Preventief fouilleren kan volgens in de toekomst sneller en vaker worden ingezet bij dreigende onrust in een gemeente, bijvoorbeeld om geweld rond een voetbalwedstrijd te voorkomen.

Het wetsvoorstel kan rekenen op steun in de Tweede Kamer, coalitiepartijen VVD en CDA en gedoogpartij PVV hebben daarover afspraken gemaakt in het regeerakkoord.

Momenteel moet de gemeenteraad nog vooraf instemmen met preventief fouilleren. Dat moet volgens Opstelten veranderen. De minister wil het burgemeesters toestaan om per direct in hun een gemeente een risicozone aan te wijzen waar vervolgens twaalf uur lang mag worden gecontroleerd op het bezit van wapens.

Verantwoording aan de gemeenteraad moet in zo’n geval wel nog achteraf worden gegeven.

Een burgemeester krijgt ook standaard de bevoegdheid om een noodverordening voor preventief fouilleren af te geven voor een bepaald gebied. Nu is dat in veel gemeenten nog geregeld via een aparte verordening.

Ook met deze bevoegdheid kan de burgemeester gemakkelijker ingrijpen. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ongeregeldheden die zich rond grote evenementen kunnen voordoen, zoals een feest rond de jaarwisseling. Zolang de noodverordening geldt, kan de politie fouilleeracties houden in het aangewezen gebied.

Het wetsvoorstel regelt ook dat agenten arrestanten altijd kunnen onderzoeken op wapens of drugs in hun kleding of tas. Nu kan dat alleen als er gevaar dreigt voor de arrestant of voor de agenten zelf.

Omdat agenten geregeld verdovende middelen aantreffen in de mond of de oksel van een verdachte die de politiecel ingaat, mag een agent ook aan het lichaam op zoek gaan naar verboden spullen als de omstandigheden daarom vragen.

Nu kan dat alleen in bijzondere gevallen. Agenten krijgen daarmee dezelfde bevoegdheden als gevangenispersoneel.