
Reconstructie val kabinet Balkenende IV
19 december 2007: De Tweede Kamer stemt in met een verlengde missie Uruzgan. De missie wordt gesteund door PvdA, CDA, ChristenUnie, SGP, VVD. D66 is tegen omdat geen garanties worden gegeven dat defensie de uitzenddruk aan kan. Bovendien is de oppositie kritisch over gebrek aan solidariteit binnen de NAVO. Verhagen, Van Middelkoop en Koenders bevestigen in het debat dat de missie eind 2010 zou zijn afgelopen.
13 november 2008: Verhagen stelt dat Nederland in Uruzgan 'lead nation' is tot augustus 2010 en dan zal afbouwen en in december 2010 weg zijn. Wel zegt hij dat Nederland, als er behoeftes zijn, daarna ook een bijdrage zal leveren, op wat voor manier dan ook.
19 december 2008: Balkenende zegt bij Pauw en Witteman dat een eventueel verzoek van Obama voor 'een nieuw weegmoment' zal zorgen.
11 januari 2009: Verhagen sluit niet uit dat er ook na december 2010 Nederlandse militairen in Uruzgan zullen blijven.
13 januari 2009: Van Middelkoop zegt geen grote missie in Afghanistan meer te willen na het beëindigen van de Task Force Uruzgan-missie. Wel zegt hij niet te willen speculeren op wat er daarna moet gebeuren. Een kleinere missie blijft een optie.
21 januari 2009: Irritatie in Kamer over gezwabber Van Middelkoop. Hij sluit een nieuwe missie uit, maar later toch weer niet. Balkenende wil geen gespeculeer, maar deed dat eerder zelf ook.
23 januari 2009: Balkenende ontkent licht tussen zijn visie en die van Van Middelkoop.
26 maart 2009: In voorbereiding op de Afghanistantop in Den Haag stelt Verhagen dat het niet uitgesloten is dat na 2010 nog Nederlandse militairen in Uruzgan zitten.
11 september 2009: De Financial Times schrijft dat functionarissen VS praten met Nederland over verlengde missie met 500 (ipv huidige 1600) militairen. Koenders ontkent dat hij hierover met de hoogte Amerikaanse bevelhebber in Afghanistan heeft gesproken.
23 september 2009: De Kamer wordt steeds ongeruster. Verhagen stelt zich af te vragen of 'alles kan worden afgeschoven op anderen'.
25 september 2009: Vicepremier Rouvoet laat namens het kabinet weten dat de kabinetslijn inhoudt dat de huidige missie in Uruzgan in augustus 2010 eindigt en dat ministers geen uitlatingen doen over de periode daarna, voordat er een besluit is genomen. Nog diezelfde avond laat Bos weten dat de laatste militair eind 2010 uit Uruzgan vertrokken moet zijn.
1 oktober 2009: De PvdA en ChristenUnie in de Tweede Kamer willen definitief weg uit Uruzgan en dienen daarvoor een motie in die door een meerderheid (PvdA, ChristenUnie, GroenLinks, SP, PVV, VVD, PvdD, Verdonk) in de Kamer wordt aangenomen. Tijdens een urenlang debat, waarbij ook de partijleiders zich op de achtergrond mengen, komt de verdeeldheid in het kabinet pijnlijk naar voren. Balkenende noemde de motie 'procedureel' en 'staatsrechtelijk' onjuist. Verhagen zou gedreigd hebben met opstappen zodra de coalitiepartijen de motie zouden indienen.
6 oktober 2009: De Tweede Kamer neemt een motie van SGP-Kamerlid Van der Staaij aan die het kabinet verzoekt voor 1 maart 2010 een besluit te nemen over verlenging van de missie.
7 oktober 2009: Secretaris Generaal van de NAVO Anders Fogh Rasmussen laat weten het te betreuren als Nederland vertrekt uit Uruzgan. Dit zou volgens hem de Taliban in de kaart spelen.
23 oktober 2009: Van Middelkoop wordt door ambtsgenoten bij een NAVO-beraad in Bratislava onder druk gezet om de missie te vervolgen.
2 december 2009: Een plan van de VS om meer militairen naar Afghanistan te sturen wordt lauw ontvangen in de Tweede Kamer. Van Middelkoop en Verhagen reageren wel positief.
4 december 2009: Balkenende roept zijn bewindspersonen op geen discussie in de media meer te voeren over Uruzgan. Het kabinetsberaad moet intern gevoerd worden.
