AMSTERDAM – De gedachte dat het handelen van Anders Breivik het gevolg is van breder heersende ideeën en gevoelens die ook in Nederland bestaan wordt niet gedeeld door het kabinet.

Dit heeft minister Donner in een brief naar de Tweede Kamer laten weten in een reactie op de oproep van Tweede Kamerlid Tofik Dibi (GroenLinks) om ‘de gevoelens van wanhoop en woede van Breivik die heersen in Nederland, bespreekbaar te maken’.

Volgens Donner zijn er geen concrete aanwijzingen dat er in Nederland een voedingsbodem
bestaat voor een met Breivik vergelijkbare gewelddadige doorvertaling van het afkeren van het islamitische en linkse gedachtengoed. Hiermee schaart hij zich achter minister Opstelten, die dit zondag in het televisieprogramma Buitenhof al aangaf.

Breivik liet in Oslo een bom ontploffen en schoot een paar uur later tientallen sociaaldemocratische jongeren op het eiland Utoya neer.

Uitsluiten

Volgens Donner kan in de huidige samenleving 'helaas nooit volledig worden uitgesloten dat de ideeën en daden van Breivik gefixeerde dan wel verwarde eenlingen zullen inspireren tot gewelddadige acties'.

Breivik publiceerde voor zijn daad een vuistdik manifest waarin hij opriep de islam uit Europa te verdrijven. Volgens Donner bestaat er in Nederland, anders dan Breivik in zijn manifest suggereert, geen georganiseerde internationale terroristische beweging of groepering die zich keert tegen de islam en links.

Wel is er in Nederland, net als in andere West-Europese landen, sprake van steun voor afkeer van de islam en linkse ideologieën.

Eenlingen

Volgens Donner heeft de aanslag dan ook opnieuw de aandacht gevestigd op de gevaren van geradicaliseerde eenlingen. Omdat met deze dreiging in de Nationale Contraterrorismestrategie al rekening is gehouden, vormen de gebeurtenissen in Noorwegen geen aanleiding voor het formuleren van aanvullend beleid.

Overduidelijk

Dibi liet eerder aan NU.nl echter weten het 'overduidelijk' te vinden dat ook in Nederland een voedingsbodem is voor mensen als Breivik. "De discussie over islam speelt hier al veel langer dan in Noorwegen, bovendien is het aantal immigranten hier veel groter."

"Voor de moord op Theo van Gogh werd gezegd dat er geen Mohammed B.'s in Nederland rondlopen. We moeten niet weer dezelfde fout maken."

Geen debat

Naar aanleiding van de brief komt er in de Tweede Kamer geen debat over de aanslagen in Noorwegen en de gevolgen die dit kan hebben voor andere landen. Regeringspartijen VVD en CDA en gedoogpartner PVV zien niets in een debat.

Maar de VVD wilde geen debat voeren over de ruggen van de Noorse slachtoffers en de PVV noemde een debat over dit onderwerp onzinnig en smakeloos. Het CDA noemde de materie ingewikkeld en stelde voor het er later nog een keer over te hebben.