Op 17 maart gaan we naar de stembus om een nieuwe Tweede Kamer te kiezen. Wil jij weten hoe partijen Nederland na de coronacrisis zien? NU.nl heeft op een rij gezet wat de politieke partijen in hun verkiezingsprogramma's zeggen over economisch herstel, achterstanden in het onderwijs, weerbaarheid van de zorg, voorbereidingen op toekomstige pandemieën en een vaccinatieplicht.

Bezuinigen of investeren na de coronacrisis?

VVD: Investeren in economische groei. Niet direct bezuinigen. Het op orde brengen van de overheidsfinanciën moet in een rustig en verstandig tempo, zonder het economisch herstel onnodig te schaden.
D66: De komende jaren is een begrotingstekort acceptabel om de economie na de coronacrisis te ondersteunen. Overheidsinvesteringen moeten na jaren van dalingen nu gaan stijgen, ook structureel.
PvdA: Investeren in plaats van bezuinigen, onder meer met miljardensteun via een coronareddingsfonds.
GroenLinks: Nederland komt uit de coronacrisis door groen te investeren en niet de fouten van de vorige crisis te herhalen, toen de overheid bezuinigde en de rekening bij de samenleving neerlegde.
50PLUS: Verlies van koopkracht van gepensioneerden goedmaken.
Forum voor Democratie: Bezuinigen. Lagere belastingen door de overheid te verkleinen en overheidsuitgaven te verlagen.
PVV: Zolang de coronacrisis duurt, moeten ondernemers en werknemers financieel worden geholpen. Voor 100 procent sluiten, betekent 100 procent vergoeding.
ChristenUnie: Groen herstel na de coronacrisis. Hervorm de arbeidsmarkt, woningmarkt en publieke sector.
SGP: Direct bezuinigen is niet nodig dankzij de opgebouwde reserves. Op bepaalde terreinen zijn investeringen nodig, zoals de zorg, gezinnen, veiligheid en defensie. Wel heldere keuzes maken om toekomstige generaties niet op te zadelen met een torenhoge schuld.
CDA: Komt met een omvangrijk crisis- en herstelpakket voor investeringen. Minder onnodige regels en ingewikkelde procedures. Leerrechten voor iedere werknemer. Het mkb gezond door de crisis helpen. Onder meer door ruimte en ondersteuning voor nieuwe verdienmodellen te bieden.
DENK: Financiële overwegingen, zoals begrotingsdiscipline, zijn ondergeschikt aan de zorg voor de mens en de economie. Inlossen van de begrotingsschuld moet pas wanneer er een vaccin is en economie groeit.
SP: Coronarekening moet niet overhaast afbetaald worden met bezuinigingen of het drastisch verhogen van lasten voor mensen met een bescheiden inkomen of bescheiden hoeveelheid spaargeld. Mensen met de allerhoogste inkomens en vermogens dragen de zwaarste lasten, zodat we kunnen investeren in collectieve voorzieningen.
Partij voor de Dieren: De coronacrisis is een keerpunt. We moeten niet terugkeren naar "het oude abnormaal". Werken aan de overgang naar een houdbare economie, binnen de draagkracht van de aarde. Meer banen dankzij een lagere belasting op arbeid.

Verplicht vaccineren tegen COVID-19?

VVD: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
D66: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
PvdA: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
GroenLinks: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
50PLUS: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
Forum voor Democratie: Geen directe of indirecte vaccinatieplicht.
PVV: Tegen een vaccinatieplicht.
ChristenUnie: Tegen een vaccinatieplicht.
SGP: Tegen een vaccinatieplicht
CDA: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
DENK: Tegen een vaccinatieplicht.
SP: Niet genoemd in het verkiezingsprogramma.
Partij voor de Dieren: Geen directe of indirecte vaccinatieplicht. Wel uitgebreide overheidscommunicatie over vaccinatie.

Zorg weerbaarder maken?

VVD: Een robuust zorgsysteem creëren met extra investeringen in flexibele reservecapaciteit, ook al is het onder normale omstandigheden kostenefficiënter om minder bedden te hebben of medicijnen in een lagelonenland te produceren.
D66: Investeren in een grotere buffercapaciteit in de zorg, voor een wendbaar zorgsysteem dat sneller kan inspelen op een grotere vraag. De coronacrisis toonde aan dat de overheid zorgaanbieders kan helpen met samenwerken.
PvdA: Basisvoorzieningen als de ic-capaciteit, beschermingsmiddelen en een goed ontwikkelde testinfrastructuur moeten op orde zijn. De crisis toont aan dat de onzichtbare hand van de markt ons vaak de verkeerde kant opstuurt.
GroenLinks: Afschaffen van marktwerking in de zorg. De coronacrisis laat zien dat het publiek belang van goede zorg boven de markt en aandeelhouders kan staan.
50PLUS: Niet genoemd.
Forum voor Democratie: Een structurele verhoging van het aantal ic-bedden en de inrichting van een nationaal pandemiecentrum, zodat Nederland is voorbereid op toekomstige uitbraken.
PVV: In noodsituaties moet de reguliere zorg doorgaan. Daarom moeten we crisisreserves aanleggen met onder meer reserveverpleegkundigen, -bedden, -gebouwen en -apparatuur.
ChristenUnie: Een landelijk capaciteitsorgaan wordt verantwoordelijk voor het plannen van voldoende noodcapaciteit van intensive cares, laboratoria en hulpmiddelen.
SGP: Onderzoek naar cruciale zorgvoorzieningen om te zien waar er niet genoeg vet op de botten zit om crisissituaties aan te kunnen.
CDA: Minder marktwerking en meer samenwerking in de zorg. Geen beperkingen in de strijd tegen de coronacrisis als het gaat om de inzet van testen, beschermingsmiddelen en capaciteit in de vitale functies van de corona-aanpak.
DENK: Een pandemie-infrastructuur opzetten die in een crisis ingezet kan worden. De capaciteit van ziekenhuizen moet worden opgeschaald. Ook moet er inzetbare noodcapaciteit gecreëerd worden.
SP: Zorgen voor voldoende bedden, apparatuur en personeel met een Nationaal Zorgfonds, waarvan de premies inkomensafhankelijk worden.
Partij voor de Dieren: Zorgen voor meer capaciteit in de zorg met flinke investeringen en terugdringen van de marktwerking. Meer ic-bedden, apparatuur en vooral meer personeel.

