Premier Mark Rutte eist keiharde bewijzen dat de Roemenen en Bulgaren de corruptie en georganiseerde criminaliteit aanpakken.

De twee landen doen nu nog onvoldoende, aldus Rutte vrijdagmiddag na de Europese top met de andere EU-leiders in Brussel.

Gezien de Nederlandse blokkade, gaan de staatshoofden en regeringsleiders zich volgend jaar maart weer over de kwestie buigen. ''Maar ik sluit niet uit dat Nederland dan opnieuw nee zal zeggen'', aldus de premier.

Den Haag wacht op twee rapporten over de twee voormalige Oostbloklanden. Nederland wil zien dat de afspraken over bestrijding van criminaliteit en corruptie in wetgeving zijn omgezet. Ook verlangt Rutte bewijzen dat de twee landen conform de afspraken werken.

Rutte erkende dat Nederland ''behoorlijk hard'' onder druk is gezet zijn standpunt te veranderen. Hoe, daar wilde de bewindsman niet over uitweiden. ''Maar ik sta er nog en ik blijf er ook staan. Ik geef niet zo maar de sleutels van de voordeur uit handen.''

De twee landen hebben volgens de premier niet gedreigd naar het Europees Hof te gaan wegens de blokkade die Nederland opwerpt.

Nederland is het enige land dat nog dwarsligt. De andere lidstaten eisen zo snel mogelijk een positief besluit. Zij benadrukken dat de Roemenen en Bulgaren aan alle wettelijke eisen hebben voldaan.

De andere Schengenstaten stellen als compromis voor dat de controles aan de binnengrenzen in twee fases worden opgeheven: in maart volgend jaar de lucht- en zeehavens, daarna de landgrenzen.

Dat is haalbaar en politiek gezien wijs, benadrukte Europees commissaris Olli Rehn onlangs in het Europees Parlement in Brussel. Maar ook daarvan is Nederland (nog) geen voorstander.

Nederland staat alleen in zijn verzet tegen de toetreding van Bulgarije en Roemenië tot de Schengenzone. Dat zei de Bulgaarse premier Boiko Borisov vrijdag.

Nederland vindt dat de landen te weinig vooruitgang boeken bij de bestrijding van de corruptie en de georganiseerde misdaad.

Volgens de andere lidstaten moet dit los worden gezien van de toetreding tot Schengen, aldus Borisov. Hij ziet dan ook geen begrip bij de andere Europese landen voor het Nederlandse standpunt.

In de ogen van Borisov is er geen bereidheid om toe te geven aan Nederland en voldoen Bulgarije en Roemenië aan de eisen.

''Wij Bulgaren en Roemenen zijn blij dat Europa onze inspanningen positief beoordeelt en erkent dat wij ons werk hebben gedaan", zei Borisov tegen Bulgaarse media. ''Vroeg of laat zal de grenscontrole komen te vervallen.''

De Servische vicepremier en minister van Europese Integratie Bozidar Djelic stapt op nu de EU-top heeft besloten het Balkanland voorlopig niet de kandidaatstatus te geven. Dat zei de bewindsman vrijdag in de marge van de top in Brussel.

Djelic had de afgelopen maanden geprobeerd de andere EU-landen ervan te overtuigen dat Servië klaar is voor de unie. Zo sprak hij op 10 november in Den Haag als eerste Servische minister een commissie van de Tweede Kamer toe.