NU.nl
DEN HAAG - Premier Rutte is donderdag tijdens de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen niet alleen met de oppositie in botsing gekomen.
Toen het onderwerp Turkije behandeld werd kwam het tot een felle woordenstrijd tussen de premier en Wilders.
De premier vond het niet kunnen dat PVV'er Raymond de Roon de Turkse premier Erdogan een islamitische aap noemde. Volgens Wilders was dit niet zo gezegd. Volgens de PVV-leider is er gezegd: "Daar komt de islamitische aap uit de mouw, en hij heet Erdogan.''
De irritatie liep zo hoog op dat Wilders de premier toebeet: "doe toch eens normaal, man". Waarna Rutte reageerde met: "Doe zelf eens normaal, man; je kunt toch niet praten over de Turkse premier als een aap! Dit is een idiote uitspraak."
Kamervoorzitter Gerdi Verbeet wees de kemphanen terecht, waarna ook de fractievoorzitters van SP en PvdA hun afkeuring uitspraken over de ruzie in het parlement.
Tijdens een schorsing van het debat liet Wilders weten dat het incident geen scheuring in de samenwerking betekent. "Het is gewoon een stevig debat, met woorden die thuis ook gebruikt worden."
Bezuinigingen
PvdA-leider Job Cohen verweet de premier eerder op de dag de samenleving door de harde bezuinigingen kapot te maken.
Volgens Cohen vergeet Rutte dat niet iedereen vanzelfsprekend mee kan doen in de samenleving. "De kracht van de samenleving wordt door de stapeling van bezuinigingen aangetast", stelt hij.
Rutte liet weten dat er noodzakelijke keuzes gemaakt moeten worden. Volgens hem is het juist niet sociaal om mensen in de sociale werkplaatsen of in de Wajong (arbeidsongeschiktheidsregeling voor jongeren) opgesloten te laten zitten, terwijl ze ook kunnen werken in een reguliere werkomgeving.
Volgens Cohen maakt het kabinet het juist onmogelijk voor deze mensen om aan het werk te gaan, omdat ze geen hulp krijgen bij het vinden van een baan.
Samenleving
Emile Roemer (SP) hield Rutte voor dat niet voor niets gesproken wordt over een 'samen'leving. Volgens hem is in dit kabinet iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen geluk.
Rutte liet weten voor iedereen de 'startpositie' te willen verzekeren, bijvoorbeeld het zorgen voor een gezonde arbeidsmarkt en betaalbare zorg. "Wij hadden oog voor de zwakkeren, met een gedegen vangnet voor iedereen die dat écht nodig heeft."
PGB
GroenLinks-leider Jolande Sap viel de premier hard aan op het in haar ogen nagenoeg afschaffen van de persoonsgebonden budgetten (PGB). "Waarom snijdt u in beschaving? U zei altijd dat het in stand houden van de PGB een kwestie van beschaving is. Wat u doet is schaamteloos beloftes breken."
Volgens Rutte is het door het succes van de regeling echter noodzakelijk om in te grijpen, omdat hij veel te duur wordt. Hij benadrukte dat mensen die anders naar een verzorgingshuis moeten juist meer geld krijgen.
Ook wordt er nog gekeken of mensen met een lichtere indicatiestelling die hun PGB verliezen te ondersteunen.
CDA-fractieleider Sybrand van Haersma Buma wil van het kabinet waarborgen verbeteringen aan de PGB-regelingen de komende jaren ook daadwerkelijk een kans krijgen.
Hervormingen
D66-leider Alexander Pechtold viel de premier aan op het gebrek aan hervormingen op het terrein van de woningmarkt en arbeidsmarkt.
Rutte deelde die mening niet. Volgens hem zijn er 17 verregaande hervormingen aangekondigd op het terrein van zorg, sociale zekerheid, onderwijs en milieu.
"Om er voor te zorgen dat ook in de toekomst voldoende kwalitatieve zorg aangeboden kan worden en de sociale zekerheid in stand blijft voor wie het echt nodig heeft", stelt hij.
"Ook in het onderwijs zorgen we ervoor dat deze beter aansluit op de arbeidsmarkt." Wel erkende Rutte dat er hervormingen achterwege blijven, omdat afspraken zijn gemaakt met de PVV.
Demonstraties
Pechtold daagde Rutte uit tijdens het debat alsnog over echte hervormingen te praten, aangezien in zijn ogen deze 17 lang niet allemaal hervormingen, maar eerder structuurwijzigingen zijn.
