DEN HAAG - Als iemand een beroep doet op bijstand kunnen gemeenten vanaf volgend jaar makkelijker controleren of deze persoon bijvoorbeeld ook studiefinanciering ontvangt of in het bezit is van onroerend goed, zoals een huis.

Dit zijn een paar voorbeelden van maatregelen die staatssecretaris Paul de Krom (Sociale Zaken) donderdag aankondigt om fraude in de bijstand beter aan te pakken. Hij gaat hierover donderdag in debat met de Tweede Kamer.

Eerder dit jaar zei De Krom te zullen onderzoeken in hoeverre het sjoemelen met uitkeringen beter opgespoord kan worden door het koppelen van bestanden. Met de voorzitter van de Regionale Platforms Fraudebestrijding, Rinda den Besten, die tevens wethouder is in Utrecht en 30 andere wethouders is hij hiermee aan de slag gegaan.

Gemeenten

De bedoeling is dat gemeenten in 2012 bij het aanvragen van een uitkering kunnen zien of iemand studiefinanciering ontvangt. De 'studiebeurs' telt namelijk mee voor het krijgen van een uitkering.

Ook kunnen sociale diensten gratis bij het Kadaster checken of iemand buiten zijn eigen gemeente onroerend goed bezit, waardoor er geen recht is op bijstand.

''Uitkeringen en minimaregelingen zijn bedoeld voor mensen die het echt nodig hebben en er recht op hebben. Fraude wordt daarom stevig aangepakt. Alleen zo blijven solidariteit en draagvlak voor de sociale voorzieningen behouden'', aldus Den Besten.

UWV

Net als gemeenten krijgen straks ook uitkeringsinstituut UWV, dat bijvoorbeeld de WW en WAO/WIA uitvoert, en de SVB, die verantwoordelijk is voor onder meer de AOW, de mogelijkheid waterstanden en elektriciteitsverbruik op te vragen bij nutsbedrijven. Zo kan worden beoordeeld of mensen samenwonen.

Verder moet het straks niet meer nodig zijn elke keer aparte convenanten te sluiten over de onderlinge gegevensuitwisseling tussen instanties. Hierover worden volgend jaar wetswijzigingen naar de Kamer gestuurd. Bij de plannen wordt volgens De Krom het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP) nauw betrokken.

CDA

 Het CDA wil dat bij ''vrij duidelijke'' gevallen van fraude met uitkeringen omgekeerde bewijslast gaat gelden, zodat de verdachte uitkeringstrekker maar moet proberen zijn onschuld te bewijzen.

Tweede Kamerlid Mirjam Sterk van de regeringspartij kondigt donderdag aan dit in te brengen tijdens het debat.

Ook als ''overduidelijk moedwillige fraude'' wordt gepleegd, zijn gemeenten en uitkeringsinstituut UWV volgens Sterk nu veel tijd en geld kwijt om aan te tonen dat mensen bijvoorbeeld naast hun bijstand of WW-uitkering zwart werken.

In deze gevallen moet volgens de CDA-politica omgekeerde bewijslast gaan gelden. Zij hoopt dat hierdoor het opsporen van uitkeringsfraude slagvaardiger wordt en fraudeurs sneller worden gepakt.