverklaring komende dinsdag en woensdag alleen maar daarover, terwijl het toch niet houdbaar is.

Dat zegt Arie Slob van de ChristenUnie. Het is wel even bakzeil halen voor het kabinet, erkent Slob, maar dat kan echt beter nu zijn knopen tellen. De kritiek stapelt zich te hoog op.

Daarbij is het niet alleen een probleem van de VVD en haar morrende achterban, maar volgens Slob ook van de PvdA. Niet alleen omdat de partijen samen in een coalitie zitten, maar omdat ook lang niet alle PvdA'ers te spreken zijn over het plan.

Opnieuw

Dat de onderhandelingen toch een beetje opnieuw zouden moeten worden gedaan, is volgens Slob de prijs voor de snelheid waarmee het regeerakkoord tot stand is gekomen. Hij roept VVD en PvdA op 'de angel' van de zorgpremie uit het debat van volgende week te halen en te beloven op een later moment met beter doordachte plannen terug te komen.

''Anders is het risico te groot dat we niet komen te spreken over andere belangrijke zaken als de arbeidsmarkt, de bouwsector, de arbeidsmarkt en de slechte plannen voor de duur van de WW.''