De Hoge Raad bepaalde dat het document gratis moest zijn, maar vorige week stuurde Donner een wetsvoorstel naar de Kamer om dit recht te zetten.

Dit betekende dat burgers vanaf vorige week donderdag weer moesten gaan betalen, ook al moest het parlement zich nog over de wet uitspreken. CDA, VVD en PVV steunen de minister, bleek dinsdag. Ze vinden een gratis ID-kaart niet aan de orde.

De PvdA wil dat Donner 'over de brug' komt met compensatie voor de kosten die de burger moet maken voor de ID-kaart. De partij denkt eraan om de kaart tien jaar te laten gelden, waardoor je dus al die tijd geen aanschafkosten meer hebt. De PvdA zal anders niet instemmen met het wetsvoorstel.

De Hoge Raad oordeelde dat in de wet een grondslag ontbrak om geld te vragen voor de ID-kaart. Als gevolg van de uitspraak was de kaart op slag gratis, waarop velen het document aanvroegen.

Donner heeft er nu alsnog voor gezorgd dat er een juridische grondslag is voor het heffen van leges.

Gemeenten die door de gratis ID-kaart inkomsten misliepen, worden daarvoor gecompenseerd door het Rijk. Ook de leges die de gemeenten moeten terugbetalen aan burgers die bezwaar maakten tegen de kosten, komen voor rekening van de landelijke overheid.

Dat heeft minister Gerd Leers, die waarneemt voor collega Donner die op de Antillen is, dinsdag geschreven aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG).

De gemeenten konden door een uitspraak van de Hoge Raad bijna 2 weken geen geld vragen voor de ID-kaart. Voor deze periode krijgen ze compensatie.

Verder laat Leers nog onderzoeken of de gemeenten ook nog in andere gevallen compensatie kunnen krijgen voor de gratis ID-kaart. Hoeveel de gemeenten van het Rijk tegemoet kunnen zien, laat de minister in het midden. Ook de VNG kon daarover nog niets zeggen.

Per jaar krijgen gemeenten zo'n 80 miljoen aan leges binnen. In de periode dat de ID-kaart gratis was, ontstond er een stormloop op de documenten.

Dinsdag werd ook bekend dat meer dan 700 mensen zich hebben aangesloten bij een actie om de gemeentelijke leges die ze hebben betaald voor een ID-kaart terug te krijgen.

''De Hoge Raad heeft gesteld dat er nooit kosten hadden mogen worden berekend sinds 17 juni 2004'', aldus de Stichting Meldpunt Collectief Onrecht (SMCO) die twee weken geleden met de actie begon. Volgens het meldpunt zijn daarmee burgers voor ''honderden miljoenen benadeeld.''