Onderwijsachterstanden als gevolg van coronacrisis aanpakken?

VVD: Niet genoemd.
D66: Studenten krijgen via regels en budgetten de mogelijkheid om verloren tijd en kansen in te halen.
PvdA: Jongeren missen kansen in het onderwijs en de ongelijkheid neemt toe. Extra investeringen om de kwaliteit van het gehele onderwijs op peil te houden.
GroenLinks: Niet genoemd.
50PLUS: Niet genoemd.
Forum voor Democratie: Niet genoemd.
PVV: Niet genoemd.
ChristenUnie: De impact van de coronacrisis op leerachterstanden vraagt blijvende aandacht, waar nodig een extra impuls om achterstanden weg te werken.
SGP: Niet genoemd.
CDA: Met zomerscholen en goede begeleiding bij doorstroming kunnen we de schade van de achterstanden beperken.
DENK: Investeren in onderwijsachterstandenbeleid om leer- en studieachterstand snel weg te werken.
SP: Om sociaal uit de coronacrisis te komen onder meer investeren in onderwijs.
Partij voor de Dieren: De leer- en andere achterstanden vergen extra investeringen. De coronacrisis mag de ongelijkheid niet vergroten.

Meer cruciale productie dichterbij?

VVD: Behouden en intensiveren van cruciale productieprocessen van bijvoorbeeld medische apparatuur, beschermingsmiddelen en medicijnen in Europa. Aanleg strategische (medische) voorraden voor hulp- en geneesmiddelen, persoonlijke beschermingsmiddelen en noodzakelijke grondstoffen. Europees fonds opzetten voor investeren in vaccins.
D66: De EU stelt een lijst op van cruciale voorzieningen waarin we zelfvoorzienend moeten zijn, zoals medicijnen en beschermingsmiddelen. En de EU organiseert en verdeelt de productie en voorraadvorming over lidstaten.
PvdA: Nationaal fonds voor geneesmiddelenonderzoek instellen. Basisvoorzieningen als beschermingsmiddelen en testcapaciteit moeten op orde zijn.
GroenLinks: Een herwaardering van de maakindustrie in Nederland en Europa, waardoor we in een crisis minder afhankelijk zijn van het buitenland. Producten met een groot publiek belang, zoals vaccins, medicijnen en mondkapjes, maken we in Nederland en Europa.
50PLUS: Niet genoemd.
Forum voor Democratie: Onderzoek naar Nederlandse en/of Europese productie van grondstoffen en medicatie om afhankelijkheid van andere landen te voorkomen.
PVV: Voldoende beschermingsmiddelen en apparatuur in eigen land maken en beheren.
ChristenUnie: De overheid neemt meer regie bij strategische goederen en diensten. Veiligheid, de voedselvoorziening en de productie van bijvoorbeeld medicijnen worden niet volledig uitbesteed aan het buitenland.
SGP: Maak het aantrekkelijk voor bedrijven om binnen de EU geneesmiddelen en hulp- en beschermingsmiddelen te produceren.
CDA: Niet meer afhankelijk zijn van een paar grote farmaceuten en verre landen als China en India. Waar nodig de productie terug naar Europa en eigen land halen. Ook leggen we een strategische voorraad van de belangrijkste medicijnen, grondstoffen en hulpmiddelen aan. Ook in Europa afspraken maken over samenwerking op dit terrein.
DENK: Niet genoemd.
SP: Met een nationaal onderzoeksfonds voor geneesmiddelen zijn we minder afhankelijk van de farmaceutische industrie. Medicijnen die ontwikkeld worden, blijven in publieke handen. Een landelijk systeem voor de inkoop van medicijnen en hulpmiddelen. En een strategische voorraad van beschermingsmiddelen en cruciale medicijnen.
Partij voor de Dieren: Essentiële (hulp)middelen worden voortaan in Europa geproduceerd. Leg een voorraad van cruciale medicijnen en hulpmiddelen aan.