Koopkracht bij CDA onderuit, tekort nergens weggewerkt
Dat blijkt uit de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's die het Centraal Planbureau maandag presenteert, waarin de consequenties van de programma's ten opzichte van het huidige beleid zijn berekend voor de komende kabinetsperiode.
Bij ongewijzigd beleid komt het tekort in 2017 uit op 2,6 procent. Maar alle partijen dringen dat tekort terug, de VVD het meest met 1,4 procent: een daling van 16 miljard euro.
Ook andere partijen verbeteren het begrotingstekort met rond de één procent. De SP bezuinigt daarbij zo'n tien miljard. (Bekijk de grafische weergaven van de bezuinigingen en investeringen van VVD, SP, PVV, CDA, PvdA, D66, GroenLinks, ChristenUnie, SGP en DPK)
Beweeg de cursor over het diagram om de percentages te zien. De gegevens zijn afkomstig van het Centraal Planbureau. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen
Vijf partijen laten het begrotingstekort volgend jaar oplopen tot boven de drie procent: PvdA, PVV, SP, GroenLinks en DPK, de partij van oud-PVV'er Hero Brinkman. Alleen bij de PVV ligt het begrotingstekort ook in 2014 nog boven de drie procent.
Bij een begrotingstekort van meer dan drie procent in 2013 dreigt een boete voor Nederland van de Europese Commissie. Met het Kunduz-akkoord zou het tekort uitkomen op 2,7 procent, zo bleek afgelopen week al uit CPB-cijfers.
Economische groei
Wat betreft economische groei scoort de PVV goed met een toename tot 0,7 procent in 2017, waar bij andere partijen een daling is te zien. Bij de PvdA is die het grootst met 2,3 procent.
De PVV doet het met name goed door forse bezuinigingen op overheidsuitgaven, zoals defensie, veiligheid, onderwijs en ontwikkelingssamenwerking en door dat geld in te zetten voor lastenverlichting.
Koopkracht
De koopkracht is het meest gebaat bij de plannen van GroenLinks, PVV en SP met een verbetering van respectievelijk 2,5 procent, 2 procent en 3 procent tegen 2017. Onder het CDA zouden mensen het minst uit hun inkomen kunnen halen, met een afname van de koopkracht van 3,25 procent.
Beweeg de cursor over het diagram om de percentages te zien. De gegevens zijn afkomstig van het Centraal Planbureau. Bekijk hier een grote versie. - (c)NU.nl/Jerry Vermanen
Zoals verwacht neemt de SP de meeste inkomensverschillen weg, gevolgd door de PvdA, waar de verschillen bij de VVD toenemen. Door de VVD-plannen blijven uitkeringsgerechtigden 6,25 procent achter bij werkenden.
Ouderen zitten met hun koopkracht het best bij onder meer CDA en PvdA, en het slechtst bij GroenLinks waar de rijkere ouderen meer gaan bijdragen.
Werkgelegenheid
Op de langere termijn (tot 2040) is de werkgelegenheid het beste af bij VVD, CDA en GroenLinks, met een toename van 3,75 procent (VVD) en 2,25 procent (CDA en GroenLinks).
SP en PvdA moeten daar achteruitgang noteren met respectievelijk 3,75 procent en één procent. Lees ook het bericht: Werkloosheid neemt toe bij bijna alle partijen.
Op de korte termijn scoort vooral de PVV goed op het gebied van werkgelegenheid met een afname van de werkloosheid van 0,5 procent in 2017, waar die dan nog bij alle andere partijen toeneemt.
Consequenties
Het CPB heeft op verzoek van tien van de politieke partijen de plannen uit hun verkiezingsprogramma's laten doorrekenen en presenteerde dat maandag in het rapport Keuzes in Kaart.
CPB-directeur Coen Teulings wees er tijdens de presentatie van het rapport nog op dat de berekeningen gebaseerd zijn op gegevens die de partijen hebben aangeleverd bij het CPB en op hun partijprogramma's of uitlatingen in de media. Zo is bij de PVV geen sprake van een vertrek uit de EU.
Uit de doorrekeningen worden onder meer de consequenties van de programma's duidelijk voor het begrotingssaldo, de koopkracht en de werkgelegenheid, ten opzichte van het huidige beleid.
Dat beleid is nu nog het Kunduz-akkoord, het begrotingsakkoord dat de partijen VVD, CDA, ChristenUnie, GroenLinks en D66 in het voorjaar sloten. Daarmee zou het begrotingstekort volgens de laatste berekeningen van het planbureau volgend jaar op 2,7 procent uitkomen.
Eerder lieten echter al verschillende Kunduz-partijen weten na de verkiezingen nieuwe afspraken te willen maken, die afwijken van het akkoord.