Rutte verweet op zijn beurt Pechtold goede sier te maken op demonstraties, maar uit de tegenbegroting van D66 blijkt dat veel bezuinigingen gewoon in stand blijven.
De D66-leider wees op kritiek van de Raad van State. Deze had scherpe kritiek op de Miljoenennota, die de ernst van de situatie zou onderschatten.
Pensioenakkoord
Pechtold riep verder Rutte op met een 'doorwrochte' doorrekening van het pensioenakkoord te komen. Hij wil weten wat de verschillen zijn van de gevolgen voor de verschillende generaties.
Volgens Rutte is het pensioenakkoord generatiebestendig. Wel erkent hij dat de toezegging van vorige week richting de PvdA meer kost dan de eerder gemelde 40 miljoen euro.
Griekenland
De premier liet tijdens het debat weten te rekenen op de PVV indien extra bezuinigingen nodig zijn. Rutte deed dit na een vraag van PvdA-leider Job Cohen.
Cohen vroeg zich af of de coalitie nog kon rekenen op de gedoogpartner indien de Eurocrisis komende weken nog harder doorzet en extra maatregelen nodig zijn.
"Ja", antwoordde Rutte stellig. "Maar het zullen zware onderhandelingen worden."
Eerder had PVV-leider Wilders aangegeven dat het kabinet een probleem heeft indien de steun aan Griekenland meer bezuinigen noodzakelijk maakt.
De premier noemt het zeer onwaarschijnlijk, maar niet ondenkbaar, dat Griekenland zijn schulden niet terugbetaalt. Volgens hem is uit eerdere gevallen in onder meer de Sovjetunie en Argentinië gebleken dat schulden aan landen nagenoeg geheel werden terugbetaald.
Onevenwichtigheden
Pechtold hamerde er nogmaals op dat een nieuw in te stellen Eurocommissaris niet alleen naar de begrotingsregels moet kijken, maar ook naar de 'macro-economische onevenwichtigheden'. In dat geval zou volgens hem Europa ook kunnen ingrijpen in onze woningmarkt.
"Kijk naar de vastgoedsector in Ierland, de financiële sector in IJsland. Daar kijkt deze Eurocommissaris niet naar", stelt de D66'er.
Volgens Rutte zijn hij en Pechtold het eigenlijk totaal eens. Volgens hem wordt er binnen Europa al gewerkt aan systemen om macro-economische onevenwichtigheden te kunnen aanpakken. Ook kan volgens de premier vanuit de Europese Raad en Europese Commissie opgetreden worden.
Rutte antwoordde negatief op de vraag van PVV-leider Geert Wilders om een referendum te houden over de steun aan Griekenland. "De twee partijen die de coalitie vormen zijn voorstanders van een representatieve democratie."
Straatterreur
Wilders wilde van de premier meer actie bij de bestrijding van de 'straatterreur' van Marokkaanse overlastjeugd.
Rutte weersprak dat het kabinet daar te weinig aan doet. Bovendien attendeerde hij de PVV-leider erop dat overlastgevers zelden naar de moskee gaan. "Ik vraag me dus af of de ontislamisering die de PVV voorstelt wel zo goed is voor de bestrijding van criminaliteit", aldus Rutte.
Ook riep hij Wilders op in overweging te nemen zijn benadering van de Marokkanenproblematiek aan te passen, aangezien de welwillende en goed functionerende Marokkanen zich hierbij niet prettig voelen.
Minarettenverbod
De premier moest de PVV-leider teleurstellen over het woensdag indiende voorstel om een referendum te houden over een minarettenverbod.
Het kabinet is daar geen voorstander van, omdat CDA en VVD sowieso tegen referenda zijn en het raakt aan de autonomie van gemeenten. Bovendien schuurt het voorstel volgens Rutte tegen de vrijheid van godsdienst.
Fatsoen
De premier liet in antwoord op vragen van de SP weten dat hij vond dat Wilders woensdag in het debat op sommige momenten de grenzen van het fatsoen overschreed.
Hij noemde specifiek de verwijzing van Wilders naar de in opspraak geraakte directeur van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA). Zij werd door Wilders gelinkt aan PvdA-Kamerlid Alabayrak, omdat zij familie zou zijn.
Volg het nieuws over Prinsjesdag op onze special
Lees tweets over de Politieke Beschouwingen op NUlive
Lees tweets over de confrontatie tussen Wilders en Rutte op NUlive