12 december 2009: Volgens PvdA-fractievoorzitter Mariette Hamer hoeven de kiezers niet bang te zijn dat de PvdA alsnog verlenging van de missie zal steunen.
20 januari 2010: Na een reeks vruchteloze overleggen belt de Amerikaanse vicepresident Joe Biden met Bos. “Het was een prettig gesprek. Bos heeft uitgelegd hoe de besluitvorming in Nederland verloopt en de positie van de PvdA”, aldus een woorvoerder.
23 januari 2010: ChristenUnie-Kamerlid Joel Voordewind noemt een verlenging van de missie 'volksverlakkerij'.
29 januari 2010: Tijdens een Afghanistantop in Londen wordt bij Verhagen weer aangedrongen op een verlenging van het verblijf van de Nederlandse militairen in Uruzgan.
3 februari 2010: Verhagen vraagt NAVO om een officieel verzoek.
4 februari 2010: Kabinet krijgt verzoek van NAVO-sg Rasmussen om te blijven in Uruzgan. In de brief wordt Nederland verzocht om een jaar langer te blijven. Niet als 'lead nation', maar in de vorm van een kleinere trainingsmissie. Ook moeten er f16's blijven.
9 februari 2010: In de notificatiebrief van de minister Van Middelkoop, Verhagen en Koenders wordt het verzoek van de NAVO bevestigd. PvdA-Kamerlid Martijn van Dam stelt dat het verzoek namens zijn fractie direct retour kan.
11 februari 2010: De bom barst als Bos verkondigt dat de NAVO-brief een verrassing voor hem was en dat het verzoek om de brief dus niet met hem was afgestemd. Verhagen stelt in Nova dat zijn contacten wel degelijk waren afgestemd met de belangrijkste PvdA-bewindspersonen.
12 februari 2010: Het kabinet komt met een omzichtige sussende verklaring over de ruzie binnen de coalitie. Er wordt gesproken over twee misverstanden. In de verklaring die Bos voorleest na de ministerraad staat dat het vragen om een NAVO-brief met een officieel verzoek geen eenmansactie van Verhagen was. Ook verklaart het kabinet dat het zich nog nergens aan gecommiteerd heeft.
16 februari 2010: In het vragenuurtje kan Verhagen een deel van de Kamer niet overtuigen over de eensgezindheid van het kabinet. SP-fractievoorzitter Kant vraagt een spoeddebat aan.
17 februari 2010: Bos verklaart na afloop van een overleg in het Torentje dat het NAVO-verzoek wat hem betreft wordt afgewezen. Hij wil 'onverkort vasthouden aan de belofte aan de kiezer'. De PvdA eist dat eind 2010 de laatste militair uit Uruzgan is vertrokken. Dit standpunt herhaalt hij dezelfde avond bij een PvdA-partijbijeenkomst in Utrecht. De houding van de PvdA zorgt voor zowel bij de ChristenUnie als bij het CDA voor veel irritatie. Tegen de wens van de ChristenUnie-fractie ziet ChristenUnie-minister Van Middelkoop een verlengd verblijf in Uruzgan nu wel zitten. Balkenende laat weten dat de opties 'ordentelijk' bekeken moeten worden en keurt daarmee de afwijzing van de PvdA af.
18 februari 2010: In een urenlang spoeddebat in de Tweede Kamer over de onenigheid moet de top van het kabinet met de billen bloot. De bewindspersonen houden zich koest ten opzichte van elkaar en willen de ministerraad van vrijdag afwachten. Wel stralen de bewindspersonen weinig vertrouwen uit. Een motie van de SP waarin wordt opgeroepen het NAVO-verzoek af te wijzen wordt niet gesteund door de PvdA.
19 februari 2010: De crisisdag begint met partijoverleg. Daarna komt de top van het kabinet bijeen. Aan het eind van de ochtend begint het monsterberaad van het gehele kabinet dat zestien uur later tot de val van het kabinet leidt. Diverse opties komende gedurende de dag op tafel, maar naast de inhoud gaat het tijdens het crisisoverleg vooral over vertrouwen. Diep in de nacht komt Balkenende met een ultiem voorstel om het Uruzgan-overleg te kunnen voortzetten. Dit voorstel wordt echter door de PvdA afgewezen, omdat een verlenging van de missie in Uruzgan nog altijd een optie is. Iets voor vier 's nachts is het kabinet definitief gevallen als de PvdA-ministers uit de coalitie stappen.