Gemeenten zijn door nieuwe wetgeving vanaf zondag verplicht om mensen in financiële nood beter te helpen.

Daarbij hamert staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken) er wel op dat mensen in tijden van economische tegenspoed vooral ''zelf een verantwoordelijkheid hebben om hun uitgavenpatroon aan te passen''.

Door de nieuwe Wet gemeentelijke schuldhulpverlening moeten de lokale overheden beleidsplannen opstellen voor betere hulp. Gemeenten zijn ook per 1 juli verplicht om binnen 4 weken in actie te komen als mensen met financiële problemen bij hen aankloppen.

In acuut bedreigende situaties, als bijvoorbeeld een uithuiszetting of afsluiten van water en elektriciteit dreigt, mogen gemeenten mensen maar maximaal 3 dagen laten wachten.

''Doel van de nieuwe wet is een kwalitatief betere schuldhulpverlening. De afgelopen jaren gaat het al wat beter, maar er is nog een slag te maken'', aldus De Krom.

Hij wijst erop dat het slagingspercentage van gemeentelijke schuldhulpverlening volgens brancheorganisatie NVVK vorig jaar is gestegen van 38 naar 44 procent. ''Dit is een flinke verbetering ten opzichte van de 22 procent in 2007, maar het is nog minder dan de helft.''

Volgens de VVD-bewindsman moet meer worden ingezet op het voorkomen van problematische schulden en worden gewezen op de eigen verantwoordelijkheid van mensen. ''De overheid kan nooit de verantwoordelijkheid voor het oplossen van financiële problemen wegnemen. Gemeenten kunnen je wel helpen en ondersteunen.''

De Krom noemt het opvallend dat mensen met problematische schulden nu vaker werkenden zijn met inkomens vanaf 2000 euro netto per maand en hoger. ''Na jaren van groei daalt de koopkracht al een tijd geleidelijk. Mensen zullen hun uitgavenpatroon moeten aanpassen'', stelt hij.

Natuurlijk komen volgens de staatssecretaris ook mensen door onvoorziene omstandigheden in financiële problemen, zoals een scheiding, werkloosheid en het dalen van huizenprijzen. ''Maar mensen wachten vaak te lang met het onder ogen zien van problemen.''

Bovendien ziet De Krom veel schroom bij mensen om hulp te vragen, al is het in de vorm van een budgettraining, waardoor schulden onnodig hoog kunnen worden.

Om voortaan tijdig financiële problemen in beeld te hebben, hoopt de VVD'er nog op invoering van het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) van onder meer banken, Leger des Heils, woningbouwcorporaties, energieleveranciers en thuiswinkelbedrijven.

Het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) was enkele jaren geleden nog kritisch over dit plan, maar De Krom is optimistisch over een nieuw voorstel van de verschillende partijen.