
'Niet alles doen wat kan'
Dat zegt ze in een interview met NU.nl waarin ze vertelt over de gesloten akkoorden met huisartsen, ziekenhuizen en ggz, en hoe de zorg volgens haar betaalbaar kan blijven.
Wat is de crux van de gesloten akkoorden met huisartsen, ziekenhuizen en de geestelijke gezondheidszorg (ggz)?
"We gaan betere zorg leveren voor minder geld, doordat artsen alleen doen wat medisch noodzakelijk is. De verschillende instellingen en verzekeraars worden ook financieel verantwoordelijk, waardoor ze de beste prestaties leveren."
Daarmee is nog geen limiet aan de groei van de zorg.
"Belonen naar prestatie maakt de zorg per behandeling goedkoper. Ook hebben we een plafond gesteld aan de groei, zodat de kosten niet uit de hand kunnen lopen."
Welke slagen moeten nu nog worden gemaakt?
"We moeten zorg in de buurt leveren waar mogelijk. Alleen als het niet in de buurt kan, moet je voor een eenvoudige ingreep bij een regionaal ziekenhuis terecht kunnen."
"Voor die écht complexe ingrepen, zijn dan een paar gespecialiseerde ziekenhuizen, die de duurdere apparatuur hebben en geoefend personeel."
De verkiezingsprogramma's overziend, lijkt daar wel overeenstemming over te zijn.
"Ja, maar de vraag is hoe we het voor elkaar krijgen. Met de akkoorden geef ik daar al aanzet toe. En als ik niet demissionair was geweest, had ik het na de zomer verder op kunnen pakken."
"Belangrijk is dat verzekeraars meer risico zijn gaan dragen, om zo goed en goedkoop mogelijk zorg in te kopen: meer bij de huisartsen, en minder bij de duurdere ziekenhuizen."
"Dat de zorg nog wel groeit, is omdat we steeds meer kunnen, en als we het kunnen ook willen en dus wordt er steeds meer gebruik van gemaakt."
U doet ook pogingen mensen bewust te maken van de hoeveelheid zorg die ze gebruiken.
"Ik wil dat er bij mensen een discussie gaat leven over de kosten van de zorg."
"Ik maak me zorgen als ik zie hoeveel mensen er naar de spoedeisende hulp gaan, of in het weekend naar de huisartsenpost, terwijl dat niet nodig is. Of hoeveel medicijnen er worden weggegooid."
"Zorg is geen water uit de kraan. Het kost ogenschijnlijk niets, maar ik wil mensen vragen zich er bewust van te zijn dat het echt niet gratis is."
Toch is de meerderheid in de Tweede Kamer voor uw aanpak van de zorg, 'marktwerking', aan het afbrokkelen.
"Er hangt een soort romantiek rond budgettering, zoals we die eerder hadden en waarbij het geld over de regio wordt verdeeld, in plaats van naar prestatie zoals nu."
"Een partij als de SP is heel erg voor budgettering, maar dat brengt de wachtlijsten terug, en daar waren we nu net vanaf."
"De budgettering die de SP voorstelt, betekent niet alleen een stop op het steeds goedkoper en beter worden van behandelingen, maar ook: op is op. Dat is de bijl aan de wortel van de solidariteit in de zorg."
"Want dan krijg je weer dat mensen die het kunnen betalen, zich in het buitenland laten behandelen. En mensen met een middeninkomen staan hier op die wachtlijst."
"Dat is pas tweedeling: je betaalt met een laag- of middeninkomen wel premie, maar als je zorg nodig hebt, is dat er niet."
Er zijn ook partijen die wijzen op snijden in de bureaucratie en meer efficiëntie om de stijgende zorgkosten te beteugelen. Is dat voldoende?
"Ik denk dat hiermee tientallen, zo niet honderden miljoenen mee zijn binnen te halen. Dat moeten we zeker doen, maar we hebben vele miljarden nodig. De komende kabinetsperiode alleen al voorzien we een groei van 18 miljard aan zorgkosten."
"Dan kun je nog wel buiten de zorgbegroting proberen geld te vinden, maar één maand zorg is hetzelfde als wat we al in totaal aan de politie uitgeven. En één JSF staat gelijk aan één ochtend zorg."
Heel eerlijk, is de enige optie voor de toekomst om de zorg uit te kleden?
"Uitkleden is niet het goede woord. Iedere maand komen weer nieuwe, dure behandelingen in het pakket."
"Maar het gaat over zulke grote bedragen, dat je waarschijnlijk van alles zult moeten doen. Je bent er niet met één maatregel."
"Je zult dus én meer een beroep moeten doen op de zelfredzaamheid van mensen, én heel scherp naar het pakket kijken, én het principe van de gebruiker betaalt in het pakket verder moeten doorvoeren."
"Een hoger eigen risico maakt dat je zelf meer betaalt, maar dat moet om het overgrote deel van de zorgkosten als gemeenschap op te kunnen blijven pakken."
Het is geen aantrekkelijk verhaal, gaat u hiermee de verkiezingen in?
"Ik heb een ontzettend goed verhaal. Namelijk dat we topzorg leveren, maar het is te duur. En aan het laatste wil ik graag wat doen."
"Ik wil uiteindelijk dat iemand met een klein inkomen, die een dure ziekte krijgt, niet zijn huis hoeft te verkopen en leningen hoeft aan te gaan om genezing te betalen."
"Dat wil ik niet alleen nu, want nu hebben we dat, maar ook voor onze kinderen in de toekomst."
Als we deze discussie inderdaad gaan voeren, moet dan ook de discussie worden aangehaald hoe lang we het leven van mensen rekken? Het laatste jaar is immers vaak het duurste.
"Dit onderwerp kan je vanuit de kosten aanvliegen, maar laten we beginnen vanuit de kwaliteit van leven."
"Er zijn mensen die echt klaar zijn met het leven en een ernstige aandoening hebben, en die we dan bijna kunstmatig koste wat kost maar in leven blijven houden."
"Niet alles moet wat kan. De nieuwe generatie ouderen wil daar wel over praten. En dat moeten we ook doen."